Шырав: иль

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

ил

(ил'), в сочетании: ил-кут (scr. иль-кут), непонятное слово в рукописном сборнике песен. N. Иль.-кут çапрĕ ешĕл хут çине, улпут сикрĕ çунан вут çине. В сноске к этой песне в рукописи сказано: «Салтак ачине (scr. атине, т.-с. рекрута) кунта улпут тенĕ, мĕншĕн тесен вĕсем улпутсем пек хăратса, ĕççе-çисе, савăнса, юрласа, лашапа чуптарса çӳренĕ ялтан яла. Возможно, однак.о, что «ил-кут» означает то же, что ăлькут, ĕлькут «льгота»; тогда мы переведем песню так: «На зеленой бумаге была обозначена льгота (бсвобождающая от солдатчины); чиновник (сидевший в воинском присутствии, с досады словно) прыгнул в огонь».

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

иль

союз разг. см. или.

Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарӗ (2004)

вилайет

см. иль

иль

, вилайет иль, вилайет (Турцири администраци-территори единицы)

Федотовăн «Тĕне кĕмен чăвашсен ячĕсем» словарĕ

Илетер

яз. и. м. Рекеев, Патраклă (Ашм. Сл. III, 105): Иле + -тер; тат. Ильдар/Әльдар: иль/эл "народ; страна" + перс. дар — постфикс "обладающий, имеющий" (Дан. ДТП, вып. 7. С. 43)

Ильмайăр

яз. и. м. Патраклă, Ялюха М. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + майăр.

Ильмук

яз. и. м. Симб., Патраклă, САСС и др. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + -мук.

Ильмурса

яз. и. м. Т.-И.-Шем. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + мурса; тат. м. и. Илморза (Ил + морза) (Сат. ТИС, 89) < перс. м. и. Мирçа господин, князь; царевич + заде (Гаф, ИИ, 166, 159) > мар. м. и. Илмурза (Черн. СМЛИ, 168). См. Илмăрса.

Ильмухха

и. м. Демидов // Яз. и. м. Патраклă, Рекеев, Ялюха, Иревли (Ашм. Сл. III, 115): Иль + мухха.

Ильпарăс

яз. и. м. В.Олг. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + парăс; тат. м. и. Илбарс/Илбарис: Ил + барс (СЛИ, 135; Сат. ТИС, 89) > мар. м. и. Илбарыс (Черн. СМЛИ, 163). Чув. парăс < тюрк. барс "тигр" (Гаф. ИИ, 132).

Ильпук

яз. и. ж. Симб. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + -пук.

Ильсарай

некогда яз. и. м. Альш. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + сарай < перс. сарай "дом; жилище, обитель; дворец (Гаф. ПРС I, 455) > тат., башк. м. и. Сарай (Шайх. ТБЛИТП, 65) > мар. м. и. Сарай (Черн. СМЛИ, 398).

Ильтук

яз. и. м. Ялюха М. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + -тук. См. Ильтукан.

Ильтукан

яз. и. м. Ялюха М. и др. (Ашм. Сл. III, 115)= Иль + тукан; тат. м. и. Илтуган: Ил + туган < тюрк. м. и. Туган "сокол" (Гаф. ИИ, 195), др.-тюрк. toүan/tuүan "сокол" (ДТC, 571, 584) > мар. м. и. Илдуган/Илдыган (Черн. СМЛИ, 164), но этимология С.Я. Черных связана со значением тат. туган "родственник; родной", что неверно.

Ильтулă

яз. и. м. Патраклă (Ашм. Сл. III, 115): Иль + тулă < др.-тюрк. tolu/toln "полный, наполненный; весь, все" (ДТС, 573).

Ильтухха

яз. и. м. Патраклă, Ялюха М., Иревли (Ашм. Сл. III, 115): Иль + тухха.

Ильтяс

яз. и. м. Т.-И.-Шем. (Ашм. Сл. III, 115): Иль + тяс.

Çавăн пекех пăхăр:

илӳ Илчĕпай Илчевер Илчура « иль » Ильавар Ильйас ильм Ильмăрса Ильмайăр

иль
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150