Шырав: çар

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
армия, вооруженные силы, войска, войско

армейский, военный, воинский, войсковой
çарпа авиаци тата флот — армия, авиация и флот
инженери çарĕсем — инженерные войска
ракетăллă çарсем — ракетные войска
совет çарĕ — ист. советская армия
сывлăш десант çарĕсем — воздушно-десантные войска, ВДВ
çуран çар — пехота
утлă çар — конница
xĕрлĕ çар — ист. красная армия
чикĕри çарсем — пограничные войска
яланхи çар — регулярная армия
çар академийĕ — военная академия
çар атташи — военный атташе
çар ăсталăхĕ — военное искусство
çар бази — военная база
çар дисциплини — воинская дисциплина
çар званийĕ — воинское звание
çар ĕçĕ — военное дело
çар комиссариачĕ — уст. военный комиссариат
çар округĕ — военный округ
çар хĕсмечĕ — военная служба
çар соединенийĕ — войсковое соединение
çар çынни — военный, военнослужащий
çар техники — военная техника
çар хатĕрĕсем —боеприпасы, военное снаряжение
çар часĕ — вбинская часть
çар тивĕçне пурнăçла —выполнить свой воинский долг
çара ил — призвать в армию
çара кай — идти в армию
çара ăсатни — проводы в армию
çартан таврăн — возвращаться из армии, демобилизоваться
Хĕçĕ касса пырать, çарĕ ӳксе пырать. (Утă çулни). — загадка Меч все рубит, а войско все падает. (Косьба).

2. перен.
армия, большая масса людей
совет вĕренÿçĕсен çарĕ — армия советских учителей
ĕçсĕррисен çарĕ — армия безработных

3. уст.
рать
çар пуçĕ (пуçлăхĕ) — 1) ист. воевода 2) полководец, военачальник
çар халăхĕ — рать, войско

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

войско
армия
утлă çар — конное войско, конница
çар халăх — войско

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с'ар), то же, что çавăр, вертеть. Пшкрт. СПВВ. ТА. Эсĕ ан çар = эсĕ ан çавăр.

неизв. сл. Коракыш. † А-ах майри ишер, ишер ишерех ути Макçăм çар ĕç, çар ĕçпе Макçăм çаран пуçĕнче пăркаланса утă çулать. (Искажение).

не то же, что çăвар? N. Çар калаçтармаççĕ. (Не çăвара уçтармаççĕ?).

не описка вм. сар? (желтый). Сорм-Вар. Çӳл юман, çӳл юманта пин турат, пин туратра пин куку, чăн тăрнче сар куку, лава (?) тесен култарать, симĕс тесен систерет.

(с'ар), войско, армия. N. Çар иртсен паттăр нумай, теççĕ. N. Ĕлĕк, çар тавраш çук чухне, вĕсене чаракан никам та пулман. Орл. II, 248°. Сакан айĕн çар иртет. (Пулăсем). || Н. Лебеж. Çăрттан чăмĕ, çар ирĕлĕ (ӳкĕ). (Утă çулни). Собр. Çар çине çат, çат, çат! (Кĕпе çапни).

то же, что çара. Шемшер. † Пичен карлăк — йăс карлăк, çар алăпа тытса тутăхрĕ.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

гаскәр

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[ŝjar]
armeo, armea, milita
çуран çар — infanterio
çар хĕсмечĕ — militservo
çара ил — militservigi
çара кай — iri militsevi
çар пуçĕ — armeestro, militestro
вĕçев çарĕ — aerarmeo
çар çынни — militservanto, militisto

Çавăн пекех пăхăр:

çапуç топачă çапуççи Çапук Çапуккасси « çар » çар халăхĕ çар чĕкеççи çар-оран çар-пуç çар-пулкки