Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

мăшăлти

то же, что мĕшĕлти

мĕшĕлти

1.
копун, копуша разг.
медлительный, нерасторопный человек

мĕшĕлти

медлительный, неповоротливый, нерасторопный

мĕшĕлти

2.
размазня, мямля, рохля, недотепа разг.

мĕштĕркке

1.
то же, что мĕшĕлти

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сентел

(_сэн'д'эл'), материя красного цвета, кумач. Шибач. Ходар. Вĕт сентел, более тонкий кумач. Абаш. Сентел = хăмач çип пирри, хĕрлĕ. Б. Яныши. † Пасар витĕр тухрăмăр, сентел çинчен куç каймарĕ. Сорм-Вар. † Сакки (лавка там) сентел, терĕçĕ, ларса пăхма юрĕ-ши та? М. Тув. † Сарă вăрăм хĕрсене сентел масмак килĕшет. Атмал-к. † Мĕлĕш хĕрĕ мĕшĕлти, мĕшĕлтетсе тухиччен сентел масмак тумалла. ЧП. Сентел сапак. Слеп. Сентел çоха. Шорк. Сентел (сентел кĕпе), ситец. Коракыш. † Сентел сăнĕ пек, сăнăм пур, Аптул тутар кулли пулч. Макс. Чăв. К. I, 83. Сентел масмак тăватьчĕ. Срв. Сантал.

чуман

чоман, ленивый (о лошади). Н. Карм. Чуман лаша. Б. Олг. Чоман ут, ай-ай пушă пит çĕклет, чоман. СПВВ. ТМ. Кӳлсен пыман лашана чуман лаша теççĕ. Якейк. Чуман лаша, ленивая лошадь, без кнута на такой лошади нельзя никуда выехать. Ск. и пред. чув. 112. Турткалаймасть, тухатмăш, чуман лаша пек чупать. || Мешкотный, вялый. Пшкрт., Тюрл. N. Чуман = мĕшĕлти. N. Чуман = лӳппер. || Нечто вроде салазок для возки мякины (арпа). Ст. Чек. СПВВ. Чуман – вроде салазок из лубков. Ib. Шăвăç чуманпа илсе кайăп (обнадеживают детей). Шел. 41. Чуман сĕтĕрнĕ пекех çын вилли сĕтĕреççĕ. К. Розанова. Чуман – род саней. Ст. Араслан. Атьăр пирĕнпе туя касси камантипе, ут утланан, сăмсапа сывлан, кутпа тĕртен, хырăмпа шăван. Вати-хĕти туяпа, куçĕ куран, хăлхи илтен уксах-чăлах чуманпа. Paas. 188. Чуман = чуман. || Короб. Ильк. N. Чуман, сплетенный из ивовых прутьев кузов небольших саней, употреблялся для возки навоза, доставки с гумна во двор мякины для скота и пр. (Повидимому, слово чуман восходит к форме чулман, чалман, что у скотоводческих турецких народов, напр. у карачайцев, туркмен, означает овец с молодыми ягнятами). Чеменево Б. Чуман, хăваран авса тунă çуна. Çав çунапа навус, арпа, тата ытти япала та турттараççĕ. Çак çатан вырăнне тата шăвăçран (из белой жести) çапса тăваççĕ. Унпа та çавăн пекех турттараççĕ. Ăна шăвăç чуман теççĕ. Вăл çуна пысăках мар. Унăн хыçĕ çуни пуçĕнчен çӳлĕрех. || СПВВ. ФН. Чуман çине лашасене пăтратсан сапса паракан çăнăха хураççĕ.

мăшăлти

(мы̆жы̆лδи^ы), неповоротливый, неторопливый (человек.) Шорк. N. Мăшăлти — мешкотный. См. мĕшĕлти.

Мĕлĕш

назв. д. Ходяковой и Павлушкиной, Алик. р. Изванк. Пирĕн ялтан çич-сакăр çухрăм пулĕ, пĕр Мĕлĕш ятлă ял пур. Торп-х. Мĕлĕш хĕрĕ мĕшĕлти.

мĕшĕлти

(-_ди), мешкотный, медлительный, непроворный, вялый, нерасторопный. Слакбаш. Хурамал. Мĕшĕлти тесе, час ĕçлеймен çынна калаççĕ. Шибач. Ах, мĕшĕлти! Мĕскер мĕшĕлтетсе тăратăн, часрах кӳл. Сред. Юм. Мĕшĕлти, мĕн мĕшĕлтетсе çӳрен эсĕ онта (мешкотный, копотун). Ib. Мĕшĕлти, „копуша“, образное выражение.

мĕшĕркки

(_мэ̆_жэ̆_ркки), вялый, слабый, нерасторопный. Торх. Мĕшĕркки = нӳрĕ çын, вялый человек. См. мĕштĕрки, мĕштĕркке, мĕштĕркки, мĕшĕлти, мĕшĕлкки, мĕшĕлке, мешĕлкке.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

квашня

ж. 1. (посуда) кăвас чĕрес; 2. разг. йӳçнĕ чуста; йӳçсе хăпарнă чуста; замесить квашню чуста çăр; 3. перен. прост. çăрăлчăк, мĕшĕлти, чуста.

копотливый

прил. разг. 1. (медлительный) мĕшĕлти, мăран (çын); 2. (кропотливый) чăкăлтăш (ĕç).

косолапый

прил. 1. чапрас ураллă, урлă ураллă, чалăш ураллă; 2. (неуклюжий) çаврăнăçусăр, мăшăлти, мĕшĕлти.

медлительный

прил. васкавсăр, хуллен, çаврăнăçусăр, мĕшĕлти, мăран; он очень медлительный человек вăл пит мăран çын.

неподвижный

прил. 1. (не двигающийся) хусканусăр, хускавсăр, тапранман, хускалман; 2. (медлительный) мĕшĕлти, лӳппер; 3. (застывший) хускавсăр, хускалман; неподвижное лицо хускалман пит-куç.

нерасторопный

прил. мĕшĕлти, çаврăнăçусăр, кăштăркка, мăран.

неторопливый

прил. мĕшĕлти, мĕштĕркке, васкаман, хыпаланман, вăрах; неторопливая походка вăрах утă.

размазня

разг. 1. ж. (каша) шĕвĕ пăтă, нимĕр; 2. м. и ж. (о человеке) мĕшĕлти, мемме.

растяпа

м. и ж. разг. мĕшĕлти, тăмана, тунката.

увалень

м. разг. кăнттам çын, мăран, мĕшĕлти.

Чӑвашла топонимсен онлайн словарӗ

Хăрах урам

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Николаев урамĕ;
Чанкасси (Шупашкар районӗ) ялӗнчи урам ячӗ.

Ваçли картиш

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Васильев урамĕ.

Пуян картиш

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Овчинников урамĕ.

Пиллĕк килли

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Юханшыв урамĕ.

Малтикас урамĕ

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Хĕвелтухăç урамĕ.

Шапа çырми

Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Вăрман урамĕ.

Лешайкки

Анаткасри (Канаш районӗ) Ивановсен урамӗн ячӗ.
Мĕшĕлти (Сĕнтĕрвăрри районĕ) хальхи Шкул урамĕ;
Ҫурткасси (Красноармейски районӗ) ялĕнчи Ҫӗнтерӳ урамӗн ячĕ.
Пӑх: Леш аякки, Лешекки, Лешайкки урамӗ.

Çавăн пекех пăхăр: