волк
волчий
ама кашкăр, кашкăр ами — волчица
аçа кашкăр, кашкăр аçи — волк (самец)
кашкăр çури — волчонок
кашкăр тирĕ — волчья шкура
Кашкăр тем чул тăрантарсан та вăрманах пăхать. — посл. Как волка ни корми, он все в лес смотрит.
Кашкăра ури тăрантарать. — погов. Волка ноги кормят.
Упаран тарнă, кашкăра çулăхнă. — посл. Убежал от медведя, наскочил на волка (соотв. Из огня, да в полымя).
◊
кашкăр курăкĕ — герань
кашкăр пăрçи — люпин
кашкăр çырли — волчьи ягоды
кашкăр шăлĕ — клык (неправильно выросший зуб)
волк
кашкăр çури — волчёнок
кашкăр ами — волчица
куç айĕнчен пăх — смотреть бирюком
(-кы̆р), волк. В некоторых местах чуваши говорят только «токмак, тукмак» (см. кайăк). Юрк. Выçă кашкăр пек, пуçна каçăртса çӳретĕн. N. Виçе (трое) кашкăр пек (здоровые, сильные) ачи пур, хăй те ватах мар. N. Кашкăра ури тăрантарат, тет. Орау. Упаран тарнă, кашкăра çулăхнă (встретил), теççĕ. Упа 611. Кăнтăрла халап ярсан, шур кашкăр çиет, теççĕ. N. Лаши çапла суха туртисем хушшинче сулланса тăнине курсан, çиленсе: пĕтесчĕ, кашкăр тытса çиесчĕ! тесе ылхана пуçлать. Каç-кулĕм, килне тавăрăнса, хай лашине картишне хупса хурса, çиме парать. Чурал-ьк. Юмах юплĕ, хӳри куккăр, çăварĕ кашкăр. (Хачă). Н. Карм. † Кӳлнĕ лашасемех кашкăр тĕслĕ (= хăмăр?), каç пулатах, тесе, юртат пуль. Хир-б. Хора кашкăр, хăмăр кашкăр. || Яз. имя мужч. Н. Карм., Рекеев, Н. Седяк. || Фамильное прозвище Козыльяр. Панклеи. Кашкăр Петĕр. Прозвище человека, поймавшего за хвост волка.
бүре
«волк»; казах., к. калп. каскыр, кирг. карышкыр, узб. кашкир, узб. С кашкыр «волк». Этимология неясная. По мнению А. М. Щербака, „возможны два пути этимологизации кашкăр. Если за исходную в этимологическом отношении принять казахско-узбекскую форму, то слово кашкыр удобно сопоставить с глаголом каскай «прямо и ясно выставиться», «оскалить зубы» (Будагов. Сл. И, 17; ср. там же: каскар- «прямо, лбом обратиться к чему-нибудь»). Если же за исходную будет принята киргизская форма, основой необходимо считать карыш-, ср. уйг. кăрши- «скалить зубы»; -ғур, -ғыр — аффикс одного из древних причастий“ (ИРЛТЯ 132); ср. к. калп. кас «враждующий», «враждебно относящийся»; «замышляющий зло»; «враг».
волк — canis [йытă йăхĕнчи пысăк тискер чĕрчун]; çĕр кашкăрĕ земляной волк — proteles cristatus [Африкăpa пурăнакан гиена йышши, кашкăр евĕрлĕ тискер чĕрчун]; сăрă кашкăр серый волк — canis lupus; хĕрлĕ кашкăр красный волк — canis rufus
Çавăн пекех пăхăр:
кашель кашемир Кашин кашица « кашкăр » кашкăр çăпанĕ кашкăр авăнĕ Кашкăр лапĕ кашкăр танати кашкăр тымарĕ