Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

вилĕллĕ-чĕрĕллĕ

то же, что виллĕн-чĕррĕн

виллĕн-чĕррĕн

ни жив ни мертв
хăранипе виллĕн-чĕррĕн ларать — со страху он сидит ни жив ни мертв

чĕррĕн

живым, в живом виде
живьем разг.
заживо
мулкача чĕррĕн тыт — поймать зайца живым
чĕррĕн çуратакан — живородящий
чĕррĕн юл — остаться в живых
чĕррĕн юлаймăн! — не быть тебе живым!

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

чĕррĕн

живым. Ск. и пред. чув. 24. Сире чĕррĕн ярсассăн, эсир çиччĕн тухатăр.

виллĕн-чĕррĕн

ни жив, ни мертв. Сам. 59. Чухăн халăх виллĕн-чĕррĕн йăнăшнă сас хушшинче пурăнĕ пĕр мăнтăр пуçлă Каçăр Уçăп ятлă çын.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

вивисекция

ж. вивисекци (чĕррĕн касни).

живо

нареч. 1. (ясно, отчётливо) уççăн, лайăх, чĕррĕн; 2. (сильно, остро) питĕ хытă; это всех живо заинтересовало ку пурне те хытă интереслентерчĕ; 3. (оживлённо) хавхаланса, хĕрӳллĕн, хĕрӳленсе; 4. разг. (быстро) хăвăрт, васкавлăн, вăр-вар; я живо оделся эпĕ хăвăрт тумлантăм.

живой

прил. 1. (обладающий жизнью) чĕрĕ; живые цветы чĕрĕ чечексем; ловить зайца живым мулкача чĕррĕн тыт; 2. (относящийся к живому или растительному миру) чĕрĕ; живая природа чĕрĕ çутçанталăк; 3. (полный жизненных сил) чĕрĕ, çивĕч, йӳрĕк; вичкĕн, шухă; живой ребёнок çивĕч ача; 4. (подлинный, реальный) чăн, чăн-чăн, чĕрĕ; пурнăçри, пурнăçран илнĕ; живая жизнь чĕрĕ пурнăç; живое дело чĕрĕ ĕç; 5. (деятельный, остроощущаемый) тимлĕ; хĕрӳллĕ; питĕ пысăк; живое участие тимлĕ хутшăнни; живое желание питĕ пысăк кăмăл; 6. (яркий, выразительный) чĕрĕ; илемлĕ; живой образ чĕрĕ сăнар; живая речь чĕрĕ пуплев, чĕрĕ калаçу; 7. только в краткой ф., чем (черпающий силу в чём-либо): я жив надеждой эпĕ шанăçпа пурăнатăп; ◇ живой вес чĕрĕ виçе; живая вода фольк. чĕрĕлĕх шывĕ; живая газета чĕрĕ хаçат (хыпар сарса çӳрекен çын çинчен); живая изгородь чĕрĕ хӳме (йăвă лартса тухнă йывăçсен речĕ); живой инвентарь чĕрĕ инвентарь (ĕç выльăхĕсем), живая очередь чĕрĕ черет (çынсем черет йышăнса кĕтсе тăни); живой портрет чĕрĕ сăнлăх; живая рана чĕрĕ суран; живая связь чĕрĕ çыхăну; живая сила чĕрĕ вăй (çынсем, выльăх-чĕрлĕх); живое слово чĕрĕ сăмах; живого слова не услышишь чĕрĕ сăмах илтеймĕн; живой ум çивĕч ăс; живого лица нет на ком-л. питĕнче этем сăнĕ çук; живого места нет аманман вырăн та çук; живым манером вăр-вар, хăвăрт; взять (брать) за живое, задеть (затронуть) за живое хумхатса яр, чуна кайса тив; на живую нитку кăшт-кашт, начар; на живую руку васкаса; ни живой души пĕр чун та; жив-здоров чип-чипер, тĕрĕс-тĕкел; ни жив ни мёртв ни чĕрĕ ни вилĕ.

живородящий

прил. 1. зоол. чĕррĕн çуратакан (амара тĕвĕленсе йăх паракан чĕрчун); 2. бот. амара тĕвĕленекенни; живородящие растения амара тĕвĕленекен ӳсентăрансем.

живость

ж. 1. (быстрота, проворство) хăвăртлăх, вичкĕнлĕх, çивĕчлĕх; 2. (оживлённость) хĕвĕшӳ; 3. (острота, яркость) çивĕчлĕх, вичкĕнлĕх, чĕрĕлĕх, уçăмлăх; живость ума ăс вичкĕнлĕхĕ; живость изображения чĕррĕн сăнласа пани.

живьём

нареч. разг. чĕрĕлле, чĕррĕн.

остаться

сов. в разн. знач. юл, пул; остаться для работы в деревне ялта ĕçлеме юл; остаться в памяти асра юл; остаться при прежнем мнении малтанхи шухăшпах юл; остаться без дела ĕçсĕр юл; ◇ остаться в живых чĕррĕн юл; остаться на бобах см. боб; остаться на бумаге см. бумага; ни с чем нимсĕр юл; остаться с носом ухмаха юл.

снести

сов. 1. кого-что (спустить сверху вниз) антар (çĕклесе); снести мешки в подвал михĕсене путвала антар; 2. кого-что (доставить куда-л.) леç (сĕклесе), леçсе яр (е пар), илсе кай, кайса яр (е леç, пар); снести письма на почту çырусене почтăна леç; 3. кого-что (принести в одно место) илсе кил, çĕклесе (е йăтса) кил; 4. кого-что (унести — о воде, ветре) юхтарса кай, вĕçтерсе (е сӳсе, илсе) кай, илсе (е сӳсе) пăрах; ураган снёс крышу çил-тăвăл çурт çине сӳсе кайнă; 5. что (разрушив, удалить) пăс, ват, çĕмĕр, ишсе антар; снести дом çурта ишсе антар; 6. что (срубив, удалить) касса тăк; снести сад сада касса тăк; 7. что, перен. (стерпеть) чăт, тӳс, чăтса (е тӳссе) ирттер; снести горе хуйхă чăтса ирттер; 8. что (о птицах) ту; снести яйцо çăмарта ту; ◇ не снести головы кому-л. пуçна çухатăн, чĕррĕн юлаймăн.

стоять

несов. 1. (находиться в вертикальном положении) (о людях, животных) тăр; (о неодушевлённых предметах) лар; под деревом стоял человек йывăç айĕнче çын тăнă; у окна стояло дерево чӳрече умĕнче йывăç ларнă; 2. (выполнять какую-л. работу) тăр; стоять в карауле хуралта тăр; 3. (располагаться, размещаться) тăр; стоять лагерем лагерь туса тăр; стоять на отдыхе канса тăр; стоять на квартире хваттерте тăр; стоять в обороне оборонăра тăр; 4. перен. (быть, существовать, занимать какое-л. место) тăр; этот вопрос стоит на первом плане ку ыйту пĕрремĕш вырăнта тăрать; его образ живо стоял в памяти унăн сăнарĕ асра чĕррĕн тăнă; 5. перен. (держаться на чём-л., быть установленным) лар, тытăнса тăр; дом стоит на каменном фундаменте çурт чул никĕс çинче ларать; 6. (держаться, быть) тăр, пул; стояло лето çу тăнă; стоит жара шăрăх тăрать; 7. (находиться в бездействии) тăр, чарăн, чарăнса тăр (е лар), ан çӳре; часы стоят сехет çӳремест; 8. (держаться, быть на каком-л. уровне) тăр; вода стоит высоко шыв тулли тăрать; температура стоит ниже нормы температура нормăран пĕчĕк тăрать; стой(те)! чарăн(ăр)!; стоять на своём хытă тăр, çине тăр; стоять над душой аптăратса çитер; не стоять за ценой хакĕшĕн ан тăр; стоять насмерть вилсен те ан чак.

Чĕрчун ячĕсен чăваш-вырăс-латин словарĕ

калта

ящерица — lacerta [шуса çӳрекенсен йăхĕнчи вăрăм çинçе хӳреллĕ чĕрчун]; йăрă калта прыткая ящерица — lacerta agilis; пĕчĕк калта ящурка — eremias; симĕс калта зелёная ящерица — lacerta viridis; çавра пуçлă калта круглоголовка — phrynocephalus; çĕленле калта желтопузик — ophisaurus apodus [урасăр калта]; улăх калти луговая ящерица — lacerta practicola; чĕррĕн çуратакан калта живородящая ящерица — lacerta vivipara

шуй

(шуйттан мăйраки) улитка — gastropoda [хырăм ураллă моллюск]; иçĕм çырли шуйĕ виноградная улитка — helix pomatia; пĕве шуйĕ прудовик — lymnaea stagnalis; пĕчĕк пĕве шуйĕ малый прудовик — galba truncatula; улăх шуйĕ лужанка — viviparus contactus; чĕррĕн çуратакан шуй живородка — viviparus viviparus

Çавăн пекех пăхăр: