Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

пуçтарăн

1.
собираться, набираться, подбираться, быть собранным, подобранным
вĕтĕ çырла час пуçтарăнмасть — мелкая ягода набирается медленно

пуçтарăн

2.
собираться (вместе), сосредоточиваться, накапливаться
пĕрле пуçтарăн — собраться вместе
тӳреме халăх нумай пуçтарăнчĕ — на площади собалось много народу
çарсем тапăнма пуçтарăнса тăнă — войска сосредоточились для наступления
Саланма — сакăр алăк, пуçтарăнма — пĕр алăк. — посл. Расходиться родным — восемь дверей, сойтись вместе — одна дверь.

пуçтарăн

3.
убираться, быть убранным
тырпул хăвăрт пуçтарăнать — хлеба убираются быстрыми темпами

пуçтарăн

4.
собираться, снаряжаться
çула пуçтарăн — снаряжаться в дорогу
эсĕ ăçта пуçтарăнатăн? — куда ты собираешься?

пуçтарăн

5.
собираться, надвигаться
çумăр пуçтарăнать — собирается дождь

пуçтарăн

6.
копиться, накапливаться
укçа кăшт пуçтарăнчĕ — денег накопилось немного
Хăйма виçĕ кунтан тин пуçтарăнать. — посл. Сливки на молоке собираются только через три дня.

пуçтарăн

7.
убираться, прибираться
кил-çуртра пуçтарăнкала — прибраться в доме

пухăн

то же, что пуçтарăн 1, 2, 5.
пурте пухăнчĕç-и — все собрались?
хăнасем пухăнчĕç ĕнтĕ — гости уже съехались
пĕвере шыв пухăнать — в пруду накапливается вода
куçĕ айĕнче хутламсем пухăннă — под его глазами появились морщины

ĕппĕл-теппĕл

разг.
поспешно, в спешке
çула тухма ĕппĕл-теппĕл пуçтарăн — поспешно готовиться к дороге

кăптăр-каптăр

6.
быстро, скоро, живо, мигом
кăптăр-каптăр çула пуçтарăн — быстро собраться в дорогу

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

пуçтар

собирать, набирать, подбирать с земли,
вообще сбирать вещи врозь лежащие  (напр. ягоды, грибы, колосья, ложки после обеда)
çăмарта пуçтар — скупать яйца
пуçтарăн – собираться
вара пур пуçтарăннă çын та хуран тавăра пуçтарăнаççĕ те кĕл-тума тытăнаççе — потом все собравшиеся люди сходятся вокрук котла и начинают молиться
утă пуçтарни — уборка сена
пуçтарса хур — заготовить
панулми хĕл валли пуçтарса хунă — заготовили яблоков на зиму

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

пыçтарăн

то же, что пуçтарăн.

пуçтарăн

собираться. Самар. Çумăр пуçтарăнат. Орау. Пуçтарнса каймалăх (на отъезд) памĕç-ши укçа? N. Унăн ывăлĕсем черет тăрăх куллен пĕр-пĕрин патне пуçтарăна — пуçтарăна ĕçкĕ-çикĕ тунă. N. Шыв пуçтарăнса килнипе сивĕ хĕл кунсенче шăнса ларнă пăрсем хăпарса килеççĕ. || Свертываться. Тяптяево. Кĕперĕ çавă хĕрсем хыççăн пуçтарăнсах пырать (сам собою за ними мост свертывается). Тораево. Арăмĕ хунĕн (своя) пирне чăсса пăраххăрĕ, тет те, валти сӳтĕлсе пырать, тет, кайри пуçтарăнса пырать, тет. Чĕр. чун. яп. й-к. пур. 18. Унăн (у «богомола») вĕтĕ шăллă урисем хуçмалла çĕçĕ пек: кирлĕ вăхăтра чăсăлаççĕ, кирлĕ мар пулсанах пуçтарăнаççĕ. || Притти в порядок. Собр. † Пирĕн атте çич шăллă; çич шăл виттĕр вĕрсессĕн, çӳçĕ-пуçĕ пуçтарнĕ (= пуçтарăнĕ).

