Электронлă сăмахсар

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

балл

1.
балл (виçев единици)  [фран. balle — чăмăр]

гемоглобин

физиол.
гемоглобин (юнри хĕрлĕ тĕслĕ япала) [грек. haima (haimatos) — юн, тата лат. globus — чăмăр]

драже

драже (вĕтĕ чăмăр канфет)
витаминлă драже — витаминное драже

лаптак

плоский, ровный
приплюснутый
широкий
лаптак курăк — трава с широкими листьями
лаптак сăмса — приплюснутый нос
лаптак тăрăллă çурт — дом с плоской кровлей
лаптак чул — плитняк
Тулта чăмăр, пӳртре лаптак. (Пӳрт пĕрени). — загадка Снаружи круглый, а внутри плоский. (Бревна избы).

лимонка

разг.
лимонка (чăмăр граната)

ремень

тех.
ремень (çыхăнтаракан чĕн) ( см. чĕн I. 3. )
лаптак ремень — плоский ремень
чăмăр ремень — круглый ремень
привод ременĕ — приводной ремень

сава

1.
общее название инструментов для строгания:
струг, рубанок, наструг т. ыт.
кĕске сава — рубанок
вăрăм сава — фуганок
икĕ питлĕ сава — двойной струг, шлихтубель
калттир сава — галтель (рубанок с узорным лезвием)
чăмăр сава — шерхебель (струг с круглым лезвием)
сава аври — рукоятка струга
сава тимĕрри — лезвие струга
сава турпасĕ — стружки
хăмана савапа савала — обстругать доску рубанком
Сава хыççăн пуртăпа касмаççĕ. — посл. После рубанка топором не тешут.

тропосфера

тропосфера (çĕр атмосферин аялти сийĕ)
[грек. tropos — пăрăну, тата sphaira — чăмăр]

хăмăш

камышовый
лаптак хăмăш — плоский камыш
чăмăр хăмăш — трубчатый, цилиндрический камыш
кӳлĕ хăмăшĕ — озерный камыш
хăмăш пек яштака — стройный как камыш
хăмăш пек ӳсекен тырă — хлеба в рост камыша
хăмăш тăрри — соцветие, головка камыша
хăмăш чăтлăхĕ — камышовые заросли
хăмăш плитка — тех. камышит
кӳлле хăмăш пуснă — озеро заросло камышом

чăмăр

1.
шар

чăмăр

шарообразный, шаровидный
пĕчĕк чăмăр — шарик
çĕр чăмăрĕ — земной шар, земля
уйăх чăмăрĕ — диск луны

чăмăр

2.
округлость

чăмăр

округлый, круглый
чăмăр йĕкев — круглый напильник
чăмăр пит-куç — округлое лицо
чăмăр тута — сжатые губы
чăмăр питлĕ ача — круглолицый ребенок
Тулта чăмăр, пӳртре лаптак. (Пӳрт пĕрени). — загадка Снаружи кругляк, а в избе плитняк. (Бревно в стене).

чăмăр

3.
кулак
алă чăмăрĕ — кулак
чăмăр кăтарт — показать кулак
чăмăрпа юна — грозить кулаком
чăмăрпа сĕтеле чыш — бить кулаком по столу

чăмăр

4. перен.
полный
толстый
чăмăр шăмшаклă хĕрарăм — полнотелая женщина

чăмăр

5. мат.
сфера

чăмăр

сферический

чĕн

3. тех.
ремень
икĕ хутлă чĕн — двойной ремень
привод чĕнĕ — приводной ремень
лаптак чĕн — плоский ремень
чăмăр чĕн — круглый ремень

çиçĕм

1.
молния
аса та çиçĕм — гром и молния
чăмăр çиçĕм — шаровая молния
çиçĕм çиçет — сверкает молния
çиçĕм çиçтер — перен. метать громы и молнии

сфера

2. мат.
сфера (чăмăр)

