Шырав: пальто

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

аркă

1.
подол
пола

пальтон аялти аркăвĕ — левая пола пальто
кĕпе арки — подол рубахи, платья
Ахаль лариччен кĕрĕк аркăн йăвалама хушнă. — посл. Чем сидеть сложа руки, разминай хоть полы шубы.

аркăллă

1.
с каким-л. подолом
с
какой-л. полою
вăрăм аркăллă пальто — пальто с длинными полами

ватăрла

2.
вырывать, вытаскивать (с корнем, с мясом)
пальто тӳмисене ватăрласа татса илнĕ — пуговицы пальто вырваны с мясом

ватин

ватиновый
ватин хунă пальто — пальто на ватине

вăлт-валт

2. подр. —
о колыхании

пальто арки çилпе вăлт-валт тăвать — полы пальто развеваются на ветру

джерси

прил. и сущ.
джерси (çăм е пурçăн трикотаж)
джерси пальто — пальто джерси

капюшонлă

с капюшоном, имеющий капюшон
капюшонлă пальто — пальто с капюшоном

кастор

касторовый
кастор пальто — касторовое пальто

кăçаллăха

на этот год, на нынешний год
пальто кăçаллăха юрать-ха — пальто на этот год еще сойдет

кĕскет

1.
укорачивать, убавлять, делать коротким
вăрăмăшне кĕскет — убавить длину чего-л.
пальто кĕскет — укоротить пальто
статьяна кĕскет — сократить статью
çӳçе кĕскет — подрезать волосы
сăмаха кĕскетсе çырни — сокращенное написание слов
хуйхă кунçула кĕскетет — горе укорачивает жизнь

кивел

возвр.

1.
становиться ветхим, ветшать
кивелсе кай — обветшать
çурт кивелсе кайнă — дом обветшал
кивелсе çĕтĕлнĕ пальто — изношенное пальто

лăп-лап

III. подр. —
о неравномерных ударах, хлопках, о неритмичных движениях

пальтона лăп-лап шакка — выбивать пальто (от пыли)
Хай пăр-пăр, хӳри лăп-лап. (Пăрчкан). — загадка Сама вся трепещет, а хвостик дергается. (Трясогузка).

лăстăр-ластăр

1. подр. —
о сильном встряхивании

пальтăва лăстăр-ластăр силле — резко встряхнуть пальто

лĕкĕ

2.
охлопья, волоконца, пушинки
мамăк лĕкки — волоконца хлопка (разрозненные)
пальто çине лĕкĕ ларса тулнă — пальто все в охлопьях

модаллă

модный
модаллă пальто — модное пальто
модаллă ташă — модный тăнец

нăтăр

подражание хрусту, скрипу
ура айĕнче юр нăтăр тăвать — снег хрустит под ногами
нăтăр-нăтăр —
1) усил. от нăтăр
çӳренĕ чух атти нăтăр-нăтăр тăвать — при ходьбе у него скрипят сапоги
2) скрипучий
нăтăр-нăтăр хром пальто — скрипучее хромовое пальто

нĕрсĕрлет

уродовать, безобразить
ку пальто сана нĕрсĕрлетет — это пальто тебя безобразит

пальто

пальто

пальто

пальтовый
драп пальто — драповое пальто
пустав пальто — суконное пальто
хĕрарăм пальто — женское пальто
хĕллехи пальто — зимнее пальто
пальто пусми — пальтовая ткань

пăх

6.
высматривать, присматриваться, присматривать кого-что-л. (себе)
хĕр пăх — высматривать, выбирать невесту
пăхса кур — присмотреть, выбрать
эпĕ хама валли пальто пăхса хутăм — я присмотрел себе пальто

пек

похоже на кого-что-л., подобно кому-чему-л.
так же, как

пĕр пек —
1) одинаковый, равный
пĕр пек пайсене пайла — разделить на равные части
2) одинаково, равно
пĕр пек тумлан — одеваться одинаково

манăн пальто санăнни пек — у меня пальто как у тебя
эсĕ ун пекех — ты такой же, как он
кайăкăнни пек çунатсем пулсан, вĕçĕттĕм те кайăттăм — фольк. если бы у меня были крылья, как у птицы, я улетел бы

пилĕклĕ

с талией, в талию
с поясом

çинçе пилĕклĕ хĕр — девушка с тонкой талией
пилĕклĕ пальто — пальто в талию

реглан

реглан (çаннине хулпуççийепе пĕрле çĕленĕ тумтир)
сăран реглан — кожаный реглан
реглан пальто —  реглан
реглан çанă — рукав реглан

сăран

кожаный
кожевенный

çын хайланă сăран — искусственная кожа
сысна сăранĕ — свиная кожа
çемçе сăран — замша, юфть
хура сăран перчетке — перчатки из черной кожи
сăран алса — кожаные рукавицы
сăран атă-пушмак — кожаная обувь
сăран завочĕ — кожевенный завод
сăран пальто — кожаное пальто
сăран ту — выделывать кожу
сăран тăвакан —  кожевник

тавăр

2.
лицевать, перелицовывать
тавăрса çĕле — перелицевать
тавăрса çĕленĕ пальто — перелицованное пальто

тавăрттар

2.
лицевать, перелицовывать, отдавать в перелицовку
пальтона ательере тавăрттар — перелицевать пальто в ателье

тăр

17.
стоить
пальто утмăл тенкĕ тăрать — пальто стоит шестьдесят рублей
Ват çын тăват çынна тăрать. — погов. Старый четверых стоит (соотв. Старый да бывалый четверых стоит).
Шанчăклă çип сăнчăр тĕшне тăрать. — посл. Надежная нитка и цепь заменит.

