Шырав: пĕрĕх

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
обрызгивать, сбрызгивать, опрыскивать
шыв пĕрĕхекен агрегат — поливочный агрегат
утюгламалли кĕпе-йĕме шывпа пĕрĕх — сбрызнуть белье перед глаженьем
урайне шывпа пĕрĕх — побрызгать пол водой
калчасене гербицид пĕрĕхсе тух — опрыскивать посевы гербицидами

2.
бить струей, фонтаном
сурантан юн пĕрĕхет — из раны бьет кровь
нефть фонтан пек пĕрĕхет — нефть бьет фонтаном, фонтанирует

3.
моросить
вĕте çумăр пĕрĕхет — моросит мелкий дождь

4.
душиться
подушиться
прыскаться разг.
одеколонпа пĕрĕх — подушиться одеколоном

5. перен.
разлетаться брызгами, брызгать
хĕлхем пур еннелле те пĕрĕхет — искры брызжут в разные стороны

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

брызгать
вспрыснуть
ăна шывна пĕрĕх — вспрысни его водой
урай пĕрĕхсе йĕпетрĕм — я вспрыснул (водой из рта) пол

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_пэ̆_рэ̆_х, _пӧ̌_рӧ̌х'), брызгать. Юрк. (Кăмпине) курки çинчи шывĕ çине чиксе йĕпетсех сӳнтерсен, çав шывĕпе арăмне пĕрĕхсе илет. Изамб. Т. Унăн куçĕ çине шыв пĕрĕхеççĕ. О сохр. здор. Эмелсем пĕрĕхес пулать. Тим. † Пĕрчĕ-пĕрчĕ пĕрлĕхен, пĕрĕхес кунĕ паян мĕн; ах, йăмăкçăм, йăмăкçăм, уйăрăлас кунĕ паян мĕн. || Полтава. Хăш чух (бомба) вĕçсе пынă чухнех çурăлса пĕрĕхсе каять. || Моросить (о дожде). N. Кунĕн-çĕрĕн вĕт çумăр пĕрĕхсе тăрать. Якейк. Çăмăр конĕпех пĕрĕхет паян (вĕтĕ çăмăр çăвать). В. Олг. Çомăр пĕрĕхет (мелкий). КС. Çумăр пĕрĕхсе çăвать (дождь с ветром, меленький). Ст. Чек. Пĕрĕхет, моросит, изморозь. IЬ. Çумăр пĕрĕхсе кăна тăрат.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«брызгать», «кропить», «опрыскивать», «вспрыскивать»; полов, бӳркӳр, уйг. пӳркӳ, узб. пурка, туркм. пӳрк, к. калп., казах., ног., карач., кумык, бӳрк, башк., тат. бӧрк, тур., гаг. пӳфкӳр «брызгать», «опрыскивать», «прыскать». Со важó сближает эти слова с монгольским бороо(н) «дождь», тур. и тат. буран «метель», «вьюга», «буря» (Sauvageot 50).

Çавăн пекех пăхăр:

пĕрĕнчĕклĕ пĕрĕнче пĕрĕс пĕрĕскер « пĕрĕх » пĕрĕхтер пĕрĕхтеркĕч пĕрĕччен пĕрĕш пĕрашка