Шырав: витĕм

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

асфальт

асфальтовый, асфальтный
типĕ асфальт — сухой асфальт
асфальт витĕм — асфальтовое покрытие
асфальт савăчĕ — асфальтовый завод
çула асфальт вит — асфальтировать, покрывать дорогу асфальтом

баллон

3.
баллон (çӳхе витĕм)
аэростат баллонĕ — баллон аэростата

витĕ

4.
то же, что витĕм I.
шăлсен эмаль витти — зубная эмаль

витĕ

II.
то же, что витĕм II. 1.
сăмах витти — действенность слова

витĕм

I.
покров, оболочка, покрытие

витĕм

покровный
çĕрĕн симĕс витĕмĕ — зеленый покров земли
çамрăк хунавăн витĕмĕ питĕ ачаш — кожица у молодого побега очень нежная

витĕм

II.

1.
действенность, эффективность
закон витĕмĕ — действенность закона

витĕм

2.
влияние
ют чĕлхе витĕмĕ — влияние чужого языка
витĕм кӳр — оказывать влияние

емпĕлчĕ

слизистый
емпĕлчĕ витĕм — анат. слизистая оболочка

йăплака

скользкий
ослизлый, слизистый, покрытый слизью

йăплака витĕм — слизистая поверхность
йăплака çул — скользкая дорога

йӳлеке

ослизлый, слизистый
пулă йӳлеки — рыбья слизь
йӳлеке витĕм — слизистая оболочка

кӳр

2. перен.
давать, придавать, доставлять, приносить
оказывать

вăй кӳр — придавать силу
хăват кӳр — придавать силу
витĕм кӳр — оказывать влияние
илем кӳр — наводить красоту
илем кӳрекен ӳсентăрансем — декоративные растения
май кӳр — дать возможность
пулăшу кӳр — оказывать помощь
савăнăç кӳр — доставлять радость
çĕнтерӳ кӳр — принести победу
çимĕç кӳр — плодоносить
çимĕç кӳрекен улмуççи — плодоносящая яблоня
телей кӳр — приносить счастье
тупăш кӳр — приносить прибыль
усă кӳр — приносить пользу

нитролак

нитролаковый
нитролак витĕм — нитролаковое покрытие
автомашинăна нитролакпа сăрла — покрасить автомашину нитролаком

пархатарлă

благотворно, полезно
пархатарлă çумăр — благотворный дождь
пархатарлă витĕм кӳр — оказать благотворное воздействие

пластик

пластиковый
тĕслĕ пластик — цветной пластик
пластик витĕм — пластиковое покрытие
пластикпа вит — покрыть пластиком

плитка

плиточный
керамика плитки — керамическая плитка
шоколад плитки — плитка шоколада
плитка витĕм — плиточное покрытие

сипетлĕ

то же, что сиплĕ
сипетлĕ çумăр — благодатный дождь
сипетлĕ витĕм — благотворное воздействие

усăллă

полезно, эффективно, благотворно
усăллă витĕм — благотворное влияние
усăллă ĕç — полезное дело
усăллă канаш — ценный совет
усăллă çумăр — благодатный дождь
шыва кĕни сывлăхшăн усăллă — купанье полезно для здоровья

шăмă

костный
костяной

вĕче шăмми — анат. подвздошная кость
йĕтес шăмми — 1) ключица 2) дужка (в скелете птиц)
кăкăр шăмми — 1) грудина, грудная клетка 2) киль (у птиц)
купарча шăммисем — тазовые кости
куç харши шăмми — надбровные дуги
лĕпке шăмми — теменная кость
пакăлчак шăмми — анат. лодыжка
пит шăмми — скула
пулă шăмми — рыбья косточка
пуç шăмми — череп
çурăм шăмми — позвоночник, становой хребет
çурăм шăммиллĕ чĕрчунсем — позвоночные животные
çурăм шăммисĕр чĕрчунсем — беспозвоночные животные
тăнлав шăмми — височная кость
хул шăмми — лучевая кость
чавса шăмми — локтевая кость
ыйхă шăмми — копчик
янах шăмми — челюстная кость, челюсть
шăмă йăшни — костоеда
шăмă сикни — вывих
шăмă сăсăлĕ — костный мозг
шăмă çăнăхĕ — костная мука
шăмă туберкулезĕ — мед. костный туберкулез
шăмă тукмакки — головка бедренной кости
шăмă тура — костяной гребешок
шăмă хупă — костяной покров, панцирь
шăмă витĕм — костяной покров, панцирь
шăмă хуçăлни — перелом кости
пыра шăмă ларт — подавиться костью
Шăлсăр карчăк шăмă кăшлать. (Тылла). — загадка Беззубая старуха кости грызет. (Трепание конопли мялкой).

эффект

1.
эффект (тĕлĕнтермĕш япала) и эффекты (см. витĕм)
çутă витĕмĕ — световые эффекты

çăм

шерстяной, шерстный
шерсто-

вĕтĕ çăм — тонкая шерсть
йăптăх çăм — шерсть-линька
кăчкă (луток) çăмĕ — поярок
кĕрхи çăм — шерсть осенней стрижки
сурăх çăмĕ — овечья шерсть, руно
таптарман çăм — нечесаная шерсть
яшăркка çăму — грубая шерсть
çăм айĕ — подшерсток
çăм алсиш — шерстяные варежки
çăм арманĕ — шерстобойня
çăм витĕм — шерстный покров
çăм кĕнчеле — шерстяное прядево
çăм кĕпе-йĕм — шерстяное белье
çăм костюм — шерстяной костюм
çăм перчи — шерстинка
çăм пусма — шерстяная ткань, шерсть
лавсанлă çăм пусма — шерсть с лавсаном
çăм çиппи — шерстяная пряжа, шерстяные нитки
çăм тала — суконные онучи
çăм тутăр — шерстяной платок
çăм япаласем — шерстяные изделия
çăм арла — прясть шерсть
çăм арлакан хапрăк — шерстопрядильная фабрика
çăм кас — стричь шерсть
çăм ил — стричь шерсть
çăмран çых — вязать из шерсти
çăм тап — бить шерсть
çăм тапакан —шерстобит
çăм таптар — отдавать шерсть в обработку
çăм чав — чесать, чистить шерсть (вручную)
çăм тăк — линять (о животных)

сфера

1.
сфера
витĕм сфери — сфера влияния

мăйрака


хура мăйрака, кача мăйракибот. цареградские стручки, рожки
мăйрака витĕманат. роговица, роговая оболочка (глаза)
чике мăйраки — кувырок
уй мăйракибот. живокость полевая
шуйттан мăйраки
1) ракушка улитки
2) бран. черт, дьявол
шуйттан мăйракине кайса çухалчĕ! — черт знает куда он запропастился!

пленка

пленочный
пленка витĕм — пленочное покрытие
теплицăсене пленкăпа вит — покрыть теплицы пленкой

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

вес

сущ.муж.
1. множ. веса йывăрăш, виçе; вес посылки—восемь килограммов посылка йывăрăшĕ — сакăр килограмм; борец тяжёлого веса йывăр виçеллĕ кĕрешуçĕ; продавать на вес виçсе сут
2. множ. не употр. (син. влияние, авторитет) витĕм, вăйăм; ят-сум; он имеет большой вес в деловых кругах вал ĕçлĕ çынсем хушшинче ятлă-сумлă çын

власть

сущ.жен., множ. власти
1. власть (общество пурнăçне тытса, йĕркелесе пырас право); государственная власть патшалăх влаçĕ; органы власти на местах вырăнти власть органĕсем
2. ирĕк, витĕм, вăйăм; родительская власть ашшĕ-амăшĕн ирĕкĕ; власть употребить пăхăнтар, витер; находиться во власти предрассудков тĕшмĕшлĕх витĕмĕнче пурăн

влияние

сущ.сред.
1. (син. воздействие) витĕм, вăйăм; оказать влияние на ход дел ĕç-пуçа витĕм кӳр
2. (син. авторитет) ят-сум, витĕм; человек с большим влиянием ятлă-сумлă çын

влиять

глаг. несов.
витер, витĕм кӳр, вăйăм кӳр; он плохо влияет на детей вăл ачасене япăх витĕм кӳрет

внушение

сущ.сред.
1. (син. воздействие) ĕнентерӳ, витĕм; ĕнентерни, витĕм кӳни; лечение больного внушением чирлĕ çын ăс-пуçне витĕм кӳнипе сиплени
2. (син. наставление, поучение) ăс пани, тăн пани, хытарса калани; отец сделал внушение сыну ашшĕ ывăлне хытарса каларĕ

воздействие

сущ.сред. (син. влияние)
витĕм, вăйăм, хистев; лекарство оказало положительное воздействие эмел ырă витĕм кӳчĕ

воздействовать

глаг. сов. и несов. (син. повлиять)
витер, хисте, вăйăмла, витĕм кӳр, вăйăм кӳр; воздействовать на умы людей çынсен ăс-тăнне витĕм кӳр

