Шырав: сӳн - Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сдираться. В. Олг. См. сĕвĕн.

то же, что сĕвен, прислоняться. СПВВ. ТА. Эсĕ ан сӳн = эсĕ ан сĕвен.

гаснуть. Изванк. Çуртасем сӳнсе ларсан, эпир пурте кӳме çине хăпарса лартăмăр. Чув. пр. о пог. 24. Хĕвел тухăçĕ хĕрелсе нумайччен тăрсан, уяра каять (çăмăр час пулмасть), часах сӳнсен, йĕпене каять (çав кунах çăмăр пулать). Если при восходе солнца небо в течение долгого времени остается красным,— к вёдру (дождя не будет), если заря очень скоро погаснет,— к ненастью (в этот же день будет дождь). Кан. Çăлтăрсем сӳнĕçĕ вăтанса. Якейк. Куçĕ-пуçĕ сӳнн'ĕнт (= сӳннĕ ĕнтĕ, глаза посоловели от дремоты) кон, выртса çăвăрмалла анчах. Ib. Куçĕсем сӳне пуçларĕç ĕнтĕ. (Говорят про пьяного, когда у него еле смотрят глаза). || Исчезнуть, пропасть, прекратиться. N. Виçĕ кунтан питне кантăр вăрри пек типен шатра тухать, вăл кайран хăех çӳнет. Полтава 62. Пурнăç сӳнет ним уссăр (утрачивается). Орау. Пурăнăç сӳнчĕ. Жизнь испорчена. М. Васильев. Ĕçпех пĕтет çамрăк сăн; тертпех сӳнет порнăçăм. ЧО. Эсир ку ĕçе тасаттармасан, сирĕн çурт-йĕр йăлт сӳнĕ (вымрет), терĕ. Г. А. Отрыв. Ун йăхĕ çук, сӳннĕ (вымер). Кан. Анчах çуртне туртса илчĕç те, ĕç сӳнсе ларчĕ. Бел. Гора. † Пуçран хуйхă сӳнес çук. Ib. † Пуçăм çухалнине сиснĕ пулсан, татах та ытларах калаçас мĕн тăвансемпе, пуçăмра хуйхăсем, ай, сӳниччен. ЧП. Пуçăмри пуç хуйхи сӳниччен. От. Чек. Чечекĕ сӳне пуçларĕ ĕнтĕ. Оспа стала сходить (шелушиться). || Лопаться. КС. Хăмпă сӳнчĕ. Пузырь лопнул (водяной, мыльный). Сред. Юм. Шыв çинче полакан хăмпу сӳнет (лопается).

Çавăн пекех пăхăр:

сӳм сӳм-сӳмекки сӳмерле Сӳмерле кӳлли « сӳн » сӳнĕк сӳнел Сӳнел çырми Сӳнерпи сӳнк