Шырав: тăпăл

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1. обычно в форме деепр. в сочет. с вспом. глаголом тух
отодраться
порваться
атă тĕпĕ тăпăлса тухнă — у сапога отодралась подошва; сапоги просят каши
тӳме тăпăлса тухнă — пуговица вырвана с мясом

2.
вылезать клочьями (о волосах, шерсти)

3.
выдергиваться (о мхе, о траве)
пиçен час тăпăлмасть — осот плохо выдергивается

4.
выворачиваться с корнем (о пне, о деревьях)

II.

аккуратный, хорошо подогнанный

аккуратно
тăпăл-тăпăл — усил. от тăпăл II.
тăпăл-тăпăл кĕлетке — складная фигура
тăпăл-тăпăл пӳлĕм — небольшая уютная комнатка
тăпăл-тăпăл çнпу — аккуратная одежда
кĕнекесене тăпăл-тăпăл черкесе çых — аккуратно упаковать книги

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

дергаться, выдергиваться. N. Усал курăкпа пĕрле тулли те тăпăлать. || Износиться. Чебокс. Атăсем тăпăлса, çĕтĕлсе пĕтрĕç. Сапоги изорвались, развалидись. СТИК. Çĕлĕк чист тăпăлса тухрĕ (нутро вывалилось). N. Ура тăпăлса карĕ. Сред. Юм. Атă тăпăлса тохрĕ (çăпата и пр. износились, и при том показывает, как выдергиваются одно лыко за другим). Толст. Хăш-хăш чикĕмĕ хĕрринелле тухса каять те, тăпăлать-тухать. || Распуститься. СТИК. Çăмха тăпăлчĕ (= саланса кайнă, арканса кайнă). N. Йĕке тăпăлчĕ, распустилось веретено. Ib. Тăпăлса кайрĕ, отлетело. || В перен. знач. СПВВ. ФИ. Тăпăлчĕ — нимĕне пĕлмесĕр пит хытă вăр-çакан çын; акă икĕ хĕрарăм тавраш вăрçнă чух пĕри-пĕри нимĕне пĕлмесĕр темĕн-темĕн каласа тăкалтарсан: тăпăлчĕ саççим, теççĕ. || Навалить; сойтись. Сред. Юм. Ах тор, паян шкула халăх тăпăлчĕ, епле шăнăçĕç. Туперккульос З2. Çав майра пасарне пĕтĕм халăх тăпăлать. Ib. Мулкач хăвалама çĕр çын тăпăлса тухать.

Çавăн пекех пăхăр:

тăп-тутлă тăпă тăпă-тан тăпăç « тăпăл » тăпăл-тăпăл тăпăл-тапăл тăпăлка тăпăлкка тăпăлса