впечатление

сущ.сред.
1. асăм, астăвăм, асри йĕр, асра юлни; впечатление детства ачалăхран асра юлни
2. (син. влияние, воздействие) витĕм, кăмăла витни, чуна тивни; концерт оставил сильные впечатления концерт чуна хытă пырса тиврĕ
3. (син. мнение) шухăш, кăмăл; впечатления об увиденном мĕн курни çуратнă шухăш-кăмăл

действие

сущ.сред.
1. (син. работа, деятельность) ĕç, ĕç-пуç, ĕç-хĕл; противозаконные действия саккуна хирĕç ĕçсем; составить план действий на будущее малашнехи ĕçсен планне палăртса хур
2. ĕçлени, çӳрени, привести машину в действие машинăна ĕçлеттерме пуçла
3. вăй; вăйра тăни; продлить действие договора договор вăйра тăрас вăхăта тăс; закон обратной силы не имеет саккун вăйĕ иртнĕ вăхăта витмест
4. (син. результат, влияние) витĕм, вăйăм, усă; витĕм кӳни, усă пани; оказывать благотворное действие ырă витĕм кӳр; предупреждение не возымело действия асăрхаттарни усă памарĕ
5. пай, сыпăк (спектаклĕн, пъесăн); комедия в трёх действиях виçĕ пайлă комеди
6. тăвăм, действи; четыре действия арифметики арифметикăн тăватă действийĕ

действовать

глаг. несов.
1. ĕçле, ту, туса пыр; действовать смело хăюллă пул; телефонная линия не действует телефон линийĕ ĕçлемест.
2. на кого-что витер, витĕм кӳр, усă пар; лекарство на него не действует эмел ăна усă памасть

изоляция

сущ.жен.
1. (син. отделение) уйăру; уйăрни, уйрăмлани; жить в изоляции от родных тăвансенчен уйрăмланса пурăнни
2. изоляци (электричество токĕ яман витĕм); резиновая изоляция на проводе пралукăн резина витĕмĕ

кора

сущ.жен.
1. хупă, хуйăр; кора дерева йывăç хуппи; кора дуба юман хуйăрĕ
2. витĕм; кора Земли Çĕр витĕмĕ

оказать

глаг. сов.
кӳр, ту, пар; оказать помощь пулашу пар; оказать доверие шанăç ту; оказать влияние витĕм кӳр

панцирь

сущ.муж.
1. тимĕр тум (ĕлĕкхи салтаксен)
2. хупă, витĕ, витĕм (хăш-пĕр чĕр чунсен); панцирь черепахи тимĕр шапа хуппи

плёнка

сущ.жен.
1. çурхах; витĕм; плёнка на мясе аш çурхахĕсем
2. плёнка (фото, кино ĕçĕнче)
3. плёнка, çурхах (теплица витмелли); выращивание овощей под плёнкой пахча çимĕçе плёнка айĕнче ӳстерни

покров

сущ.муж.
1. витĕм, витĕ, пĕркев; снежный покров полей уй-хирсен юр витĕмĕ
2. Покров Пукрав (христиансем юпа уйăхĕн 14-мĕшĕнче палăртакан уяв); В Покров выпал первый снег Пукравра пуçласа юр çурĕ

скорлупа

сущ.жен., множ. скорлупы
витĕм, хупă; скорлупа ореха мăйăр хуппи

фармакология

сущ.жен.
фармакологи (эмелсем, ытти им-çам çынна витĕм кӳнине тĕпчекен ăслăлăх)

эффект

сущ.муж.
1. (син. впечатление) витĕм; произвести эффект витĕм кӳр, витер, витĕмле
2. (син. результат) усă; лекарство имеет большой эффект эмел пысăк усă пачĕ

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

авторитет

1. авторитет, сум, витĕм; 2. хăйĕн ĕçесемпе, хăйĕн пĕлĕвĕсемпе хисепре тăракан çын.

влияние

влияни, витĕм, вăйăм (пĕр-пĕр япалана е çынна хăй майлă туни, хăйне пăхăнтарни, хăй енне çавӑрни, хăйне итлеттерни, хăй пек шухăшлаттарни); влияние среды тавралăх витĕмĕ, вăйăмĕ; человек с большим влиянием витĕмлĕ çын.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

влияние

с. 1. витерни, витерӳ, витĕмлĕх, вăйăм; влияние солнечных лучей на человеческий организм хĕвел пайăркисем çын организмне витерни; влияние среды тавралăх витĕмлĕхĕ; 2. (авторитет, власть) витĕм; иметь влияние витĕмлĕ пул.

