авăт - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

Н.И. Ашмарин. Чăваш сăмахĕсен кĕнеки. Проф. Н.И. Ашмарин хатĕрленĕ 17 кĕнекерен тăракан чăваш сăмахĕсен пуххи.
Электронлӑ версине тума хутшӑннӑ: Алина Иванова, Михаил Саркӑмӑл, Николай Плотников, Иван Иванов, ...

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

авăт

(авы̆т), canere (de quibusdam avibus dicitur, veluti de gallo, de aquila, de noctua, de coturnice, de ortygometra, de cuculo, de luscinia); coaxare (de ranis); tonare (de fragore caeli); stridere (de cicada). Петь (о некоторых птицах, как-то: петухе, орле, сове, перепелке, коростеле, кукушке, иногда и о соловье): квакать (о лягушке); греметь (о громе); трещать (о сверчке и кузнечике). Якей. Çор çĕр çитсен ялта пор атан та авăтать. В полночь в деревне поют все петухи. Ib. Çăмăра сиссен атансам хытă авăтаççĕ. Петухи поют громко, когда почуют дождь. Бурунд. Ăмăрт-кайăк авăтса ярсассăн хирти тырă-пулăсем хумхăнать. Когда заклекчет орел, заколышется полевой хлеб. Альш. Ăмăрт-кайăк чĕпписем авăтса ярсан хирти тыр-пул хумханать. Когда заклекчут орлята, заколышется полевой хлеб. Синьял. Пӳрт тăрне тăмана кисе авăтсан мĕн те пулсан инкек пулать ĕнтĕ, теççĕ. Если на крыше дома закричит сова, то, говорят, непременно будет несчастие. Альш. † Вуник кукку пĕр карăш авăтаççĕ пĕр харăс. Двенадцать кукушек и один дергач кричат все в один голос. Альш. † Шурта шăпчăк авăтать, хăмăш пĕве янăрать. В болоте поет соловей, оглашая своим пением стволы тростника. Якей. Çăхă авăтсан лайăх мар, теççĕ. Если курица запоет петухом, то, говорят, зто не к добру. || Якей. Çор-конне шапасам хытă авăтеă чохне тыр акма вăхăт. Весною, когда сильпо квакакя лягушки, пора сеять хлеб. Землед. Шапасем авăта пуçласан сĕлĕ акма вăхăт çитет. Когда начинают квакать лягушки, наступает время для посева овса. Якей. Кăмака хыçĕнче шăрчăк авăтать. За печкою верещит сверчок. Якей. Çĕрепех мăнаçи авăтрĕ. Всю ночь гремел гром. Л. Кошк. Çĕрĕпе аслати авăтрĕ. Id.