1. «оплодотворять»; 2. «род», «племя», «порода»; др. тюрк., алт. В, ойр. ук «род», «племя», «поколение», «потомство»; тув. ук «род», «порода», «происхождение»; ср. монг. уг «начало», «возникновение», «происхождение»; «корень», «основание»; «основной», «главный», «первоначальный». По фонетическим условиям трудно установить родство между йăх и ук: в чув. яз. прот. й появляется обычно только перед словами, начинающимися нелабиализованными гласными. Чув. йăх, тюрк. ук Мункачи сближал с шумерским иkи, ag, иga (KSz. V, 343— 351); ср. хант. йах «народность».
«кожное заболевание», «проказа», «золотуха»; йăхлă «золотушный», «прокажённый»; КБ, Зол. бл., ст. тур. иг, йиг, МК, Замахш., узб., тефс. XII-XIII вв. ик, иг, ПК иг «болезнь»; Малов. ПМК ик «рана»; КБ иглиг, АФТ иклиг «больной»; МК иглен «заболеть»; туркм. игли «худой», «болезненный» (ребенок); игле «худеть», «тощать», «слабеть» (о ребенке).
Çавăн пекех пăхăр:
йăтмак йăтмарçă йăттăх-яптăх йăттар « йăх » йăх-йăх йăх-несĕл йăх-тĕп йăх-хурăнташ йăх-ях