действие

с. 1. (деятельность) ĕç, ĕçлени; 2. (работа, функционирование машин) ĕçлени, ĕç; привести машину в действие машинăна ĕçе яр; 3. (влияние, воздействие) вăйăм, витĕм; действие солнца на организм хĕвел организма пиçĕхтерни; 4. (события, о которых идёт речь) ĕç; действие происходит в Москве ĕç Мускавра пулса иртет; 5. театр. пай; пьеса в пяти действиях пилĕк пайлă пьеса; 6. мат. тăву, действи; четыре действия арифметики арифметикăн тăватă действийĕ; военные действия варçă, вăрçă ĕçĕсем.

животворный

прил. сиплĕ, пурнăç паракан; животворный дождь сиплĕ çумăр; животворное влияние пурнăç паракан витĕм.

ирис

м. 1. бот. ирис (нумай çул ӳсекен курăк); 2. анат. тĕслĕ витĕм (куçан).

корка

ж. 1. (отвердевший слой) витĕм, хупă, тункăр, хытнă сий; корка снега юрăн çиелти хытнă сийĕ; 2. (хлеба, пирога) хытти; хлебная корка çăкăр хытти; 3. (кожура) хупă; апельсиновая корка апельсин хуппи; 4. (слой коры деревьев) хупă, тункăр, хуйăр; 5. разг. (обложка книги) хупă (кĕнекен); ◇ от корки до корки мĕн пуçласа вĕçне çитиччен; на все корки ругать пит хытă ятла.

обкладка

ж. 1. по гл. обложить; 2. витĕм; дерновая обкладка çерем витĕм, çеремпе витни.

оболочка

ж. 1. хупă, тир, хупах, кипке; оболочка плода çимĕç хуппи; 2. (у стратостата и т. п.) çи, хупă; 3. анат. витĕм, тир; слизистая оболочка лăймака витĕм; 4. перен. пит, тулаш; это его внешняя оболочка ку унăн тулаш пичĕ.

панцирь

м. 1. панцирь, тимĕр кĕпе; 2. зоол. панцирь, хытă тир (е витĕм).

повлиять

сов. на кого-что витĕм кӳр, шухăш-кăмăлне çавăр.

позолота

ж. ылтăнлани, ылтăн витĕм (е витни); позолота стёрлась ылтăнлани якалса пĕтнĕ.

радужный

прил. 1. (многоцветный) нумай тĕслĕ, тĕслĕ-тĕслĕ, асамат кĕперĕ пек; 2. перен. кăмăллă, хаваслă, тутлă; радужные мечты тутлă ĕмĕтсем; ◇ радужная оболочка анат. тĕслĕ витĕм.

разлагающий

прил. пăсакан, юхăнтаракан; разлагающее влияние пăсакан витĕм.

роговица

ж. анат. хытă витĕм (куçăн).

рубашка

ж. 1. кĕпе; верхняя рубашка çиелти кĕпе; 2. спец. (оболочка чего-л.) хупă, çурхах, витĕ, витĕм; ◇ остаться в одной рубашке кĕпе вĕççĕн тăрса юл; родился в рубашке см. href='/s/родиться'>родиться.

слизистый

прил. лăймака, лăймакаллă, йăлмака, йăплака, йăмпăлтак; слизистая оболочка йăлмака витĕм.

хрящевой

прил. кăмăрчак.., кăмăрчак ⸗ĕ [⸗и], кăмăрчаклă; хрящевое покрытие кăмăрчак витĕм; хрящевые рыбы кăмăрчаклă (е шăмăсăр) пулăсем.

шёрстный

прил. 1. çăм..; шёрстный покров çăм витĕм; 2. с.. çăмлă, çăм (нумай) паракан; шёрстная порода коз çăм паракан качака ăрачĕ; шёрстная овца çăм нумай паракан сурăх.

щит

м. 1. ист. щит (вăрçă хатĕрĕ); 2. (устройство для предохранения от чего-л.) щит, хӳтлĕх; орудийный щит тупă щичĕ; 3. (для построек, настила и т. п.) щит; соломенный щит улăм щит; 4. зоол. (у животных) хупă, витĕм; 5. (доска, стенд) щит; сигнальный щит сигнал щичĕ; ◇ поднять на щит кого-что-л. мухтаса пĕтер (е тăк), ытлашши мухта; на щите вернуться парăн (тăшмана); со щитом вернуться çĕнтер (тăшмана).

эмалевый

прил. эмаль ⸗ĕ [⸗и], эмаль.., эмаллĕ; эмалевое покрытие эмаль витĕм; ◇ эмалевые краски эмаль сăрă (типсен çуталса тăракан çăра сăрă).

Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарӗ (2004)

голодовка

голодовка, выслав (социаллă кĕрешӳ форми — апат çиме пăрахнипе витĕм кӳме тăрăшни); объявить голодовку выçлав пуçла

сфера

сфера (пурнăç, ĕç отраслĕ); сфера производства производство сфери; сфера бытового обслуживания йăлари тивĕçтерӳ сфери; сфера управления тытăм сфери; сферы влияния витĕм сферисем

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

вит

[vitj]
kovri (kovru), ŝirmi (ŝirmu), tegi (tegu), superi (superu)
вит-ха мана — bonvolu kovri min
витмелли тимĕр — tegmenta lado
кăна шăл витмест — tio ne estas por miaj dentoj, miaj dentoj ne povas tion superi
витĕ — tegmento, kovrilo, tegilo
витĕм — kovro, tego
efiko, aŭtoritato, forto, influo
саккун витĕмĕ — efiko de la leĝo
витĕмлĕ — efika
konvinka, aŭtoritata, influa
витĕмлĕн — efike, aŭtoritate, konvinke
витĕмлентер — kreskigi efikon
витĕмсĕр — malmulte efika, neefika
витĕн —kovri sin (kovru vin)

усă

[uzo]
utilo
усă кур — uzi, utiligi
хире-хирĕç усă — reciproka utilo
усă курни — uzo, utiligo
усă куракан япала — uzata aĵo
усăлăх — utileco, efikeco
эмел усăлăхĕ — favora influo de kuracilo
усăллă — utlia
усăллă витĕм — favora influo
усăллă ĕç — utalia afero
усăллă канаш — valora konsilo
усăсăр — senutila
усса кил — esti utila

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

витĕмлĕ

«ходкий», «имеющий хороший сбыт»; кирг. ӧтумдӳӳ (мал), казах. ӧтимди (товар), тат., башк. ӳтемле (тayар) «ходкий (товар)». Образовано от витĕм «спрос» < вит «покрывать» + аф. ĕм.

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

агитчупу

ç.с. Йĕлтĕрçĕсен, велосипедçăсен (туп.) е çуран чупакансен ушкăнĕ халăха пĕр-пĕр тĕллевпе витĕм кӳме çула тухни. Çеçпĕл—Теччĕ маршрутпа йĕркеленĕ агитчупу. ÇХ, 1999, 8 /, 2 с.

акупунктура

ç.с. Ӳт-тире тĕл-тĕл йĕппе тирсе ятарлă вырăнсене витĕм кӳни, çапла майпа организм ĕçĕ-хĕлне лайăхлатса чир-чĕре сирме пулăшни; йĕплев сиплевĕ. Республикăн акупунктурăпа йăлана кĕнĕ медицина центрĕнче Чăваш наци конгресĕн делегачĕсене хапăл туса кĕтсе илчĕç. Х-р, 13.10.1992, 1 с. 1994 çулта Мускавра акупунктура енĕпе иртнĕ конгреса хутшăннăччĕ. Х-р, 21. 08.1997, 3 с. — акупунктура тытăмĕ ÇХ, (1997, 52 /, 2 с.).

аура

ç.с. 1. Парапсихол. Чĕрĕ чунăн ӳт-пĕвне хупăрласа тăракан, вышкайсăр сисĕмлисем (экстрасенссем) кăна куракан çутă пайăрка сийĕ; биоуй (туп.). Çын аури, тепĕр майлă каласан, биоуйĕ (е кĕлетке тавра тытăнса тăракан куçа курăнман мĕлке) тăрăх диагноз лартма пулать. Х-р, 27.06.1992, 3 с. Иисус Христосăн аури сарă тĕслĕ пулнă. Я-в, 1995, 9 /, 105 с. Экран çинче вăл [хĕрача] çĕр çывăхĕнчи орбитăра ĕçлекен çынсен аурине курма пултарнă. ÇХ-рĕ, 15.12.1999, 4 с. Аура çирĕп, вăйлă пулсан сире нимĕнле хура вăй та, нимĕнле тухату та çĕнтереймĕ. С-х, 2000, 27 /, 3 с. — аурăн асамлă çути (Я-в, 1995, 10 /, 42 с.). 2. Куçăм. Этем, чĕрчун е япала хăй таврашĕнчи çынсене кӳрекен витĕм. Тен, эпĕ те такамшăн Турă... Ырсунăм кăмăлĕ — аура. Л.Федорова //Я-в, 1991, 4 /, 7 с. Вера Кузьминичнăна çур ĕмĕр ытла [театрти] çак аура витĕм кӳрсе тăрать (ХК, 1998, 37 /, 15 с.). Пирĕн Таньăсене тата темле «аура» текенни пĕрешкеллетет ахăр. ÇХ, 1999, 3 /, 4 с. 3. Куçăм. Пĕр-пĕр пулăмпа çыхăннă лару-тăру, ĕç-пуç. Наци философийĕ, пурнăç аури ... авалхи тĕнре мĕн тери уçăмлă палăрать. Х-р, 17.12.1992, 3 с. Хăйне евĕрлĕ аура хуçаланать. Х-р, 25.12.1997, 4 с. Вăл [тĕп режиссер] артистсем сцена çинче хумханнине, ... залра хăйне майлă «аура» пулнине лайăх туйса илнĕ. Х-р, 13.04.2001, 2 с.

биоток

, п.с. Чĕрĕ организмри — унăн хавалĕпе пĕр килекен, ыттисене витĕм кӳме пултаракан — хăйне евĕрлĕ чӳхенӳ (электромагнит таппи). Пациентсене çамрăк донорсен магнит пленки çине çырса илнĕ биотокĕсене парса çамрăклатма пуçларăмăр. К-н, 1965, 24 /, 4 с. Çыннăн пуç миминчен саланакан биоток ... юлташĕсен, тăванĕсен ăс-тăнне, туйăмне çитни... В.Тимаков, 1984, 52 с. Çын шутлани теприне биотоксемпе куçать-ши. В.Эктел //Я-в, 1991, 7 /, 17 с. Манăн биотоксем куракан патне çитеççĕ. Х-р, 25.12.1997, 4 с. Йывăçсем те çынна сиплĕхлĕ биотоксемпе витĕм кӳреççĕ. С-х, 1999, 1 /, 2 с. — биоток яр (В.Эктел, 1996, 82 с.); биоток ритмĕ (С-х, 2000, 9 /, 4 с.); биоток хĕлхемĕсем (С.Асамат //ÇХ, 2000, 12 /, 11 с.).

биоэнергетика

, ç.с. 1. Биохăват (туп.). Çакă [биоэнерго-тренинг] организмăн пытаннă резервĕсене тата биоэнергетикине сывлăхшăн ĕçлеттерме кирлĕ. Х-р, 4.03.1994, 3 с. Пирĕн тавра йывăç япаласем мĕн чухлĕ нумайрах — биоэнергетика тавралăхĕ çавăн чухлĕ тасарах. С-х, 2000, 27 /, 4 с. — биоэнергетика пулăмĕсем (Х-р, 17.06.1992,4 с.); биоэнергетика упражненийĕсем (Х-р, 4.03.1994, 3 с.). 2. Вышкайсăр туйăмлăхпа, биохăватпа (туп.) усă курса чир-чĕре палăртни тата сиплени (биотока витĕм кӳни, биоуя тӳрлетни, сĕртĕнмесĕр массаж туни). Пирĕн Центрта [Психо-терапи центрĕнче] биоэнергетика енĕпе 5 специалист, пурте вĕсем ăста врачсем. Х-р, 17.06.1992, 4 с. Массаж туни, тĕрлĕ курăк настойĕ хатĕрлени, биоэнергетика мелĕпе усă курни. Х-р, 18.09.1992, 3 с. — биоэнергетикăпа аппалан (Л.Сачкова, 1996, 96 с.).

вампир

ç.с., парапсихол. Ыттисен вăй-хăватне, пурнăç хавалне «ĕмсе» (туртса) сиенлĕ витĕм кӳрекен этем; биоэнерги (туп.) харамçи. Тепĕр партнер вампир пулать, пулăшса пырас вырăнне санăн вăя йăлт туртса илет. ÇХ, 1999, 2 /, 12 с. Мĕн чухлĕ хытăрах тарăхатăр, вампир сирĕн энергие çавăн чухлĕ хăвăртрах та нумайрах илет. С-х, 2000, 37 /, 2 с. Ман шутпа, санăн упăшку — вампир. Вампир пĕтĕм пурнăçа аркатать. Ар, 2001, 15 /, 3 с. — хĕрарăм вампир (Х-р, 7.06.2000, 3 с.); энергетика вампирĕ (С-х, 2000, 37 /, 2 с.); — вампир-кӳршĕ, вампир-мăшăр, вампир-пуçлăх, вампир донорĕ (С-х, 2000, 37 /, 2 с.).