чăмăр

◊
тимĕр чăмăр — уст. палица (оружие)
чăмăр тутанса пăх — отведать кулаков

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

корона

хаклă чулсемпе илемлентернĕ ылтăн çĕлĕк. Вăл патша аслăлăхне пĕлтерекен япаласем ак çаксем: ылттăнтан туса хаклă чулсемпе илемлентернĕ çĕлĕк (корона) пулнă, çине хĕрес лартнă чăмăр япала (держава), вĕçне ăмăрт кайăкĕ тата хĕреслĕ корона лартса тунă туя (скипетр) пулнă, тата Сибирти юс тирĕпе тыттарнă çиелтен тăхăнмалли тумтир (профира) пулнă [Священное 1896:6].

пӳске

реçинкаран тунă вылямалли чăмăр япала. Тупăсенчен пенĕ пысăк пулькăсем пӳске¹ пек урамсенче кусса çӳренĕ. ¹Пӳске тесе реçинкаран тунă вылямалли чăмăр япалана калаççĕ [Рассказы 1909:50].

скипетр

вĕçне ăмăрт кайăкĕ тата хĕреслĕ корона лартса тунă туя. Вăл патша аслăлăхне пĕлтерекен япаласем ак çаксем: ылттăнтан туса хаклă чулсемпе илемлентернĕ çĕлĕк (корона) пулнă, çине хĕрес лартнă чăмăр япала (держава), вĕçне ăмăрт кайăкĕ тата хĕреслĕ корона лартса тунă туя (скипетр) пулнă [Священное 1896:6].

хăнкăрма

чăмăр шăнкăрав. Тин анчах ĕнтĕ лашана тăварас та çуна айне кĕрсе выртас тесе пыраттăм, хамран инçе те маар хăнкăрмасем (чăмăр шăнкăравсем) илтĕнсех кайрĕç [Первая 1912:25].

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

булыжник

сущ.муж.
чăмăр чул, яка чул (çул çине сармалли)

круглый

прил.
çаврака, çавра, чăмăр; круглый каравай çаврака çăкăр; круглый мяч чăмăр мечĕк; круглое лицо çавра сăн-пит ♦ круглый сирота хăр тăлăх (ашшĕ-амăшĕсĕр); круглый дурак тăр ухмах; круглый год хĕлĕн-çăвĕн; круглая сумма пысăк укçа

кулак

1. сущ.муж.
чышка, чăмăр; ударить кулаком чышкăпа çап, чыш

шар

сущ.муж., множ. шары
шар, чăмăр; бильярдный шар бильярд чăмăрĕ ♦ воздушный шар сывлăш шарĕ (вĕçев хатĕрĕ); Земной шар Çĕр чăмăрĕ; хоть шаром покати пуш-пушах, ним те çук

ядро

сущ.сред.; множ. ядра
1. тĕшĕ (çимĕçĕн); ядро ореха мăйăр тĕшши; ядро вишни чие тĕшши
2. варă, варри, ядро, тĕшĕ (атомăн); ядро древесины йывăç варри, тĕш йывăç; деление атомного ядра атом тĕшши пайланни
3. чăмăр варри, тĕп пайĕ; ядро коллектива коллектив чăмăрĕ (чи ĕçчен те хастар пайĕ)
4. йĕтре (спортра); толкать ядро йĕтре тĕрт

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

трюфель

трюфель (çĕр айĕнче ӳсекен чăмăр кăмпа; 2. чăмăр шоколад канфечĕ).

ядро

1. тĕшĕ; ядро ореха мăйăр тĕшши; 2. чăмăр, пай; крепкое ядро рабочих рабочисен çирĕп пĕрлешнĕ пайĕ, чăмăрĕ.

Чĕрчун ячĕсен чăваш-вырăс-латин словарĕ

аскарида

аскарида — ascaris [этем тата выльăх пыршинче пурăнакан чăмăр шĕвĕрĕлчен]; лаша аскариди лошадиная аскарида — parascaris equorum; этем аскариди человеческая аскарида — ascaris lumbricoides

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

чăмăр

йомры

Çавăн пекех пăхăр: