Шырав: туя

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. бот.
туя (кăнтăрти ĕмĕр симĕс йывăç)

II.

1.
палка, трость, посох, клюка, клюшка
вĕрене туя — кленовый посох
тĕрĕллĕ туя — расписная трость
тимĕр туя — железная трость
туяллă ватă — старик с посохом
туяпа шакка — стучать палкой
Вăрмантан туясăр килнĕ. — погов. Из лесу вернулся без палки. (о беспомощном или ленивом человеке)
Кăмака айĕнче тимĕр туя выртать. (Çĕлен). — загадка Под печкой лежит железная трость. (Змея).

2. уст. перен.
сельский староста

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

тоя (туjа, тоjа), палка, трость, клюка. Орл. II, 249. Кăмака айĕнче тимĕр туя выртĕ. (Ĕçлен). N. Ват çын туяпа çӳрет. Орау. Пирĕн атте туйине яланах тăрри вĕçĕнчен (пĕчĕк пуçĕнчен, çинче вĕçĕнчен) тытса çӳрет. Эпĕ ăна: мĕншĕн апла тытан, пысăк вĕçĕнчен тытмалла, терĕм те, вăл мана: апла туяласа çӳреме йăвăç кутăн ӳсет-им, терĕ. Кайран ытти стариксем епле туяласа çӳренине асăрхах çӳрерĕм те, чăнахах та, пĕр старик те туйине кутăн туяласа çӳремест. Мĕншĕн апла туяласа çӳретĕр, тесе ыйтсан: кутăн туяласа çӳресен пурăнăç кутăн каять, теме хăтланаççĕ. Альш. Туя хуçăличчен хĕненĕ. Бил, пока не сломается палка. || Переносно — сельский староста. Альш. Туя патне каяс-ха. Надо итти к старосте (потому что у него в руках постоянно палка).

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ж. туя (кипарис йышши йывăç).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

таяк

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«палка», «посох», «трость»; МК, уйг., кирг., к. калп., казах., ног., чаг., туркм., ойр., тат., башк. таяк, узб. таён, хак., якут. таях, тув. даянгыш «палка», «посох»; азерб. даяг «подпорка», «оплот», «подставка», «защита»; ср. монг. таяг, калм. тайг «посох», «трость», «костыль». От глагола, соответствующего кирг., к. калп., ойр., башк. тая, азерб. дая «подпирать», «подставлять».

Çавăн пекех пăхăр:

Тушши тушшинкă тушшинтсă тушь « туя » туяççĕ туякки туялă туялăх туяла