Шырав: вĕрке

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
сновать, двигаться взад и вперед
вереться, кружиться
урамра халăх вĕркет — по улице снует народ
çĕмĕрт çинче хурт вĕркет — над черемухой кружатся пчелы

2.
дуть (о ветре)
мести, кружить (о метели и т. п.)
çил вĕркет — дует ветер (в разных направлениях)

3.
шуметь, гудеть
галдеть прост.
пӳрт тулли хăна вĕркет — дом гудит от множества гостей

4.
беспокоиться, волноваться, тревожиться
ăш вĕркет — на душе неспокойно

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_вэ̆_ргэ), кишеть; вибрировать. Шăна чирсем сарать. 21. Е, турилккасем çине ярса, шăна вĕркекен çĕре лартаççĕ. N. Хурт пек вĕркеççĕ (пулăсем). Чĕлкаш. 69. Ун ăшĕнче шутсăр нумай хапсăнусем, сăмахсем, калаçусем вĕркенĕ. Калашн. Хуйхăлă чан сасси янăрать, вĕркет. Шурăм-п. № 18. Чул-Хулапа Хусан хушшинче çак çул çинче темĕн чул этем, темĕн чул упус вĕркет. ‖ Сновать взад и вперед. Шибач. Ма вĕркен çаплах? Пӳрт сивĕтсе яран! (ходишь взад и вперед). Хурамал. Ма вĕркен? Пӳрте сивĕтен! (ялан çӳренĕрен калаççĕ). Сказки и пред. чув. 28. Калла та малла та урам тарăх шап-шурă халăх кунĕ-кунĕпе вĕркет ĕçсĕрех ĕçкĕ-çикĕре. Ст. Чек. Вĕрке ― вертеться, кружиться (о людях, птицах, насекомых). Ч.С. Çапла пошар патĕнче ачи-пăчипе-мĕнепе (надо: ачи-пăчи-мĕнĕпе) вĕркеç. Ib. Унта этем кăткă пек вĕркесе, чупкаласа çӳреççĕ. М. П. Петр. Часах хупахри çын вĕрке пуçларĕ. N. Вĕркет = чупкаласа çӳрет. N. Ачасем вĕркесе çуреççĕ (быстро снуют). N. Çил вĕркет (дует быстро, в разных направлениях). N. Хурт вĕркет. Пчелы летают взад и вперед. С. Тим. Тĕкме витĕр юр вĕркет (т. е. беспорядочно вьется. Çăнăх аллани). || В переносном см. Бурунд. Чун шикленет, ăш вĕркет, пуç тӳпинчен сĕрĕм тухать. Сред. Юм. Чĕре вĕркет. На сердце неспокойно. Хыпар № 28, 1906. Санăн ăшу пит тулса, вĕркесе çӳрет пулсан, асту ― эсĕ вилмелле этем.

Çавăн пекех пăхăр:

вĕркĕчĕ вĕркĕш вĕркĕштер вĕркĕшӳ « вĕрке » вĕркев вĕркеле вĕркелен вĕркеттер вĕркеш