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

собраться

глаг. сов.
1. (ант. разойтись) пухăн, пуçтарăн, пĕрлеш; собрались все члены кружка кружокра тăракансем пурте пуçтарăннă
2. 1 и 2 л. не употр. пухăн, каплан; у меня собралось много книг манăн кĕнеке нумай пуханчĕ
3. (син. приготовиться) хатĕрлен, шут тыт, тĕллев тыт; собраться в гости хăнана кайма хатĕрлен; мы собрались поесть эпир апат çиме шут тытрăмăр ♦ собравшись с силами пĕтĕм вăй-хала пухса; собраться с духом хăю çитер; собрался дождь çумăр килет

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

готовиться

несов. 1. к чему и с неопр. хатĕрлен; готовиться к отъезду çула тухма хатĕрлен; готовиться к экзаменам экзамена хатĕрлен; 2. (надвигаться, назревать) хатĕрлен, пуçтарăн, çывхар; готовится гроза аслатиллĕ çумăр çывхарать.

концентрироваться

несов. 1. концентрацилен, пухăн, пуçтарăн; 2. перен. (сосредоточиваться) тинкер, тимле; 3. хим. (сгущаться) концентрацилен, çăрал; 4. горн. концентрацилен.

копиться

несов. пухăн, пуçтарăн.

мобилизоваться

сов. и несов. мобилизацилен, пуçтарăн.

набраться

вое. (скопиться) пухăн, пуçтарăн, каплан, тул; набралось много народу халăх нумай пухăнчĕ; ◇ набраться сил вăй (е хал) ил, халлан; набраться смелости хăюлăх çитер; с кем поведёшься, от того и наберёшься посл. юлташу мĕнле, ху та çавăн пек; кампа çӳретĕн, çавăн пек пулатăн.

накипеть

сов. 1. вĕресе пуçтарăн (е лар) (шпак, леке) 2. перен. (о переживаниях) капланса тул (е çит, кил); на сердце накипела злоба чĕрере çилĕ капланса килчĕ.

накопиться

сов. пухăн, пуçтарăн, пухăнса çит (е тул).

подобраться

сов. 1. пуçтарăн, пухăн, пулса тăр; у нас подобралась хорошая библиотека пирĕн лайăх библиотека пухăнчĕ; 2. разг. (подкрасться) йăпшăнса (е вăрттăн) пыр; 3. разг. (принять подтянутый вид) тирпейлен.

прибраться

сов. разг. тирпейле, пуçтар, йĕркене кĕрт; тирпейлен, пуçтарăн; прибраться в комнате пӳлĕме йĕркене кĕрт.

сгрудиться

сов. разг. купалан, каплан, кĕпĕрлен, пуçтарăн (пĕр çĕре).

сгруппироваться

сов. ушкăнăн-ушкăнăн пуçтарăн, ушкăнлан, группăлан.

скопиться

сов. пухăн, пуçтарăн.

сложиться

сов. 1. (составиться, организоваться) пулса кай (е тар), пĕрлешсе пул (е кай), майлашса пул (е кай); 2. (о стихе, песне) пул, йĕркелен, хывăн; сложилась песня юрă хывăнчĕ; 3. (сформироваться) пулса кай, йĕркелен, йĕркене кĕр, çирĕплен; сложился характер характер çирĕпленчĕ; 4. (принять какую-л. форму, напр. о конечностях, теле человека) майлан, пуçтарăн, чăмăртан; 5. разг. (устроить складчину) пая кĕр, тӳперен пух (укçа); 6. разг. (уложить вещи для отъезда) пуçтарăн.

снарядиться

сов. разг. хатĕрлен, пуçтарăн; снарядиться в дорогу çула тухма пуçтарăн.

собраться

сов. 1. (сойтись, съехаться) пухăн, пуçтарăн; 2. (скопиться — о воде, паре и т. п.) пухăн, пуçтарăн, каплан, пухăнса (е пуçтарăнса , капланса) тăр; 3. во что (сблизиться, составив единое) пĕрлеш, пухăн, пуçтарăн; собраться в кружок кружока пĕрлеш; 4. (сжаться, сморщиться) хутлан, пĕрĕн, пĕркелен, картлан; собраться в складки пĕркелен, картлан; 5. (приготовиться для поездки куда-л.) пуçтарăн, хатĕрлен (çула); 6. с чем, разг. (оказаться обладателем нужного количества чего-л.) пухса çитер; пухăнса çит; собраться с деньгам укçа пухса çитер; 7. с чем (напрячь силы, мысли): собраться с мыслями шухăшласа ил; собраться с силой вăй-хала пух; 8. (приготовиться к какому-л. делу, движению) хатĕрлен, хатĕрленсе тăр; собраться прыгнуть сикме хатĕрлен.

сойтись

сов. 1. (встретиться) тĕл (е хирĕç) пул; 2. (собраться) пуçтарăн, пухăн; сошлись знакомые и друзья пĕлĕшсемпе туссем пуçтарăннă; 3. (сдружиться) туслаш; 4. (вступить в сожительство) пĕрлеш, çыхлан, çыхланса кай (арçынпа хĕрарăм); 5. (совпасть) пĕр (е тĕл, тӳр) кил; мнения сошлись шухăшсем пĕр килчĕç; 6. (сговориться) килĕшсе (е калаçса) татăл; сойтись в цене хак пирки килĕшсе татăл; 7. (сблизившись, соприкоснуться) хуплаш, пĕрлеш, тĕкĕн; пиджак не сошёлся на груди пиншак кăкăр тĕлĕнче хуплашмарĕ; ◇ свет не клином сошёлся, земля не клином сошлась см. клин.

сосредоточиться

сов. 1. (собраться) пухăн, пуçтарăн; 2. на ком-чём (направиться, устремиться) (пĕтĕмпех) куç, тимле; любовь матери сосредоточилась на ребёнке амăшĕн юратăвĕ пĕтĕмпех ачи çине куçнă; 3. на ком-чём (о мыслях, внимании) чарăнса тăр; сосредоточиться на самом главном чи кирли çинче чарăнса тăр.

составиться

сов. 1. (образоваться; создаться) пул, пулса кай, тăр; эта книга составилась из отдельных очерков ку кĕнеке уйрăм очерксенчен пулнă; 2. (организоваться — о группе лиц) йĕркелен, йĕркеленсе кай, организацилен; составилось общество любителей музыки музыкăна юратакансен ушкăнĕ йĕркеленсе кайнă; 3. разг. (возникнуть — о совместных действиях) пуçлан, пуçланса кай, тапран, тапранса кай; составился хоровод вăйă пуçланчĕ; 4. (собраться, скопиться) пухăн, пуçтарăн; составилась коллекция коллекци пухăнчĕ; 5. (создаться, возникнуть) çурал, палăр; составилось мнение шухăш çуралчĕ; 6. (получиться в сумме) пул, пухăн, тухса тăр; какая сумма составится из этого? мĕнле сумма пулать кунтан?

сплыться

сов. разг. 1. (приплыть в одно место) ишсе пыр (е кил, ан), юхса пыр (е кил, ан), пуçтарăн, пухăн; 2. перен. (слиться, смешаться) хутăшса кай, пăтранса кай; краски сплылись сăрсем хутăшса кайнă.

стечься

сов. 1. (соединиться — о потоках текущей жидкости) пĕрлеш, пуçтарăн, юхса кил (пĕр çĕре); 2. перен. (сойтись — о людях) пуçтарăн, пухăн, пуçтарăнса (е пухăнса) тăр.

стянуться

сов. 1. (туго завязаться) йăлланса лар, пăвăнса лар, тĕвĕленсе лар; 2. (сморщиться, сжаться) пĕрĕн, пĕркелен; 3. разг. (поясом, корсетом и т. п.) туртса çых; 4. (собраться в одном месте) пуçтарăн, пухăн.

съехаться

сов. 1. (встретиться) тĕл пул, хирĕç пул; 2. (собраться в одном месте) пухăн, пуçтарăн.

Çавăн пекех пăхăр: