Шырав: пĕри

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
один (из многих)
вĕсенчен пĕри — один из них
пирĕнтен пĕри киле юлчĕ — один из нас остался дома
иксĕртен пĕрин каймалла — один из вас должен пойти

2.
кто-то, кто-либо, кто-нибудь

некий, какой-то
пĕри урама чупса тухрĕ — кто-то выбежал на улицу
пĕри-пĕри — кто-нибудь; некоторые (из них)
пĕри-пĕри сăмах каласшăн пулсан калатăр — если кто-нибудь хочет выступить, пусть выступит

3. в сочет. с частицей те
никто
пирĕнтен пĕри те юрлама пĕлмест — никто из нас не умеет петь
пĕри те чĕнмест — никто не отзывается

4.
в сочет. с причастием на -акан (-екен)
каждый
тĕл пулакан пĕри — каждый встречный

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

один из... Альш. Кам сиртен пĕри мана пурçăнпа тĕртнĕ витĕнмелли исе килĕ, вара ман çавă патша пулĕ, тенĕ. IЬ. Мĕнле, пĕри те пулин пырса йĕчи? N. Пĕри малтан, тепĕри кайран килсе каяр, терĕм. N. Эпир пĕрре аслă çул çине çапла йывăçсем лартрăмăр та, йывăçсенчен пирĕн пĕри аран чĕрĕлчĕ, тет ăлавçă. Орау. Пĕриях тăват-пилĕк улма илет те, апла сире улма çта çитерен? Буин. † Пĕрне илсен, пĕри, ай, шел юлат. Шурăм-п. Пĕри тепринчен ăслăрах пуласшăн, пĕри тепĕрин пуçлăхĕ пуласшăн тăрăшаççĕ. N. Кайса пăх та, мĕн илтнине пурне те каласа кăтарт мана, пĕрне те пытарса туса ан тăр. Регули 1463. Пĕрне исе килтĕм, тепĕрне хăвартăм. N. Пĕрисем те ултшар çунатлă, теприсем те ултшар çунатлă. КС. Пĕринчен пĕри, один который-нибудь. Орау. Йĕр (жгут) çакăнта пулĕ, тесе, лешĕ пĕрин-пĕрин айне шырать. Унччен те пулмасть, хăне шап тутараççĕ (жгутом в игре). || Кто-то. Альш. Кунăн туйине çĕр айĕнчен пĕри ярать-тытать, тет. || Употребл. вместо «ты». Якейк. Пĕри мĕн туса çӳрет-ке çанта = эс мĕн туса çӳрен унта? || Каждый из... ЧС. Ун сассине çынсем илтнĕ те, урама тухнă пĕри (= тухаканĕ пĕри) çав ĕнесем патне чупăрĕç. N. Тытса пăхаканĕ пĕри аллине силлет! Альш. Яни пĕри аяла анать, тет. ЧС. Мана урамра куракан пĕри: ку Серкее мĕн пулнă, ку Серкее мĕн пулнă? теççĕ. N. Пĕринчен пĕри усал çынсем пулнă. О сохр. здор. Мĕн панине пĕрне (все) çиес пек тăрать (отравившийся спорыньей).

Çавăн пекех пăхăр:

пĕрешкелле пĕрешкеллен пĕрешкеллет пĕрешкелли « пĕри » пĕри мар пăри пĕри марлин пĕри пĕри-марни пĕри-пĕр пĕри-пĕри