тĕркелен

комкаться, мяться
морщиться, корббиться

пальто арки тĕркеленнĕ — пола пальто измялась

туллин

4.
полным, толстым
ку пальто туллин кăтартать — это пальто полнит (букв. показывает полным)

тыт

1.
держать
ачана алăран тыт — держать ребенка за руку
ручкăна терĕс тыт — правильно держать ручку (при письме)
çĕлĕке алăра тыт — держать шапку в руках
кĕлеткене тӳрĕ тыт — прямо держать фигуру
пальтона тытса тăр-ха — подержи-ка пальто

фасон

фасонный
модăллă фасон — модный фасон
пальто фасонĕ — фасон пальто
кивелнĕ фасон — устаревший фасон

хăпарт

1.
поднимать
мачча çине тăпрас хăпарт — поднимать землю на чердак (для утепления)
иккĕмĕш хута хăпарт — поднять что-л. на второй этаж
кĕрĕк çухине хăпарт — поднять воротник пальто
йĕм пĕççине хăпарт — засучить штанины
хăпартмалли машина — подъемник

хăпартса ларт —
1) подсадить
ачана йывăç çине хăпартса ларт — подсадить ребенка на дерево
2) поставить на возвышенное место
рояле сцена çине хăпартса ларт — поднять рояль на сцену

хăпартса хур — затаскивать, взваливать, взгромождать
шкапа машина çине хăпартса хур — затащить шкаф на машину

хăшкăл

2.
тереться, истираться, вытираться
изнашиваться

пальто çухи хăшкăлнă — воротник пальто истерся

хĕллехи

зимний
хĕллехи агротехника ĕçĕсем — зимние агротехнические мероприятия
хĕллехи агротехник ĕçĕсем — зимние агротехнические мероприятия
хĕллехи каникул — зимние каникулы
хĕллехи пальто — зимнее пальто
хĕллехи ыйхăран вăран — проснуться после зимней спячки

хлястик

хлястик
пальто хлястикĕ — хлястик пальто

хурал

4.
грязниться, пачкаться
сан пальто кăшт хуралнă — у тебя пальто немножко загрязнилось
хуралса кай — 1) почернеть, потемнеть 2) загрязниться
хуралса пĕт — загрязниться, запачкаться

хыв

1.
снимать
сбрасывать

атă хыв — снять сапоги
пальто хыв — скинуть пальто
тумтир хыв — снять одежду, раздеться
ура хыв — снять обувь, разуться
хывса ил — стащить, снять
хывса пăрах — снять, сбросить с себя
Атăл хĕрне çитмесĕр аттуна ан хыв. — посл. Не дойдя до Волги сапог не снимай.

цигейка

цигейковый
цигейка кĕрĕк — цигейковая шуба
цигейка çухаллă пальто — пальто с цигейковым воротником

ятне

1.
как раз, впору, в самый раз
ку пальто сана ятнех — это пальто как раз по тебе

çавăр

6.
лицевать
пальто çавăрса çĕле — перелицевать пальто

çакă

I.

1.
вешалка, петелька (у одежды)
пальто çакки татăлнă — вешалка у пальто оторвалась

çи

2.
точить, грызть, проедать, прогрызать
пĕренене шĕкĕ çинĕ — бревно источено жуком-дровосеком
пальтона кĕве çинĕ — пальто проедено молью
çисе шăтар — проесть, проточить

çуха

1.
ворот, воротник, воротничок
кĕпе çухи — воротник рубашки
пальто çухи — воротник пальто
çавра çуха — круглый воротник
тилĕ çуха — лисий воротник
шăтăкла çуха — кружевной воротничок
çухаран ярса тыт — схватить за шиворот

çӳхе

легко
çӳхе пальто — легкое пальто
çӳхе пиншак — пиджак (от костюма)
çӳхе тумлан — одеться легко

драп

драповый
драп пальто — драповое пальто

коверкот

коверкотовый
кăвак коверкот — серый коверкот
коверкот пальто — коверкотовое пальто

лăстăртат

2.
сотрясаться, трястись
пальто аркисем лăстăртатса пыраççĕ — полы пальто болтаются на ходу

бобрик

бобриковый
бобрик пальто — бобриковое пальто

габардин

габардиновый
габардин пальто — габардиновое пальто

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сĕрелте

(-дэ), вид, облик, подобие. Б. Крышки. Утиялăн сĕрелти çех юлнă. От одеяла осталось лишь подобие. Сред. Юм. Ôна лайăх туса памасан та, пăртак сĕрелти çиç пôлсан та йорать. Б. Крышки. Унăн (пальтон) сĕрелти кайнă. Оно (пальто) потеряло вид, облик. Ib. Унăн çын сĕрелти те çук ĕнтĕ. Он потерял образ (человека, напр., после болезни похудел и пр.)

çурăк кут

сюртук, пальто и пр. (с разрезом сзади). Ст. Чек.

типламат

пальто (гов. в шутку). Орау. Типламата тăхăнса тухам-ха, тем сивĕ пекрех (холодновато) туйăнать, çурхи çанталăк виттĕрех илет (пробирает).

хыскалчăлан

образовать грани. Орау. Хыскалчăланса тăрать (о негладкостях, резких выступах на пальто), пальтуна лайăхрах хуплаштар.

пальта

пальто. Сред. Юм.

пальтта

пальто. Тюрл. Орау. Пальттин хулпуççипеле пĕр аякки пĕтĕм пылчăк. Все плечо его пальто и бок были в грязи.

лаптак кут тумтир

пальто. Альш.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

вата

сущ.жен.
вата, ватка; пальто на вате ваткăллă пальто

вешалка

сущ.жен.
1. вешалка, çакă, çакмалли (тумтир валли туни); повесить шубу на вешалку кĕрĕке вешалка çине çак
2. (син. гардероб) вешалка, салтăнмалли пӳлĕм, тумтир пӳлĕмĕ
3. çакă, йăлă (тумтир çинчи); вешалка пальто оборвалась пальто çакки татăлса кайнă

демисезонный

прил.
çăмăл, çурхи-кĕрхи, çурлăх-кĕрлĕх; демисезонное пальто çăмăл пальто

драповый

прил.
драп ...; драп -ĕ; драповое пальто драп пальто

дубленка

сущ.жен.
кĕрĕк, дублёнка (паха тир пальто); купить дублёнку дублёнка туян

застегнуть

глаг. сов. (ант. расстегнуть)
тӳмеле, çаклат (тумтир çекĕлне); застегнуть пальто пальтăва тӳмеле

карман

сущ.муж.
кĕсье; боковой карман айккинчи кĕсье; карманы пальто пальто кĕсйисем; положить блокнот в карман блокнота кĕсьене чик ♦ не по карману укçа çитмест, ытла хаклă; у него толстый карман унăн кĕсйи хулăн (укçа нумай); держи карман шире кĕтсех тăр, кĕтни усăсăр; за словом в карман не полезет сăмахшăн кивçене каймасть

кашне

сущ.нескл.сред. (син. шарф)
кашне (пальто айне çыхакан шарф)

моль

сущ.жен.
кĕве; пальто изъедено молью пальтона кĕве çинĕ

мужской

прил. (ант. женский)
ар -ĕ, арçын -ĕ; мужское пальто арçын пальтовĕ; мужские ухватки арçынла тыткаларăш (хĕрарăмăн) ♦ мужской род ар несĕлĕ (грамматика формисен тĕсĕ)

намокнуть

глаг. сов.
йĕпен, ислен, йĕпенсе кай; пальто намокло под дождём пальто çумăрпа йĕпеннĕ

от

ото предлог с род. п.
1. указывает на исходную точку чего-либо (ант. к, ко) патĕнчен, çумĕнчен; -ран (-рен); -тан (-тен); лодка отплыла от берега кимĕ çыран патĕнчен ишсе кайрĕ; от Канаша до Чебоксар Канашран Шупашкара çити
2. указывает на источник чего-либо -ран (-рен), -тан (-тен); узнать от товарища юлташран пĕл
3. указывает на целое, которому принадлежит часть: -тан (-тен), -ран (-рен), … -и; отрезать ломоть от каравая çăкăртан пĕр чĕлĕ касса ил; это пуговица от пальто ку вăл пальто тӳми
4. указывает на причину чего-либо пирки; -па (пе); петь от радости савăннипе юрла
5. указывает на противопоставление предметов -ран (-рен), -тан (-тен); отличать добро от зла ыррине усаллинчен уйăр ♦ время от времени хушăран; день ото дня кунран-кун; газета от вчерашнего числа ĕнерхи хаçат; лекарство от гриппа грипп эмелĕ

пальто

сущ.нескл.сред.
пальто; зимнее пальто хĕллехи пальто; носить пальто пальтопа çӳре

платье

сущ.сред.; множ. платья
1. (син. одежда) тум, тумтир, çи-пуç; верхнее платье çиелти тумтир (пальто, кĕрĕк таврашĕ);
2. кĕпе (хĕрарăмсен); шёлковое платье пурçăн кĕпе; подвенечное платье венчет кĕпи

