Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

налук

налог
налоговый
çаврăнăш налукĕ — налук с оборота
тупăш налукĕ — подоходный налук
тӳрĕ налук — прямой налук
тӳрĕ мар налук — косвенный налук
ялхуçалăх налукĕ — сельскохозяйственный налук
налук йĕрки — налуковая система
налук тӳле — платить налук
налук тӳлекен —налукоплательщик
налук хур — обложить налуком
налук хуни — налукообложение

фонд

фондовый
валюта фончĕ — валютный фонд
директор фончĕ — директорский фонд
ĕç укçи фончĕ — фонд заработной платы
çаврăнăш фончĕ — оборотный фонд
ылтăн фончĕ — золотой фонд
фонд тухăçлăхĕ — фондоотдача

çаврăнăш

1.
поворот, излучина, изгиб, колено
çул çаврăнăшĕнче — на повороте дороги
шыв çаврăнăшĕ — изгиб реки

çаврăнăш

2.
оборот, обращение
вакунсен çаврăнăшĕ — оборот вагонов
пусă çаврăнăшĕ — севооборот
суту-илӳ çаврăнăшĕ — торговый оборот
тавар çаврăнăшĕ — товарооборот
укçа-тенкĕ çаврăнăшĕ — денежное обращение
юн çаврăнăшĕ — кровообращение
çаврăнăшри капитал — оборотный капитал

çаврăнăш

3.
круговорот, кругооборот
процесс
çутçанталăк çаврăнăшĕ — кругооборот природы
çулталăк çаврăнăшĕ — годичный цикл природных явлений
ĕмĕр çаврăнăшĕнче пĕрре — один раз в жизни

çаврăнăш

4.
оборот (речи)
колено, фраза (музыкальная)
сăмах çаврăнăшĕ — словосочетание
шăпчăк юррин çаврăнăшĕсем — коленца соловьиной песни

çаврăнăш

5.
сноровка, мастерство
ал çаврăнăшĕ — сноровка, ловкость рук
унăн чĕлхе çаврăнăшĕ пур — у него язык хорошо подвешен

çӳç

1.
волос и волосы
кăтра çӳç — кудрявые волосы
сайра çӳç — редкие волосы
хулăн çӳç — густые волосы
шурă çӳç — седые волосы
çӳç кăтри — кудри, локоны
çӳç пайăрки — прядь волос
çӳç пĕрчи — волос, волосок
çӳç пĕрчи çинче тытăнса тăр — перен. висеть на волоске
çӳç çулĕ — пробор
çӳç туни — диал. коса
çӳç арпашнă — волосы спутались
çӳç кастар — постричься
çӳç илтер — постричься
çӳç кăтралат — завиваться
çӳç тура — причесываться
çӳç уç — расчесать волосы
çӳç шуралнă — волосы поседели
çӳçрен лăска — драть за волосы
Улпут майрин ылтăн çӳç. (Хĕвел çаврăнăш). — загадка У госпожи золотые волосы. (Подсолнух).

çаврăнăш

6.
успешность
ĕç çаврăнăшĕ килмест — дело не идет на лад

çаврăнăç

2.
то же, что çаврăнăш

◊
сăмах çаврăнăçĕпе каласа хур — сказать к слову

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

хĕвел çаврăнĕш

см. Хĕвел-çаврăнăш.

çаврăнăш

поворот. Хĕн-хур. Пăртак утсан, çул çаврăнăшĕ тĕлĕнче Ануш темиçе пӳрт курах кайнă. МПП. Çеçенхир варринче çавра кӳлĕ, хăйĕн çавăрнăшĕ хĕвеле май. || Оборот, принятый речью. N. Сăмах çавăрнăшпе.

çавăрмăш

оборот. Шибач. Сăмах çавăрмăш, халап çавăрмăш. См. хĕвел. || Ловкость. Шибач. Сăмах çавăрмăш кирлĕ. Нужно уменье высказаться, говорить, сказать. См. çаврăнăш.

хĕвел-çаврăнăш

хĕвел çаврăнĕш, подсолнечник. Баран. 13. Хĕвел-çаврăнăш пуçĕсем çутăлса кайнă сывлăмпа. Юрк. Хĕвел çавранĕш, подсолнечннк.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

вводный

прил. (син. вступительный)
кӳртĕм, пуçламăш; вводная лекция кӳртĕм лекци ♦ вводное слово кӳртĕм сăмах (калакан шухăш-кăмăлне палăртакан, предложени тытăмĕнче уйрăм тăракан сăмах е çаврăнăш, сăм.: к сожалению «шел пулин те», помоему «ман шутпа»)

калить

глаг.
1. (син. нагревать) хĕрт; калить железо тимĕр хĕрт
2. (син. жарить) ăшала, вĕриле; типĕт; калённые с солью семечки тăварпа ăшаланă хĕвел çаврăнăш

оборот

сущ.муж.
1. çаврăну, çавра; сделать два оборота икĕ çавра ту, икĕ хут çаврăнса ил
2. çаврăнăш; çаврăнни, ĕçре пулни; торговый оборот суту-илӳ çаврăнăшĕ
3. тӳнтер, тепĕр енĕ; оборот бумажного листа хут листин тӳнтер енĕ ♦ оборот речи сăмах çаврăнăшĕ; взять в оборот хытă тыткала, çирĕп алла ил

оборотный

прил.
1. (ант. лицевой) тӳнтер; оборотная сторона тӳнтер енĕ
2. çаврăнăш -ĕ; çаврăнăшри, ĕçри; оборотные средства çаврăнăшри укçа-тенкĕ

обращение

сущ.сред.
1. чĕнсе калани, сăмах хушни; çыру яни, ыйтса çырни; письменное обращение в суд суда çыру яни; обращение президента к народу президент халăха чĕнсе калани
2. тыткалу; тыткалани, усă курни; правильное обращение с приборами приборсемпе тĕрĕс усă курни
3. çаврăну, çаврăнăш; çаврăнни; обращение товаров тавар çаврăнăшĕ
4.чĕнӳ (грамматикăра — кама та пулин чĕнсе каланă сăмах)

подсолнечник

сущ.муж.
хĕвел çаврăнăш; головка подсолнуха хĕвел çаврăнăш пуçĕ

подсолнечный

прил.
хĕвел çаврăнăш -ĕ; подсолнечное масло хĕвел çаврăнăш çăвĕ

семечко

сущ.сред.; множ. семечки
1. хĕвел çаврăнăш (вăрри); грызть семечки хĕвел çаврăнăш шĕкĕлче
2. вăрă, тĕшĕ; семечко тыквы кавăн вăрри

халва

сущ.жен.
халва (мăйăр е хĕвел çаврăнăш тĕшшине сахăрпа хутăштарса тунă çимĕç)

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

кругооборот

м. çаврăм; çаврăнăш; кругооборот капитала капитал çаврăнăшĕ.

оборот

м. 1. çаврăну, çаврăнни; оборот колеса кусатăран çаврăнăвĕ; 2. (полный цикл) çаврăнăш; оборот капитала капитал çаврăнăшĕ; оборот вагонов вагонсен çаврăнăшĕ; 3. (обращение, употребление) ĕçе яни, тыткалани, усă курни; ввести в оборот усă курма тытăн; 4. (оборотная сторона) тепĕр ен, тӳнтер ен; сделать надпись на обороте тепĕр енне çырса хур; 5. спец. кукăр; в трубе три оборота мăръере виçĕ кукăр; 6. (направление) ен, йӳней, май; дело приняло другой оборот ĕç тепĕр майлă кайрĕ; 7. (выражение) çаврăнăш, сăмах çаврăнăшĕ; причастный оборот грам. причастиллĕ сăмах çаврăнăшĕ; ◇ брать в оборот хĕстер, пăркăчла.

обращение

с. 1. по гл. обратиться и обращаться; обращение простых дробей в десятичные ахаль ваксене вуншарлă ваксене куçарни; 2. (призыв, просьба) чĕнӳ, чĕнни, чĕнсе калани; 3. (обхождение) тытни, тыткалани, пăхни, пулни; хорошее обращение с детьми ачасемпе лайăх пулни; 4. эк. çаврăнăш, çаврăнни; обращение товаров тавар çаврăнăшĕ; 5. (употребление) ĕçе яни, усă курни; пустить в обращение новое слово çĕнĕ сăмахпа усă курма пуçлани; 6. грам. обращени, чĕнӳ.

травопольный

прил. с.-х. пусă çаврăнăш ⸗ĕ [⸗и], пусă çаврăнăшлĕ; травопольная система пусă çаврăнăш системи.

Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарӗ (2004)

налог

налог; подоходный налог тупăш налогĕ; налог с оборота çаврăнăш налогĕ; налог на добавленную стоимость хушăннă хаклăх налогĕ; прямые налоги тӳрĕ налогсем; косвенные налоги тӳрĕ мар налогсем; облагать налогом налог хур; взимать налог налог тыт

оборот

çаврăнăш, çаврăну; çаврăнни, ĕçре пулни; торговый оборот суту-илӳ çаврăнăшĕ; оборот капитала укса-тенкĕ çаврăнăшĕ; пустить в оборот ĕçе кĕрт, ĕçе яр

обращение

1. чĕнсе калани; обращение президента страны к народу çĕршыв президенчĕ халăха чĕнсе калани 2. çаврăнăш, çаврăну; денежное обращение укçа-тенкĕ çаврăнăшĕ; пустить в обращение çаврăнăша кĕрт

товарооборот

тавар çаврăнăшĕ; розничный товарооборот вак тавар çаврăнăш

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

çавра

[ŝjavra'(ga')]
ronda
çавра сĕтел — ronda tablo
çавра çăкăр — ronda pano
çавра çил — kirloŝtormo
çавракăш — cirklo
çаврашка — rondo, disko
çаврăм — turno, rondiro
çаврăн — rondiri, turniĝi
çаврăнăç çул — ĉirkauvojo
çаврăнăш — turniĝo, krubiĝo

хĕвел

[ĥevel]
suno
хĕвел тĕттĕмленни — suneklipso
кĕрхи хĕвел — aŭtuna suno
хĕвел ăшши — suna varmo
хĕвел анса ларчĕ — la suno subiris
хĕвел ансан — post sunsubiro
хĕвел пăхать — suno brilas
хĕвел тухать — suno leviĝas
хĕвел тухас умĕн — antaŭ sunleviĝo
хĕвел амак — sunbato
хĕвел анни — sunsibiro
хĕвел пичĕ — sunardo
хĕвел питтинче — sub la sunardo
хĕвел çаврăнăш— sunfloro
хĕвеланăç — okcidento
хĕвел анăç вăрăмлăхĕ — okcidenta longitudo
хĕвелĕн — kvazaŭ suno
хĕвелле — en la suno, dum sunas
хĕвеллен — sunbrili
хĕвеллĕ — suna
хĕвеллĕх — suna lumo
хĕвел тухăç — oriento
хĕвел тухăç çĕршывĕсем — orientaj landoj

Çавăн пекех пăхăр: