Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

чашла

1.
то же, что чашкăр 1, 2.
сăмавар чашласа ларать — самовар шипит
сăра чашласа кăпăкланать — пиво шипит и пенится

чашлат

то же, что чашкăр 1, 2.
çумăр чашлатса çăвать — дождь шумит, льет сильный дождь

чăшла

то же, что чашкăр 1.
çатма çинче çу чăшлать — масло шипит на сковороде

çĕленле

по-змеиному, как змея
çĕленле чашкăр — шипеть по-змеиному

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

чашкăр

подр. шипению змеи, шипеть. N. Çĕленĕн чашкăрса çӳрет. Ходит и шипит, как змея. Такмак З. Унăн виçĕ витре кĕрекен сăмавар пур, вуник пуçлă çĕлен пек чашкăрса ларать. Сред. Юм. Вĕресе тохнă сăмавар чашкăрса ларать. Ib. Сăмавар ăшне вăт чăртсан сăмавар чашкăрать. СТИК. Çатма çине çу сĕрсе икерчĕ пĕçернĕ чухне çатма чашкăрать. КС. Çу вĕри çатма çинче чашкăрать, шачăртатать (потрескивает). Юрк. Вăрçнă чӳхне çĕлен пек чашкăрнине курсан, çĕлен юлашки çакланнине те сисет. N. Хуп кĕпер çинче пĕр чашкăрса выртакан хура çĕлен куртăмăр. (Мăн кĕрӳ такмакĕ). Ст. Чек. Чашкăрса çĕлен килет (шипя). Якейк. Вĕре çĕлен армантан тохса пирĕн çипа чашкăрса иртсе кар. || Дуть (о ветре). Шурăм-п. Иллим кунĕ çил вĕрсен, çулталăкпех çил чашкăрать, теççĕ. || Шуметь. Н. Байгул. Чăрăш тăрри чашкăрсан, çил тухат. Альш. Хăш-хăш пахчара хăвасем сарăлса ешĕрсе чашкăрса лараççĕ вара çула шыв хĕррипе. Байгул. Хумăш тăрри чашкăрсан, çил тухасси çавăнтан паллă. Сред. Юм. Çôрхи шыв чашкăрать. Ib. Çорконне шыв чашкăрни тастан илтĕнет. || Толст. Йăмра чашкăрса вутпа çуна пуçланă. || Ст. Чек. Чашкăрса çумăр ярать (о проливном дожде). || Сред. Юм. Паранк аври çак çăмăртан вара пит чашкăрса кайрĕ (сильно пошел в рост). Кан. Сĕлĕсем, урпасем, тулăсем, йĕтĕнсем тем пекех чашкăрса лараççĕ кунта. || Хорачка. Вĕтрен сăхсан ӳт чашкăрат. Пшкрт. Алă (тĕрт) чашкăрат (зудит от жара).

чошкăр

то же, что чашкăр. Тюрл. Паранкă аври пĕтĕм чошкарса кайнă (сильно пошла в рост). Ib. Вăрман чошкăрать (шумит). Ib. Яшка хоран çинче чошкăрать.

шачăр

шачăрр, подр. шипению масла на горячей сквороде: шачăрр! — продолжительно, а шачăрт! — моментально. См. чашкăр.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

кипеть

несов. 1. (о жидкости) вĕре; в котле кипела уха хуранта пулă шӳрпи вĕренĕ; 2. (клокотать, бурлить) вĕре, чашла, шарла, лакăртат, пакăртат; под колёсами парохода кипела вода пăрахут ураписем айĕнче шыв вĕресе тăнă; 3. (пениться, искриться — о напитках) чашкăр, кăпăклан (сăра, эрех); 4. перен. (о чувствах, мыслях, страстях) вĕре, тулса тăр; тулаш; кипеть гневом çилĕ вĕресе тăр, çилĕ тулса çит; 5. перен. (о деятельности) вĕре; дело кипит ĕç вĕрет.

клокотать

несов. 1. (о жидкости) лакăртат, пакăртат, шарла, чашкăрса вĕре; вода в котле клокочет хуранта шыв лакăртатса вĕрет; 2. чаще безл. (в груди, горле) хăрăлтат; у него в груди клокотало унăн кăкăрĕ хăрăлтатнă; 3. перен. (о чувствах, страстях) вĕре, чашкăр.

прошипеть

сов. что и без доп. чашкăр, чăшлат, чашкăрса ил, шăл витĕр кала.

шипеть

несов. 1. чашла(т), чашкăр, чăшлат; вино шипит и пенится эрех чашласа кăпăкланать; шипит как гусь хур аçи пек чашкăрать; сырые дрова шипят и не разгораются чĕрĕ вутă çунмасăр чăшлатса выртать; 2. разг. (говорить сдавленным голосом; ворчать) чашкăр, хăйăлтат, пыра хырса калаç.

Çавăн пекех пăхăр: