Шырав: вăтăр

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. числ. колич.

1.
при конкретном счете, в качестве определения
тридцать
тридцати-
вăтăр тенкĕ — тридцать рублей
вăтăр çулти хĕрарăм — тридцатилетняя женщина
вăтăр килограмлă ещĕк — тридцатикилограммовый ящик

2.
при абстрактном счете, в качестве подл., доп.
тридцать
пилĕк хут улттă — вăтăр пятью шесть — тридцать
вăтăрти арçын — мужчина тридцати лет
вал вăтăралла çывхарать — ему около тридцати (лет)
вăтăр пиллĕк — тридцать пять
икçĕр вăтăр — двести тридцать

II. глаг.

1.
делать что-л. энергично
прилагать усилие, напрягаться
ача çăкăра вăтăрать анчах — мальчик уплетает хлеб за обе щеки

2.
рвать с корнем, вырывать, выдирать
тетрадь листине вăтăрса ил — вырвать листок из тетради

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

тридцать
вăтăр çын — тридцать человек
вăтăршар — по тридцати
вăтăрмăш — тридцатый
епир вăтăрăн — нас тридцать

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(вŏдŏр, вы̆ды̆р), тридцать. Янтик. † Туя начар тумашкăн пирĕн аппа начар мар: вăтăр купа капан пек, аллă лаша вăйĕ пек. Аттик. Вăтăр пиллĕклĕх тенки, монета в 10 коп. серебром. В. Олг. Вăтăр саккăр, 11 коп. серебром. Сказки и пред. чув. 90. Вăтăр та пĕр шуйттан пек вăрман улать: у-у-у! || Тридцатый. Бгтр. Эпĕ çирĕм тăхăр патшалăх орлă, вăтăр патша çĕрĕнче порăнатăп.

(вŏдŏр), назв. животного («поменьше крысы, с коротким хвостом»). Чутеево. СПВВ. КМ. Вăтăр — шывăра (siс!) пурăнать. См. ăтăр.

(вы̆ды̆р), чакрыжить. Изамб. Т. Эпир ĕнер çиччĕн пĕр ана ыраша вăтăртăмăр та тухăрăмăр (шибко жали). Ib. Пĕр çаран утă вăтăрса тухăрăмăр. Ib. Ĕнер кунĕпе вăрман вăтăртăмар (рубили дружно, шумом, быстро). || Выдирать с корнем (иногда без корня). Альш. Пахчана кĕнĕ те, пĕтĕм сухана (лук) вăтăрнă-тухнă. Ib. Кĕпçене кайнă та, кĕпçе темĕн чухлĕ вăтăрса килнĕ (нарвал). Ib. Вăрман тымарĕсене вăтăраççĕ-кăна. КС. Çав çын пирĕн усрава пынă та, йывăççене йăлт вăтăрса тăкнă. М. Васильев. № 3, 37. Пăртак ларса канать те, каллах пуçлать вăтăрма (выдергивать, выдирать шиповник). Сред. Юм. Эпир пĕррĕ (= пĕрре) калĕмпĕре кайрăмăр ôнпа та, ô вăтрать (= вăтăрать) анчах калĕмпĕре; эп кăлт та татаймарăм, ô пĕр çĕклем туса тавăрăнчĕ. || Орау. Аллине вăтăрнă-ха (= каснă, порезал) вăл, çавăнпа чĕнмесĕр ларать. КС. Çăккăра ма вăтăрса тăккăрăн? Что ты сколько хлеба-то накромсал? (т. е. нарезал много, и больше, чем нужно). || Иногда усиливает значение другого гл. Калашн. Хăй çара аллине вăтăрса шăлса.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

утыз

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[vodor]
tridek
вăтăр çул хушшинче — dum tridek jaroj
вăтăр çулти хĕрарăм — tridekjara virino
пилĕк хут улттă — вăтăр — kvinoble sed estas tridek
виç çĕр вăтăр — tricent tridek
вăтăра çитсен — post fariĝi tridekjara

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«тридцать»; др. тюрк., азерб., туркм., тур., кирг., кумык, отуз, узб. уттиз, алт. И одус, хак. отыс, шор. отус, казах., ног. отиз, тат., башк. утыз, якут. отут «тридцать».

Çавăн пекех пăхăр:

вăт-çавринкка вăт-кăвар вăт-касси вăт-чôљ « вăтăр » вăтăр пиллĕклĕх вăтăр ура Вăтăр-Çăл вăтăр-ватăр Вăтăр-Юман-Керемет