Шырав: ӳс

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
расти, развиваться
ача сывă ӳсет — ребенок растет здоровым
вăл ялта çуралса уснĕ — он родился и вырос в деревне
ӳссе кай — разрастись
ӳссе çит — дорасти
усе киле — по мере роста
Туратсăр йывăç ӳсмест. — посл. Дерево не растет без ветвей. (соотв. Каждое дерево в сук растет).
2.
расти, произрастать
пирĕн тăрăхра хурăн ӳсет — в нашей полосе произрастает береза
тундрăра ӳсекен ӳсентăрансем — тундровые растения, флора тундры
3.
расти, подниматься
хулан çĕнĕ районĕсем ӳсеççĕ — растут новые районы города
ӳссе лар — 1) вырасти (о растениях) 2) подняться (о сооружениях)
çĕнĕ çурт часах ӳссе ларчĕ — новый дом поднялся очень быстро
4.
расти, увеличиваться (количественно, в объеме)
выльăх-чĕрлĕх йышĕ ӳсрĕ — поголовье скота возросло
ĕç укçи ӳсни — увеличение заработной платы
ĕç тухăçлăхĕ ӳсет — растет производительность труда
хăрушлăх ӳсет — опасность увеличивается
ӳссе пыр — возрастать, увеличиваться (постепенно или постоянно)
5. перен.
расти, развиваться
культура тĕлĕшĕнчен ӳс — развиваться в культурном отношении
6.
расти, усиливаться, возрастать
халăх ăнланулăхĕ нумай ӳсрĕ — намного возросла сознательность народа
7.
улучшаться, совершенствоваться
продукци пахалăхĕ ӳсет — улучшается качество продукции

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(ӳс), расти; размножаться, плодиться. См. çитĕн. Хыпар № 22, 1906. Тепĕр çулĕнчех çав вырăнсевче кăмпасем ӳсекен пулать. На другой же год в том месте начинают расти грибы. Сборн. по медицине. Е ӳсе-киле, хăйне упраманнипе, темиçе тĕслĕ хĕн курать. Выростая (ребенок), лишенный ухода, страдает от всяких болезней. Кĕвĕсем. †Чĕрес йăтса ан тухăр пиçнĕ-пиçмен çырлашăн; лаша кӳлсе ан тухăр ӳснĕ-ӳсмен (не подросших) хĕрсемшĕн. Проп. о блудн. сыне. Çав таса шывра вăл тантăшсемпе шыва кĕрсе ӳснĕ. Альш. Такасем ӳсме кусаççĕ (также и сысна çурисем). Бесплодный coitus молодых животных — для роста. (Чуваши думают, что мужчина post primos concubitus растет, а женщина ― сарăлать (растет в ширину). Ст. Айб. † Вăрман ӳсет, ӳсет (растет), пысăк пулать; çулçине хурт çиет, хур пулат; сар хĕр ӳсет, ӳсет пысăк пулать; савнă тусĕ илмест, хур пулать. N. Алăкум вĕçĕнче çаврака кулĕ, çавăрăнса ӳсме (расти) ирĕк çук. Орау. Тарçа пĕр-пĕр ӳснĕрех ача тытасчĕ: шанчăклăрах пултăр. Нанять бы в работники парня более подросшего, чтобы можно было положиться на него. Трень-к. Улма ӳсерехпе, атте килте чухне, эпир аттепе сат пахчинчех çывăраттăмăр.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

үсәргә

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[jus]
kreski (kresku)
ӳссе кай — kreskiĝi
ача хăвăрт ӳсет — la infano rapide kreskas
хăрушлăх ӳсет — la sekureco kreskas
ӳсен-тăран — planto, vegetaĵo
ӳсĕм — kresko
aĝo
ӳсĕмлет — efektivigi
altigi efikecon
ӳсĕмлĕ — efika, efektiva
ӳсĕмлĕн — efike, efektive
ӳсĕмлĕх — efiko (efikeco)
пирĕн ӳсĕмри çынсем — la homoj de nia aĝo
ӳсĕмсĕр — senefika, neproduktiva
ӳсĕн — kreski
ӳсĕнтер — kreskigi
altigi, efikigi

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«расти», «размножаться», «повышаться» (о цене); тат. ӳс, башк. ӳç, узб. ус, уйг., кирг., казах., к. калп., ног., туркм., алт. В, тув., хак. ӧс «расти», «размножаться»; ср. монг. ӧсӧх, калм. ӧсх «расти», «подрастать»; «размножаться».

Çавăн пекех пăхăр:

Ӳрттехви-касси Ӳртӳк ӳрхи ӳрче « ӳс » ӳсĕкле ӳсĕм ӳсĕм çырли ӳсĕмлĕ ӳсĕмлĕн

ӳс
Пуплев пайĕ
Еçхĕл
 
Фонетика
2 саспалли
 
Семçе сăмах
 
Чĕлхе
Чăвашла
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150