Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
спать
почивать уст.
выртса çывăр — ложиться спать
çĕр çывăрмасăр ĕçле — работать всю ночь без сна
харлаттарса çывăр — храпеть во сне
хытă çывăр — спать крепко
çывăрас килет — мне хочется спать, меня клонит ко сну
çывăрса тăр — проснуться
çывăрса тăран — выспаться
çывăрса юл — проспать, опоздать
çывăрмалли пӳлĕм — спальня
ача çывăрмалли пӳлĕм — детская спальня
çывăрмалли пӳлем гарнитурĕ — спальный гарнитур
шăв-шав çывăрма памасть — шум не дает спать

2.
ночевать
çывăрма яр — предоставить ночлег, пустить ночевать
эпир кунта икĕ çĕр çывăртăмăр — мы провели здесь две ночи

3.
затекать, неметь, деревенеть
ура çывăрнă — ноги затекли
çывăрса кай — 1) заснуть, уснуть 2) затечь, онеметь (о конечностях)

4.
запекаться, свертываться
юн çывăрса ларнă — кровь свернулась

5. перен.
дремать, бездействовать
тăшман çывăрмасть — враг не дремлет

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

спать; çывăрма йуратакан – сонуля; çывăрса кайнă – уснул; манăн çывăрас килет – мне хочется спать; çывăраймасăр аптăрани, ыйхă килмесĕр аптăрани – бессонница.

203 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’ывы̆р), спать. Орау. Çĕрĕк час çывăрса карăн-и (скоро-ли уснул)? Час çывăртăн-и, скоро-ли лег и уснул вообще. Ib. Каç çăвăнса выртсан, эп лайăх çывраканччĕ (обыкновенно спал хорошо). Ib. Микулай çывăрма пĕлмеçт (очень работящ). Орау. Çывăрнă-çывăрман паян кунĕпе пуç ыратса çӳрет. Ib. Çывăрса пăх-ха унта, хăна йĕке-хӳресем çиса ярĕç. Попробуй-ка там поспать, там крысы съедят. Ib. Эп çывăрса кайман. Эп çывăрман-ха. Я еще не уснул. Ib. Эп çывăрмасп-ха. Я еще не сплю; я пока еще не буду спать. Ib. Çывăрасси те пулас çук та, çапах та, выртса пăхам-ха, çывăрса каяйăп-и. Ib. Ма çыврас мар? Укçашăн пурнап пулсан, çывăрматтăм. N. Нуммай çывăрман çын нуммай пурнать, тет (ватăлачченех пурăнать, тет, до преклонных лет). Кожар. Çывăртăр-и мĕн? Букв. 1908. Вара вăл выртнă та çывăрнă. Ib. Вăл хăва айне выртнă та çывăрах кайнă. N. † Хĕрне парса ятăн ĕнтĕ, канлĕ ыйăхна çывра пар. N. Эпĕ акă пĕр уйăха яхăн çывăраймастăп (страдаю бессонницей). N. Халь выртсан та çывăраймастăн (не уснешь; безлично). N. Ку нумай çывăрнипе ĕнине кĕтĕве яраймасăрах юлнă. N. Çывăрнă пулмалла, çыврать пулмалла. N. Çывăрса пыраççĕ. Едут и спят. ТХКА 52. Майпе кĕрĕр. Çывăраççĕ пирĕн, вăратас мар çемьене, атьăр. N. Хăш ыйăха çывраççĕ. Пир. Ял. Çывăрма пĕлмесĕрех тырăпа сутă тунă. В. С. Разум. КЧП. Эпĕ çывăрса ларан тăманана пăшалпа персе ӳкертĕм. Янш.-Норв. Хусантан çывăрса иртсе каяс марччĕ. Не проспать бы Казань (не проехать бы Казань). Ib. Çывăрса, Хусантан иртсе карăм. Ib. Хусантан çывăрса иртсе карăм. Ib. Çывăрса апатран юлас марччĕ. ТХКА 53. Çакăнта, урайне аçамсем сарса парам, çӳресе ĕшентĕр пуль, выртса çывăрăр. Тогаево. Лопасра пĕр çын та çывăрман, порте йомах итлесе, колса, ахăлтатса лараççĕ. Орау. Выртса çыврар-им? Ляжем что-ли? N. Тĕттĕм пулсан пурте выртса çывăрчĕç. N. Эсĕ çывăрмах выртнă-и? Ты лег уж совсем спать? N. Ыррăн çывăрса кормала мар. N. Эсĕ çывăрмалла выртнă-и? Ты уже совсем лег (спать)? || Ночевать. Шурăм п. Кĕнервăрри çыннисем çӳрекен çынсене çывăрма ярса, лашапа тавар турттаракансене кĕртсе чылай укçа тупкаланă. Ивановка. Акă çавăншĕн сана ӳлĕмрен никçан та çывăрмалла ямăпăр, тенĕ. N. Çывăрса кай. Останься ночевать. || Соncubare, coire, rebus venereis operari. || Онеметь (о членах). N. Ора çывăрчĕ. Нога онемела (пересидел или перележал ногу). Кан. ЬIраш амăшĕпе антрасан, тата час-часах ал-урасем çывăрса пĕлми пулаççĕ. || Сваливаться (о шерсти). Сред. Юм. Çăма лайăх миххе чышса хôрсан, кайран миххи çинче выртсан, çăм çыпăçса каять. Çавна: çывăрнă, теççĕ. || Запекаться (о крови). Орау. Сăмсаран юхса тухнă юн çывăрса ларнă. || В перен. смысле. N. Юрамасан юнăм çыврать-ĕçке. С. Айб. † Кĕçĕнтен хуйхăлă эп ӳсрĕм те, юн çывăрчĕ çамрăктан (= çамракран), ай, чĕрене (об отсутствии веселого настроения). См. çăвăр, çур.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

йокларга

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[ŝi'vor]
dormi (dormu)
çывăрас килет — mi volas dormi
çывăрса тăр — vekiĝi post dormo
çывăрса тăран — satdormi
çывăрса юл — malfrui pro dormo
хытă çывăр — forte dormi
çывăрмалли пӳлĕм — dormejo
çывăрттар — dormigi
luli (infanon)
çывăра — dormulo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«спать». Этимология не ясна; см. ыйхă.

Çавăн пекех пăхăр: