Шырав: пĕтĕç

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
соединяться, сходиться, сливаться
икĕ çул пĕрле пĕтĕçеççĕ — две дороги сливаются в одну
хăмасем тачă пĕтĕçсе тăраççĕ — доски плотно прилегают друг к другу

2.
объединяться, сплачиваться
пĕр çĕре пĕтĕç —
1) собраться в одно место
2) объединиться, сплотиться
халăх пуçлăх тавра пĕтĕçсе тăрать — народ сплотился вокруг вождя

3.
толстеть, жиреть, становиться толстым, упитанным
сысна пĕтĕçнĕ — свинья разжирела

◊
пĕтĕçмен сăмах — несуразные слова

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_пӧ̌д'ӧ̌с', _пэ̆_дэ̆с'), соединяться, сходиться. Чума. Унтан вара çав мăккăльсем пĕр-пĕринпе пĕтĕçсе лараççĕ. Ала 6. Хӳрипе пуçĕ (у змея) пĕтĕçнĕ çĕрте анчах лутрарах пулнă, тет, каçас пулсан, унтан каçмала, тет. N. Хăçан та хăçан çитмĕл те çичĕ вар поçĕ пĕр çĕре пĕтĕçет, çан чох тин çак çынна ĕçлен сăхса витертĕр (ужалит). Панклеи. Çаксам (т. е. тури осалпа анатри осал) кăçкăркаласа пыркаласан, лоткă патĕнче хире-хирĕç пĕтĕççĕрç, тет. Пĕтĕçсенех, лоткă çине хăпарса ларчĕç. N. Хăш-хăш пĕтĕç йĕкрешсем пĕтĕçсе çуралаççĕ. СПВВ. ИА. Пирĕн пасар çулĕ ял çулĕпе пĕтĕçет. Две дороги сливаются в одну. Шибач. Выльăх пĕр çĕре пĕтĕçет (собирается). Хурамал. Этем пĕр çĕре пĕтĕçсе (пухăнса) пурăнать. Сёт-к. Сăмахсене пĕтĕçтерни пĕтĕçмест (построение речи идет негладко, не клеится)? Ib. Пĕтĕçмен сомах. Несуразная речь, слово. || Стать полным. СТИК. Пĕтĕçнĕ сысна: сысна чист пĕтĕçнĕ ĕнтĕ, утса та çӳреймест. Ытлашши мăнтăрланса кайнă сысна çинчен калаççĕ.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, диал. пĕтĕш «соединяться», «сливаться», «сходиться»; «объединяться», «сплачиваться»; пĕтĕçтер «соединять», «сливать», «сплачивать»; азерб. битиш «сходиться концами»,, «срастаться»; битишдир «соединять», «склеивать», «склепывать»; битишик «соединённый», «прикреплённый», «сросшийся»; «смежный», «соприкасающийся»; битки «растение»; туркм. битиш «срастаться»; «сращение»; битишик «сомкнутый»; тур. битиш «соприкасаться», «соединяться»; битиштир «приводить в соприкосновение», «соединять», «связывать»; битишик «смежный», «соприкасающийся», «соединённый»; узб. битим «соглашение (договор с кем-л.)», битиш «прийти к соглашению с кем-л.»; «сращение»; алт. В пӳдӳш «соединяться»; казах. битим «соглашение», «перемирие». От бшя (узб.)» срастаться», кирг. бӳт. то же; азерб., тур. бит «расти».

Çавăн пекех пăхăр:

пĕт-пĕлтлет пĕт-пĕт пĕт-пĕтĕм пĕтĕ « пĕтĕç » пĕтĕçĕ пĕтĕçĕлен пĕтĕçлен пĕтĕçлентер пĕтĕçтер