подойти

глаг. сов.
1. к кому-чему (син. приблизиться) пыр, çывхар, патне пыр, пырса тăр; подойти к столу сĕтел патне пырса тăр; подойти близко çывăхах пыр
2. кому-чему юра, килĕш, юрăхлă пул, май кил; это пальто мне не подойдёт ку пальто мана килĕшмест

подходящий

прил. (син. приемлемый), подходяще нареч.
майлă, юрăхлă, юравлă, вырăнлă; найти подходящий материал на пальто пальтолăх юравлă пусма туп

пуговица

сущ.жен.
тӳме; пуговицы пальто пальто тӳмисем; пришить пуговицу тӳме ларт

сукно

сущ.сред.; множ. сукна
сукна, пустав; домашнее сукно тăла; купить отрез сукна на пальто пальтолăх пустав туян

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

габардиновый

габардиновое пальто габардин пальто.

демисезонный

демисезоннӑй (кӗркуннепе ҫуркунне тӑхӑнмалли (пальто).

до

предл. с род. п. -чен, -ччен, таран; до праздника праҫникчен; до утра ирччен; пальто до колен пальто чĕркуҫҫи таран; до Чебоксар Шупашкара ҫитиччен.

кожанка

кĕске сӑран пальто.

кротовый

кротовый мех каюра тирĕ; кротовое пальто каюра тирӗнчен çĕленӗ пальто.

мешковатый

1. шалпар, хӑмпӑлчӑ, ытла аслӑ, ирӗк (пальто); 2. кÿптӗрке, йӑраланчăк, кӑнттам (ҫын), каптӑркка.

воротник

тăлăп çухи, пальто çухи.

впору

вăхӑтлӑ (килтĕн), лӑп, лӑпах, тăп, тăпах, чух, чухах (пальто).

снимать

кого, что несов., снять, сниму сов. 1. илсе антар, ил; 2. хыв, хывса ил (пальто); 3. пух, пуҫтарса ил (хӑйма); 4. пух, пухса пуҫтарса ил; сняли хлеб с поля тырра уйрăм пуҫтарса кӗчӗҫ; 5. кӑлар, кӑларса пăрах (ыйтăва кун йӗркинчен); снять с работы ӗҫрен кӑлар; снимать фотоаппаратом сан ӳкер; снять пароход с мели пӑрахута ӑшӑх вырӑнтан (хӑйӑр ҫинчен) туртса кӑлар; снять план города хула планне ӳкерсе ил; снять квартиру хваттер йышӑн; снять мерку виҫе ил; как рукой сняло пĕтĕмпех иртсе кайрĕ (ыратми пулчĕ).

пальто

нескл. ср. пальто.

проносить

1. см. пронести; 2. тăхăнса ҫӗтӗлтер (пальто, атӑ).

прослужить

-жу сов., прослуживать несов. 1. службӑра пул, вырӑнта ӗҫле; 2. усӑ кур, чăт, тÿс; пальто прослужило пять лет пальто пилӗк ҫула тӳсрӗ.

холодный

1. сивĕ (шыв); 2. сивĕннĕ (чей); 3. ăшă тытман, ăшăра тăхăнмалли (пальто); 4. сиввĕн; холодный приём сиввĕн йышăнни; холодное оружие касмалли-чикмелли вăрçă хатĕрĕ: штык, хĕç, сăнă.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

бекеша

ж. уст. бекеша (пилĕкне персе çĕленĕ пальто).

бобриковый

прил. бобрик...; бобриковое пальто бобрик пальто.

вычистить

сов. что тасат; вычистить пальто пальто тасат.

демисезонный

прил. кĕрхи-çурхи; демисезонное пальто кĕрхи-çурхи пальто.

драповый

прил. драп ⸗ĕ [⸗и], драп...; драповое пальто драп пальто.

заплата

ж. саплăк; пальто в заплатах саплăклă пальто; поставить заплату саплăк ларт; заплата на заплате саплăк çине саплăк.

к

предлог с дат. п. 1. (при обозначении направленности действия в сторону кого-чего-л.) пата, патне; енне, хĕр(ри)не, ⸗а [⸗е]; идти к станции станци патне кай; плыть к берегу çыран хĕррине иш; повернуться к окну чӳрече енне çаврăн; ходить от дома к дому килĕрен киле çӳре; письмо к товарищу юлташ патне янă çыру; обращение к молодёжи çамрăксене чĕнсе калани; он обратился ко мне вăл манран ыйтрĕ; 2. (при обозначении времени, срока) тĕлне, çĕре, валли, енне, ⸗а [⸗е]; к первому марта мартăн пĕрремĕшĕ тĕлне; к часу пĕр сехет тĕлне, пĕр сехете; к моему возвращению эпĕ таврăннă çĕре; к следующему году çитес çул валли; к утру ир енне; к пятидесятилетию со дня рождения аллă çул тултарнă тĕле; 3. (при обозначении прибавления, присоединения) çумне, çине; к двум прибавить три иккĕ çумне виççĕ хуш; 4. (при обозначении цели, мотива, побуждения) ⸗а [⸗е], ⸗ма [⸗ме]; готовиться к экзаменам экзаменсене хатĕрлен; готовиться к выступлению тухса калаçма хатĕрлен; приучить к порядку йĕркене вĕрент; 5. (при обозначении назначения) валли ⸗ма [⸗ме], ⸗малли [⸗мелли]; приказ к выступлению çула тухмалли приказ; тезисы к докладу доклад тезисĕсем, доклад тумалли тезиссем; пуговицы к пальто пальто тӳмисем; 6. (при обозначении чувства, отношения) ⸗а [⸗е]; любовь к родине тăван çĕршыва юратни; ненависть к врагу тăшмана курайманлăх; уважение к старшему аслине хисеплени; 7. (в заглавиях) пирки, патне, çумне; к вопросу о народонаселении халăх йышĕ çинчен тăракан ыйту пирки; ◇ к счастью телее; к сожалению шел пулин те; к слову сказать сăмах майĕн каласан; к примеру сказать тĕслĕхшĕн каласан; принять к сведению асра тыт; принять к исполнению пурнăçа кĕрт; лицом к лицу куçа-куçăн; плечо к плечу çума-çумăн; к тому же çитменнине тата.

лёгкий

прил. 1. çăмăл; лёгкая ноша çăмăл çĕклем; 2. (мало греющий) çӳхе: лёгкое пальто çӳхе пальто; 3. (нетрудный) ансат, çăмăл; лёгкая задача çăмăл задача; 4. (незначительный, слабый) çăмăл, йăваш; лёгкое наказание çăмăл наказани; лёгкий ветерок йăваш çил; 5. (поверхностный, легкомысленный) çăмăл, çăмăлттайла; лёгкие нравы çăмăлттайла йăласем; 6. (уживчивый) уçă, килĕшӳллĕ, килĕштерекен; лёгкий характер уçă кăмăл; 7. (ловкий, изящный о движениях и т. п.) çăмăл, илĕртӳллĕ; ◇ лёгкая артиллерия çăмăл артиллери; лёгкая атлетика çăмăл атлетика; лёгкая индустрия çăмăл индустри; лёгкая кавалерия çăмăл кавалери; лёгкая рука у кого-л. алли çăмăл; лёгкая пища çăмăл апат; лёгок на помине сăмах тĕлнех çитнĕ çын; с лёгким паром! ăшши сиплĕ пултăр! (мунча кĕрсе тухнă çынна сывлăх сунни); с лёгким сердцем ним шухăшламасăр, пĕр хăрамасăр.

лицевать

несов. что тавăрса çĕле; лицевать пальто пальто тавăрса çĕле.

мех

м. (мн. меха) 1. тир, мамăк тир; лисий мех тилĕ тирĕ; пальто на меху тир хунă пальто; 2. (мешок из шкуры) тир михĕ; мех для вина эрех тытмалли тир михĕ; на рыбьем меху шутл. пулă тирĕнчен çĕленĕ (ăшă тытман тумтир çинчен).

модный

прил. модăллă, модăпа килĕшӳллĕ, шукăль; модное пальто модăллă пальто.

на

предлог. с вин. п. (на вопрос «куда?») ⸗а [⸗е], ⸗на [⸗не], çине; ⸗алла [⸗елле]; выйти на улицу урама тух; идти на службу ĕçе кай; сесть на стул пукан çине лар; двигаться на юг кăнтăралла куç; 2. с вин. п. (при обозначении срока) ⸗лăх [⸗лĕх], ⸗а [⸗е]; ⸗на [⸗не]; взять книгу на два дня кĕнекене икĕ кунлăх ил; перенести заседание на завтра ларăва ырана куçар; 3. с вин. п. (при определении денежной суммы) ⸗лăх [⸗лĕх]; купить на десять рублей вунă тенкĕлĕх туян; 4. с вин. п. (при обозначении цели, назначения) ⸗лăх [⸗лĕх]; материал на пальто пальтолăх материал; комната на два человека икĕ çынлăх пӳлĕм; подарить на память асăнмалăх парнеле; 5. с вин. п. (при делении, умножении) ⸗а [⸗е], ⸗на [⸗не]; çине; разделить на три виçсе пайла; помножить пять на три пиллĕке виççĕ çине (е виçсе) хутла; разделить арбуз на две части арбуза икĕ пая уйăр; 6. с вин. п. (при обозначении об раза действия) ⸗па [⸗пе], ⸗пала [⸗пеле], ⸗палан [⸗пелен]; учиться на пятёрки пиллĕксемпе вĕренсе пыр; 7. с вин. п. (при глаголе «переводить») ⸗ла [⸗ле]; перевести книгу на чувашский язык кĕнекене чăвашла куçар; 8. с вин. п. (при обозначении количественных отношений): на пять лет моложе пилĕк çул кĕçĕнрех; пройти на десять шагов вперёд вунă утăм маларах ирт; 9. с предл. п. (на вопрос «где?») ⸗ра [⸗ре], ⸗та [⸗те], ⸗че, çинче; на улице урамра; на Кавказе Кавказра; на столе сĕтел çинче; лежать на солнце хĕвел çинче вырт; 10. с предл. п. (при обозначении средств передвижения) ⸗па [⸗пе], ⸗пала [⸗пеле], ⸗палан [⸗пелен]; плыть на пароходе пăрахутпа кай; 11. с предл. п. (при посредстве) ⸗па [⸗пе], ⸗пала [⸗пеле], ⸗палан [⸗пелен]; жарить на масле çупа ăшала; двигатель работает на нефти двигатель нефтьпе ĕçлет; 12. с предл. п. (при обозначении устройства, свойства, состояния) ⸗лă [⸗лĕ]; вагон на рессорах рессорлă вагон; 13. с предл. п. (при глаголах «читать», «писать», «говорить» и т. п.) ⸗ла [⸗ле], ⸗па [⸗пе], ⸗пала [⸗пеле]; говорить на русском языке вырăсла калаç; 14. с предл. п. (при глаголе «играть»): играть на рояле рояль кала; играть на скрипке сĕрме купăс кала; 15. с вин. и предл. п. (на вопрос «когда?») ⸗а [⸗е], ⸗на [⸗не], ⸗ра [⸗ре], ⸗та [⸗те], ⸗че; на другой день тепĕр кунне; на той неделе тепĕр эрнинче; ◇ глух на одно ухо пĕр хăлхи илтмест; испытывать на прочность çирĕплĕхе тĕрĕсле; мастер на все руки пур ĕçе те ăста, тума пĕлмен ĕç çук; на бегу 1) (во время бега) чупса пынă чух, чупса пыруçăн; 2) (торопливо, наспех) васкаса, васкавлан, йăпăрт-япăрт; на безрыбье и рак рыба см. безрыбье; на лету 1) вĕçӳçĕн, вĕçсе пынă чух; 2) (быстро, легко) хăвăрт, çăмăллăн; на людях çын çинче; на моих глазах куçăм умĕнчех; на мой взгляд ман шухăшпа, ман шутпа; на свежую голову пуç ывăнман чух; нечист на руку алли кукăр, алли тӳрĕ мар.

нараспашку

нареч. разг. йӳле, йӳле ярса, ярханах; идти в пальто нараспашку пальтона йӳле ярса пыр; ◇ у него душа нараспашку вăл усă кăмăллă çын.

облачить

сов. кого, разг. тумлантар, тăхăнтарт; облачить мальчика в отцовское пальто ачана ашшĕ пальтоне тăхăнтарт.

от

(ото) предлог с род п. 1. (при обозначении расстояния или времени) ⸗тан [⸗тен], ⸗ран [⸗рен]; от города до станции хуларан станцие; год от году çултан-çул; день ото дня кунран-кун; 2.: писать от руки алăпа çыр; 3. (при обозначении принадлежности) ⸗ĕ [⸗и]; пуговица от пальто пальто тӳми; 4. (при обозначении причины) ⸗па [⸗пе]; от радости савăннипе; от горя хуйхăрнипе; (при указании на время совершения действия) ⸗ри, ⸗ти, ⸗чи, ⸗та [⸗те], ⸗ра [⸗ре]; письмо от второго мая майăн иккĕмĕшĕнче çырнă çыру.

отвернуть

сов. что 1. (отвинтить) пăрса кăлар, пăрса кăларса ил; 2. (открыть) пăрса уç; отвернуть кран крана пăрса уç; 3. прост. пăрса тат (е хуç); отвернув кукле руки пукане аллине пăрса тат; 4. (в сторону) пăр, çавăр; отвернув лицо пите тепĕр еннелле пăр; 5. (отогнуть) тавăр, хуçлат; отвернув полу пальто пальто аркине тавăр.

пальто

с. нескл. пальто; драповое пальто драп пальто; ходить в пальто пальтопа çӳре.

подать

сов. 1. что илсе пар; подать пальто пальто илсе тыттар; 2. что (на стол) ларт, антар; подать обед апат ларт; 3. что и без доп. (дать милостыню) пар (ыйткалакана); 4. что (доставить) тăрат, пар, леç, илсе пыр (е кил); подать поезд к платформе поезда платформа çумне (пырса) тăрат; 5. чгши и без доп. (представить) пар; подать в суд суда пар; подать заявление заявлени пар; 6. что, разг. (подвинуть) яр, шутар, пар; подать вперёд мала(рах) яр; подать назад чакар; подать в сторону аяккалла пар (е яр); 7. что и без доп., спорт. ывăтса пар; çапса яр; 8. что пар; подать весть хыпар пар, хыпарла; подать помощь пулăшу пар, пулăш; подать совет канаш пар; подать команду команда пар, хуш; подать сигнал сигнал пар, систер; 9. кого-что (изобразить) кăтарт, сăнласа кăтарт; ◇ подать голос 10 сасă кăлар; не подать голоса сасă кăларшисăр лар; 2) (проголосовать) сасăла; подать руку алă пар; рукой подать çывăхрах, юнашарах.