видео

ç.с. 1. Электричество сигналĕсене экран çине куçарса информаци илмелли (курмалли тата илтмелли) мел. Хăвăрах шутлăр-ха, нивушлĕ видео юхăмне чарса çитереттĕмĕр. КЯ, 27.10.1990, 2 с. Пысăк тавракурăмлă вăл [хальхи ача]. Тĕрлĕ видео тата ытти техникăна пула хăвăрт аталанать. Х-р, 27.03.1997, 4 с. Кунта радио, телевидени, видео, Интернет системи т.ыт. те витĕм кӳреççĕ. УС, 10.04.1998, 7 с. 2. Видеокамера (туп.). Тем пулас пур тесе ун чухне видеопа ӳкерсе илнĕ. ÇХ, 1999, 29 /, 1 с. Ывăл эпир стройпа пынине видеопа ӳкерсе илнĕ те, пăхасшăн-ха. Х-р, 12.05.2000, 1 с. 3. Видеопленка (туп.). И.Ульянов çул çӳреври пур утăма та видео çине ӳкернĕ. ÇХ, 29.05.1998, 2 с. Эпĕ ку юрра ... видео çине пĕрремĕш хут 1993 çулхине çыртарнă. А-и, 2000, 1 /, 8 с. Хĕрарăмсем çак фильма видео çине çыртараççĕ те ... темиçе хут çавăрттараççĕ. Х-р, 12.07.2002, 3 с. 4. Видеофильм (туп.). Пушă вăхăтра видео курассине [йĕрке-леме] ... кирлĕ хатĕрсене штаб парса ячĕ. Х-р, 22.07.1992, 4 с. Юлташĕ видео курма пырса ларать. ÇХ, 10.04.1998, 5 с. Халь кашни килте видео пăхаççĕ. Х-р, 6.07.1999, 1 с. Видео, «Брил-лиантовый полицейский», «Конец света». ÇХ, 2000, 11 /, 12 с.

витерӳ

ç.с. Витерме, ăша тивертме пултарни; витĕм, вăйăм. Диалога витерӳ, витĕмлĕх хатĕрĕ пек усă курнă. Г.Федо-ров, 1994, 15 с. Акупунктура витерĕвĕ. С-х, 2000, 13 /, 1 с.

геопатогенлă

геопатогенлă вырăн (геопатогенлă зона), ç.с. Сывлăхшăн сиенлĕ пайăркасем кăларакан лаптăк; ха-тарлă вырăн. Геопатогенлă зона выльăхсемшĕн те сиенлĕ. Çак зона çуртсене те, çул-йĕре те витĕм кӳнине тĕпчесе пĕлнĕ ĕнтĕ. Я-в, 1995, 9 /, 103 с. Халĕ çĕрĕн геопатогенлă вырăнсем пуррине пĕлмен çын çук та пулĕ. С-х, 2000, 35 /, 4 с. Хăш-пĕр вырăнсем ăнăçлă мар, урăхла ăна геопатогенлă зона теççĕ. КÇ, 2001, 33 /, 1 с.

геополитика

ç.с., полит. Патшалăхăн географи уйрăмлăхĕсем (çĕрĕ-шывĕ, талккăшĕ, çанталăкĕ, çутçанталăк пурлăхĕ т.ыт.те) унăн тулашри политикине тата тĕнчери хутшăнусене витĕм кӳни. Раççейхăйĕн геополитика инте-ресĕсемлĕ никама пăхăнман çĕршыв. Х-р, 29.04.1999, 3 с. Геополи-тикăра «сакраллă (вăрттăн, сăваплă) географи» текен пĕлӳ пур. ÇХ, 1999, 10 /, 4 с. Совет Союзĕ арканни çак ĕмĕрти питĕ пысăк геополитика инкекĕ пулса тăчĕ. Ч-х, 1999, 28 /, 3 с. Геополитика текен ăнлав пур. Ăна ахаль сăмахсемпе усă курма май çук чухне асăнаççĕ. Х-р, 23.03.2000, 2 с. — геополитика чăнлăхĕ (Х-р, 16.03.1992, 2 с.); геопо-литика талккăшĕ (Х-р, 7.08.1993, 3 с.); геополитикăна пĕлни (Х-р, 21.03.1996, 1 с.); геополитикăн çивĕч ыйтăвĕ (Х-р, 10.04.2001, 3 с.).

имлĕх

п.с. Сывлăхшăн усăллă витĕм; сиплĕх. Каç выртсан та канлĕх çук, ир выртсан та имлĕх çук. А.Артемьев, 1963, 196 с. Сывă ӳсрĕм эп сан [çуралнă ялăн] имлĕхӳпе. Г.Юмарт //Я-в, 1995, 10 /, 116 с. Чăваш кĕвви ... ĕрчевлĕ сертепе пултра-нăн ирех килен имлĕхĕнче. Ю.Сементер //Я-в, 2000, 4 /, 18 с.

куравçă

ç.с. Спектакль-концерт, ăмăрту-шоу е фильм пăхакан çын; куракан. Артистсен пуплевне куравçăсем тĕслĕх вырăнне хураççĕ, вĕсем пек калаçма тăрăшаççĕ. И.Павлов //ТЧИТ, 1991, 11 с. Пурте вĕсемюрлакансем те, ташлакансем техăйсен пултарулăхĕпе куравçăсене савăнтарма тăрăшрĕç. ÇХ, 1999, 12 /, 9 с. Ăслă та чее телерепортерсем куравçăсене подсознани урлă витĕм кӳме хăтланаççĕ. Ч-х, 1999, 27 /, 7 с. Пин-пин куравçă ячĕпе [Пуçелĕк]. Х-р, 29.05.2001, 4 с. — хисеплĕ куравçăсем (Т-ш, 1998, 9 /, 3 с.); пĕчĕк куравçăсем (Х-р, 4.10.1998, 4 с.); ирĕксĕр куравçăсем (Х-р, 25.07.2000, 3 с.); совет куравçисем (Х-р, 12.07.2002, 3 с.). — танл., телекуравçă.

лобби

п.с. Хăйне кирлĕ пек йышăнусем тумашкăн тӳре-шарана (туп.) тата саккун кăларакансене вăйăм кӳрекен ушкăн; хистев ушкăнĕ. Президента [Ельцина] тӳнтерле витĕм кӳресрен шикленнĕ «Химпромăн» хăватлă лоббийĕ ... Федорова Советсен çурчĕ умĕнчех тăратса хăварнă. Х-р, 15.09.1992, 3 с. Çакă кĕ-пĕрнаттăрсен Думăри лоббине çеç кирлĕ мар. Х-р, 7.10.2000, 1 с. «Енчен те Президент пулсан» эпĕ лобби йăлине кăклама тăрăшăттăм. ÇХ, 2003, 8 /, 7 с.

мих

ç.с., кĕск. Халăха информацилекен хатĕрсем (пичет, радио, телевидени т.ыт.); массăллă информаци хатĕрĕ. «Çӳлтисем» витĕм кӳме тăрăшнă пулин те, МИХ ертӳçисем пурте вырăнтах юлчĕç. Х-р, 27.02.1997, 3 с. Раççейре МИХ енĕпе патшалăх политики нихăçан та пулман. Х-р, 2.10.1998, 1 с. — МИХ рынокĕ (Х-р, 2.10.1998, 1 с.); МИХсен рынокĕ (ÇХ, 2000, 30 /,3 с.); МИХсенче ĕçле (Х-р, 15.08.2000, 4 с.); — XXI ĕмĕрти МИХ (Х-р, 7.05.1998, 4 с.); округри МИХсем (Х-р, 20.09.2001, 1 с.); тĕнчери МИХсем (Х-р, 21.09.2001, 2 с.).

олигарх

ç.с. Патшалăх влаçне, çĕршывăн политикăпа экономика пурнăçне витĕм кӳрекен çĕрме пуян. Ун [Примаков] хыçĕнче олигархсем тăмаççĕ, взяткăсем те çук. ÇХ, 1999, 13 /, 8 с. Вăл патшалăх укçине чиновниксемпе олигархсен кĕсйине куçарассине хирĕç. ХС, 1999, 17 /, 3 с. Телевиденипе радиовещание тата ... хаçатсенчен чылайăшне çĕршыври «аслă» олигархсем хăйсен аллине çавăрса илнĕ ĕнтĕ. Ч-х, 1999, 28 /, 6 с. Суйлавччен ... В.Путина ирĕклĕ, олигархсенчен ирĕклĕ политик пек кăтартма тăрăшрĕç. А-и, 2000, 1 /, 2 с. — акула-олигарх (Ч-х, 1999, 28 /, 6 с.); мăнаçлă олигарх (Х-р, 20.10.2000, 3 с.).

пехетлĕ

п.с. Артаклă, ырлăхлă; сипетлĕ, пархатарлă. Илĕпĕр кĕтсе эпир пехетлĕ ĕмĕре. Венгри поэчĕсем. 1974, 77 с. Пехетлĕ çумăрсем тăкса çусан, çапас килет ташша — чупса тухса. В.Ахун, 1990, 114 с. Тута хĕррисем хĕрӳллĕ вакуумран вĕçерĕнеймерĕç. Пехетлĕ евĕклĕх пĕви татăлса кайрĕ. Ар, 2002, 38 /, 2 с. — пехетлĕ сывлăш (К-н, 1981, 3 /, 2 с.); пехетлĕ тапхăр (В.Энтип, 1987, 120 с.); пехетлĕ пурнăç (В.Петров, 1989, 199 с.); пехетлĕ витĕм (К-ш, 1997, 12 /, 2 с.).

Çавăн пекех пăхăр:

вистенчĕк висячий вит витĕ « витĕм » витĕмлĕ витĕмлĕн витĕмлĕх витĕмлен витĕмлентер

витĕм
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org