частица образования формы превосх. степени от сывă. N. Сып-сывă, совершенно здоровый.
См. арман.
связывать. Пшкрт. Вĕрен татăлсассăн, сыпаччă, тӳлеччĕ. || Соединить, приладить. N. † Хора вăрман варăнче хорăн тенел татăлчĕ, вĕрене тенел сыпрăмăр. Якейк. Тор шӳ сыпмалла (хлебать). Умуççи сыпмалла. Кĕрĕк арки сыпмалла. Ib. Татăксене сыпа-сыпа, чиперех вĕрен турăм. || Пришить концы. Кĕвĕсем. Чăпар тутăр пуç сыпнă (с нашитыми концами для украшения), Уриç аппа пуçĕнче. || Прибавлять. Календ. 1904. Виç çул иртсен тăваттăмĕш çулта çав сехетсене хисеплесе З65 тавлăк çумне тата тепĕр тавлăк сыпса хураççĕ. || Прививать (яблоню). Изамб. Т. Улма йăвăçне сыпаççĕ. Суждение. Йӳç улма йăвăççине тутлă улма йăвăççипе çыпса тутлăлатаççĕ.
хлебать. ЧС. Шыв парсан çăварĕпе сыпат та, сăмсинчен юхса тухат (лошадь). Юрк. † Çак тăвансем асма (= асăма) килнĕ чух сыпаймарăм ăснă кашăкăма. Алших. Кĕселне сыпсан, кĕсел пĕçернипе, сĕт сыпма каçнă чух пурте кĕсел ăшне кĕрсе вилеççĕ, тет. Трхбл. † Хамăр тăван аса килсессĕн, сыпнă яшкамсене çăтаймăп. N. Анне те пер çăмарта илсе çирĕ, тата пăртак сĕт сыпрĕ. Янтик. † Шĕлешен-кайăк чĕппи мĕн çийĕт? Тулă пĕрчи хыпать, сĕт сыпать. Пирĕн аппа-йысна мĕн çиет? — Кулаçне хыпать, пыл сыпать. ТХКА 60. Ирхине тăрсан, пит-куçа çусан, тин уçланă уйранпа сыпа-сыпа, серте-çăмах яшки çисен... Качал. † Пирĕншĕн, апай, ма макрас? Ларас-сăвас ĕне мер, сыпас-çияс сĕт мер. N. † Сыпма та çук син-пыл пĕçерет, тухма (та) çук хуçи тарават. Б. Хирлепы. Сыпса çимелли апатсем, жидкие блюда. О сохр. здор. Тата кирек камăн та: чирлин те, сыввин те, шыва çăвара сыпса çумалла мар (не следует). Сĕт-к. Пĕр чĕлĕ çăккăр касса илтĕм те, твар пуçса шупа сыпса çиса ятăм. || Выпить. Юрк. Эх, сыпмасăр тӳсесси те пит хĕн çав. Эпĕ акă вырăн çук чухне: вырăн çук, тесе, ĕçетĕп. Ib. Сан пек вырăнта пулсан, эпĕ, чăнласах та, сыпса та пăхмăттăм, тет. Ск. и пред. 44. Сыпасчĕ-çке пăртак йӳççине çакăн пек ĕç хыçĕнчен. || Церковный термин: причащаться. || Переносно. ЧС. Ун чухне Пăла (река Була) ейĕве тухас пек сыпса тăрат, тет. П. Яндоуши, Б. Крышки. Каткара шыв сыпса тăрать. Вода в кадке вровень с краями, т. е. она готова пойти через край. Ib. Ма тулли ямастăн? — Халь те сыпсах тăрат вĕт. Что наливаешь неполно? — Итак уж вровень с краями.
Çавăн пекех пăхăр:
сын Сынаве сынкса сынук « сып » сып яракани сып-сывă сыпă сыпăк сыпăкăн-сыпăкăн