подбить

сов. 1. что çап, çапса ларт (е хур); подбить подмётку тĕп хур, тĕпле; подбить подкову такан çап; 2. что чем, разг. (подшить с изнанки) айне (е ăшне, тӳнтер енне) хур, яр, хурса çĕле; подбить пальто шёлком пальто ăшне пурçăн çĕле; 3. кого на что и с неопр., перен. разг. (подстрекнуть) хĕтĕрт, çавăр; 4. кого-что, разг. (уронить, сбить, ударив снизу) çапса (е персе) ӳкер, амант; ◇ подбить тесто чустана çăратса çăр.

покупка

ж. 1. по гл. покупать; выкраивать деньги на покупку пальто пальтолах укçа йӳнеçтер; 2. (купленная вещь) туяннă япала.

поносить

сов. 1. кого йăтса (е çĕклесе) çӳре; поносить ребёнка на руках ачана йăтса çӳре; 2. что (одежду) тăхăнса çӳре; пальто можно ещё поносить пальтона тăхăнса çӳреме пулать-ха.

поролон

м. поролон (кăпăш та çăмăл синтетик материал); пальто на поролоне поролон хурса çĕленĕ пальто.

портить

несов. кого-что, в разн. знач. пăс, сиенле, мăтăкла, мăкăлта, йĕркерен (е юрăхсăра) кăлар; каç; вуп (о злом духе); моль портит пальто пальтона кĕве касать; портить зрение куçа пăс; портить настроение кăмăла пăс; ◇ труд кормит, а лень портит посл. тăрăшни тăрантать, наянлăх пăсать; портить ребёнка ачана усала вĕрент.

примерка

ж. по гл. примерить; примерка пальто пальто тăхăнса пăхни.

проесть

сов. что 1. çи, кас, кăшла, касса (е çисе, кăшласа) шăтар; моль проела пальто пальтона кĕве каснă; 2. разг. (в результате химического процесса) тутăхса шăт, çисе шăтар; ржавчина проела ведро витре тутăхса шăтнă; 3. разг. (истратить на еду) çисе пĕтер (е яр) (укçа-тенкĕ).

прослужить

сов. 1. (пробыть на службе) службăра тăр, ĕçле; прослужить всю жизнь на одном месте пурнăçа пĕр çĕрте ĕçлесе ирттер; 2. (пробыть в употреблении) чăт, пыр, тӳс; пальто прослужило пять лет пальто пилĕк çула пычĕ.

прохладно

нареч. в знач. сказ. безл. 1.(о погоде) уçă, сулхăн, сивĕрех; на дворе довольно прохладно тулта самаях сулхăн; стало прохладно çанталăк сулхăнланчĕ; 2. (об ощущении холода) уçăрах, сулхăнрах, сивĕрех; мне прохладно в этом пальто ку пальтопа мана сивĕрех; 3. перен. (об отношении) кăмăллах мар, сиввĕнрех.

распахнуть

сов. что 1. уçса пăрах, уçса яр; яри уç; распахнуть дверь алăка уçса пăрах; 2. (полы одежды) йӳле яр, уç, уçса яр, уçса пăрах; распахнуть пальто пальто йӳле яр.

реглан

прил. неизм. портн. реглан; пальто реглан реглан пальто.

сверх

предлог с род. п. 1. (поверх чего-л.) çине, çинчен; надеть сверх пальто пальто çинчен тăхăн; 2. (при указании на превышение какой-л. меры, нормы) ирттерсе, ытла, ытлашши; сверх плана планран ирттерсе; работать сверх сил вăйран ытла ĕçле; 3. (кроме, помимо) ⸗тан [⸗тен] пуçне, ⸗ран [⸗рен] пуçне; сверх заработной платы он получил премию ĕç укçисĕр пуçне вăл преми илнĕ; сверх обыкновения яланхи пек мар; сверх ожидания кĕтмен çĕртен.

снять

сов. 1. что (взять сверху) ил; снять с полки книгу çӳлĕк çинчен кĕнеке ил; 2. что (при раздевании) хыв, салт, хывса ил; снять пальто пальто хыв; снять обувь ура салт; 3. что (отменить) пăрахăçла; сирсе пăрах, ил; снять блокаду блокадăна сирсе пăрах; снять карантин карантина пăрахăçла; 4. что (удалить) сӳ, уйăр, хăпăт, сӳсе (е уйăрса, хăпăтса, касса, шăлса, сăтăрса) ил; снять шкуру тирне сӳсе ил; снять волосы çӳç кас; снять грим гримне шăлса ил; 5. что (убрать, собрать) ил, пуçтарса ил; снять урожай тырпул пуçтарса ил; 6. кого-что, воен. (отозвать, удалить) (чĕнсе) ил, илсе кай; вĕлер, (вĕлерсе) пĕтер; снять часовых противника тăшман часовойĕсене вĕлерсе пĕтер; 7. кого-что (с парохода, поезда и т. п.) антар, антарса хăвар, кăлар; снять безбилетного пассажира билетсăр пассажира антарса хăвар; 8. кого (отстранить, освободить) хăтар, кăлар; снять с работы ĕçрен хăтар; 9. что (отменить) кăлар, ил, хăтар, хурат; снять вопрос с повестки дня ыйтăва кун йĕркинчен кăлар; снять с учёта учётран хурат; 10. что (точно воспроизвести) ил, туса (е çырса, ӳкерсе, виçсе) ил; снять копию с документа документ копине туса ил; снять мерку виçсе ил; 11. кого-что (запечатлеть, воспроизвести) ӳкер, ӳкерсе ил; снять кинокартину кинокартина ӳкер; 12. что (взять внаём, нанять) тара ил; снять комнату пӳлĕм тара ил; 13. что и без доп., карт. тĕк, илсе хур (карт валеçнĕ чух); снять голову с кого-л. пуç кас (хытă айăпла); как рукой сняло çийĕнчех иртсе кайрĕ.

спороть

сов. что сӳт, сӳтсе ил; касса (е татса) ил; спороть карманы у пальто пальто кĕсйисене сӳтсе ил; спороть пуговицы тӳмесене татса ил.

сшить

сов. что 1. (соединить шитьём) çĕле, çĕлесе çыпăçтар; 2. (изготовить шитьём) çĕлет, çĕлеттер; сшить пальто пальто çĕлет.

холодный

прил. 1. сивĕ; холодный ветер сивĕ çил; холодная погода сивĕ çанталăк; 2. (плохо защищающий от холода) ăшă тытман, сивĕ яракан, çӳхе, сивĕ; холодное пальто сивĕ пальто; 3. (не отапливаемый, не утеплённый) сивĕ, хутман, ăшăтман; холодная дача хутман дача; 4. (остывший, недостаточно горячий) сивĕ, сивĕннĕ; холодный чай сивĕннĕ чей; 5. (подаваемый в холодном виде) сивĕ; холодная закуска çырткаламалли, сив апат; 6. перен. (равнодушный, бесстрастный) сивĕ, сивлек, туйăмсăр, хытă; холодное сердце хытă чĕре; холодный приём сиввĕн кĕтсе илни; холодная война сивĕ вăрçă; холодное оружие кăрал, çĕçĕ-хĕç; холодной водой окатить (или облить) кăмăла хуç, аптăратса ӳкер.

шить

несов. что 1. çĕле; шить на машине машинăпа çĕле; шить иголкой йĕппе çĕле; шить сапоги атă çĕле; 2. (напр. у портного) çĕлет, çĕлеттер; шить пальто в мастерской мастерскойра пальто çĕлет(тер); 3. (вышивать) тĕрле, тĕрĕ ту; шить шёлком пурçăнпа тĕрле; ◇ шито да крыто или шито-крыто никам та пĕлмест, ним те паллă мар; белыми нитками шито курăнсах тăрать (пытарас тесен те пытарăнмасть); лыком шит начар, пултарусăр; не лыком шит начар мар, пултарусăр мар; не шубу шить кĕрĕк çĕлеç çук (пырать, темех мар).

Йоханнeс Бeнцингăн (Benzing) нимĕçле-чăвашла словарĕ

Mantel

paljtto
пальто

Paletot

paljtto
пальто

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

сăхман

, сăкман «суконный кафт ан»; тат. Сиб. сӳкмән «чекмень»; башк. сәкмән «зипун», «армяк»; хак. сикпен, алт. чекпен, чекмен «сукно»; тув. шекпен, шепкен «сукно»; «дождевик (из сукна)»; разг. «суконное пальто»; казах., к. калп, шекпен «армяк», «кафтан»; узб. чакмон «армяк», «кафтан»; тат. чикмән «кафтан»; караим, шушман «мантия»; тур. сокман «кожаные или сафьяновые носки, надеваемые на босу ногу» (Радлов IV, 527); тур. чекмен, чепкен «короткий суконный кафтан»; «плащ (дождевой)». Образованы с помощью аффикса -ман, -мен, -пен от глагола: 1. чув. *сăх, алт. В сук «надевать», «вкладывать», «всовывать»; комытген) сук «надеть хомут (узду)»; хак. сух то же; тур. сок «всовывать», «втыкать», «вталкивать»; 2) тур. чек «надевать», «натягивать»; ср. перс. (чакман) «чекмень», «мужская верхняя одежда»; ср. йен. саук, сок, «шуба»; хант. сах «старинная женская куртка»; «особый вид шубы из оленьего меха». (FUF, IV, Anzeiger 16).

Çавăн пекех пăхăр:

пальма пальнитса пальта пальтак « пальто » пальтсă пальтса пальтсав пальтта пальття

пальто
Сăмах çăлкуçĕ
хран. paletot
 
Пуплев пайĕ
Япала ячĕ
 
сăмах
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150