1.
гниль, прель
гнилой, прелый, тухлый
затхлый, гнилостный
разложившийся, испорченный
улăм çĕрĕкĕ — соломенная прель
çĕрĕк йывăç — гнилое дерево
çĕрĕк кăмпи — гнилостные грибки
çĕрĕк çулçă — прелые листья
çĕрĕк шăршă — гнилостный запах
кунта çĕрĕк анчах — здесь одна гниль
Пĕрре çĕлен сăхнă çын çĕрĕк пăявран та хăрать. — посл. Раз ужаленный змеей человек боится и гнилой веревки. (соотв. Пуганая ворона куста боится).
2.
гнилой, нездоровый
çĕрĕк ăшчик — гнилое нутро
çĕрĕк чир — 1) гангрена 2) фитофтора (гнилостная болезнь растений)
çĕрĕк шăла кăлар — удалить гнилой зуб
3.
гнилушка, древесная труха
çăка хăвăлĕнче çĕрĕк нумай — в липовом дупле много трухи
4.
ветхий, старый
çĕрĕк кĕпе — ветхая рубаха
5.
хилый, дряхлый
слабосильный
çĕрĕк çын — хилый человек
6.
сырой, гнилой, неблагоприятный
çĕрĕк вырăн — гнилая местность
çĕрĕк çанталăк — ненастная, сырая погода
7. перен.
гнилой, прогнивший, регрессирующий
реакционный
çĕрĕк шухăшсем — реакционные идеи
çĕрĕк режим — прогнивший режим
8. перен.
плакса разг.
плаксивый
çĕрĕк ача — плаксивый ребенок
9. диал.
мокрота
харкотина прост.
◊
çĕрĕк пулă — диал. подуст (рыба)
(с’э̆рэ̆к’, с’ӧ̆рӧ̆к’), гнилой. Сред. Юм. Йывăçăн тôлти хôппи çôмĕнчи йывçи (древесина) тĕреклĕ, варри çĕрĕк пôлсан, çĕрĕк вараллă йывăç теççĕ. || Гниль. N. Çулçă çĕрĕкĕнчен (из сгнивших листьев) пулнă тăпра. N. Мăйрăран çĕрĕк шăрши кĕрет. N. Мăйрăсенчен çĕрĕк шăрши кĕрекен пулнă. || Гнилушка. N. † Çăка çĕрĕкне чавакан (чтобы сделать улей), шурă карас пылне çав ĕçет. || Мокрота, харкотина. Пшкрт. Çĕрĕк токат (тоҕат). См. çĕтĕк. ||Хилый. Полтава. Çĕрĕк çын, хилый. || Рюма, хныкса. Ст. Чек. Çĕрĕк ача (кĕвĕçсе хăне хăй йĕрсе чарăнсан, кăшт тивсенех йĕрет; кăшт тивсенех йĕрекен ача). СПВВ. МС. Çĕрĕк каска тесе кăшт ятласанах йĕрекен ачана калаççĕ: çĕрĕк каска, мĕн йĕретĕн? теççĕ.
гнилой. См. произв. от çĕр.
(с’ӧ̆рӧ̆к’, с’э̆рэ̆к’), в прошлую ночь. СПВВ. Çĕрĕк, вечôр. (У др. Çĕр-каç). КС. Çĕрĕк (с’ӧ̆рӧ̆к’), в минувшую ночь.
черек
1. «гнилой», «прелый», «тухлый», «испорченный»; 2. «гниль», «гнилушка»; др. тюрк. ириг, башк. серек, тат. черек, алт. В, уйг., кирг., узб. чирик, казах., к. калп., ног. ширик, азерб., тур., тат., тефс XII—XIII вв. чӳрӳк, туркм. чӳйрӳк «гнилой». От çĕр III.
Çавăн пекех пăхăр:
çĕрĕ яни çĕрĕ-çĕрĕпе çĕрĕç çĕрĕçĕ « çĕрĕк » çĕрĕк çăпата çĕрĕк çăпаталла çĕрĕк пулă çĕрĕк-çарăк çĕрĕк-çатăк