Шырав: пыр - Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1. анат.
горло, глотка, гортань
горловой, гортанный
апат пырĕ, йĕпе пыр — анат. пищевод
пыр шăтăкĕ — зев
пыр ыратни (шыçни) — болезнь горла
пыра темскер ларчĕ — в горле что-то застряло
пыр типсе ларчĕ — в горле пересохло
пыр ыратать — у меня болит горло
пыра темскер кăтăклантарать — в горле что-то першит
2. разг.
рот, едок
иждивенец

вĕсен çемйинче тăватă пыр — у них в семье четыре едока
3. разг.
глотка, утроба, желудок
хăй пырĕшĕн анчах тăрăшать — он думает лишь о своем желудке
Аçу-аннӳ сывă чух пыр та тутă, çипуç та питĕ. — посл. Сыт и обут, когда родители живут.
Алă кукри пыр еннелле. — погов. Рука тянет (букв. сгибается) в сторону глотки.
4.
устье
юханшыв пырĕ — устье реки
5. геогр.
пролив
тинĕс пырĕ — морской пролив
Босфор пырĕ — пролив Босфор
6.
залив
Ăтăл пырĕнче — в заливе Волги

йĕс пыр — привередник, привереда в еде
яка пыр — привередник, привереда в еде
çăтăх пыр — обжора
пыр çыххи — завязки, тесемки (у ворота рубашки)
пыр çунать — мне хочется пить
пыр хĕртет — у меня изжога
кăкăр хĕртет — у меня изжога
пыр ярăнать — в горле зудит (примета — к угощению)
II. глаг.

1.
идти, ехать
двигаться

малта пыр — идти впереди
кайра пыр — ехать сзади
колонна варринче пыр — двигаться в середине колонны
пĕрле пыр — идти вместе, сопутствовать
уйрăммăн пыр — идти врозь
çулпа пыр — двигаться по дороге
пĕр йĕрпе пыр — идти след в след
пуйăс хăвăрт пырать — поезд движется быстро
пирĕн патшалăх коммунизм патнелле пыраймарĕ — наша страна не дошла к коммунизму
2.
приходить, подходить, придвигаться
пыр-ха, пулăш! — подойдй-ка, помоги!
вăл сан патна пычĕ-и? — он пришел к тебе?
çул кӳлĕ патнех пырать — дорога подходит к самому озеру
шыв патне ан пыр! — не подходи к воде!
пырса кай — навещать
пырса кĕр —
1) войти, зайти, забрести, наехать, заехать
машина чечек йăранĕ çине пырса кĕчĕ — машина заехала на клумбу
2) появляться, приходить
Укçа мĕнле пырса кĕрет, çаплах тухса каять. — посл. Деньги как приходят, так и уходят.
пырса лар — подойти и сесть
вăхăтра пырса çит — подоспеть вовремя
пырса çӳре — навещать, захаживать, заезжать
пырса тăр — 1) подойти и встать куда-л. 2) часто приходить, посещать
пырса пăх — посмотреть, подойдя близко
3.
идти, длиться, проходить, протекать, продолжаться
вăрçă пырать — идет война
ĕç кал-кал пырать — работа идет дружно, ритмично
тĕрĕслев эрнене пырать — проверка продолжится неделю
кам çинчен сăмах пырать? — о ком идет речь?
пуху ик сехет пычĕ — собрание длилось два часа
4.
хватать, быть достаточным (на какой-л. срок)
апат-çимĕç пĕр уйăха пырать — (запасов) еды хватит на один месяц
ку пушмак нумая пычĕ — эти ботинки носились долго
Шăлтăр-шăлтăр урапа нумая пымасть. — посл. Разбитой телеги не надолго хватит.
5.
идти, исполняться, ставиться, демонстрироваться
кинотеатрта мĕнле фильм пырать? — какой фильм идет в кинотеатре?
6.
подходить, годиться, быть пригодным
пырĕ пире ку та — нам годится и это
7.
идти, быть к лицу
ку костюм сана питĕ пырать — этот костюм тебе очень к лицу
8. фин.
поступать, начисляться (о деньгах)
укçа кассăна пырать — деньги поступают в кассу
унăн пенейĕ пучтăпа пырать — пенсия ему поступает по почте
9.
тянуться
Ыратнă çĕре алă пырать. — посл. Где болит, туда рука тянется (соотв. Где больно, там хвать да хвать).
10. диал.
разводиться, размножаться, плодиться
вĕсен сурăхсем пыми пулнă — у них перестали размножаться овцы
11.
с деепр. др. глагола выступает в роли вспом. глагола
с общим значением постепенности или непрерывности действия:

ăнса пыр — спориться (о работе)

пĕтерсе пыр —
1) продолжать уничтожать, истреблять
2) завершать (напр. работу)

çитсе пыр —
1) догонять, достигать кого-что-л.
2) приближаться (к какому-л. месту)
3) хватать, быть достаточным

çывхарса пыр — приближаться
типсе пыр — высыхать
тулса пыр — наполняться
шуса пыр — подползать
чупса пыр — 1) бежать, двигаться бегом 2) подбежать
тухса пыр — обнаруживаться, выявляться
Вăррăн суйи тухсах пырать. — посл. У вора ложь так и лезет наружу. (соотв. На воре шапка горит).

пырать! — ладно!, сойдет!
пырĕ! — ладно!, сойдет!
чĕре патне пырать — приятно, отрадно
качча пыр — выходить замуж
пуçĕ патне пычĕ — он захмелел

Çавăн пекех пăхăр:

пымак пымаклă пынька пынькала « пыр » пыр çырли пыр карланки пыр корăкĕ пыр тăрантар пыр тĕп

пыр
Пуплев пайĕ
Япала ячĕ, Еçхĕл
 
Фонетика
3 саспалли
 
Хытă сăмах
 
Чĕлхе
Чăвашла
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org