выççăн
1.
голодно
голодным (быть)
впроголодь
выççăн кун каçрăм — весь день я пробыл голодным
выççăн
2.
жадно, алчно, ненасытно
выççăн пăх — смотреть жадно
выççăн-туттăн
то же, что выççăн
выççăн-туттăн пурăн — жить впроголодь
антăхтар
(анды̆хтар), intercludere spiritum, перехватить дыхание. Череп. Шыва пăрахса антăхтарса вĕлерчĕ. Бросил в воду и утопил (на смерть). Ib. Шыва пăрахса антăхтарса ячĕ. Бросил в воду так, что брошенный захлебнулся (но не умер). Орау. Çурăмран пĕре тăрăнтарчĕ те, пĕтĕмпех антăхтарса ячĕ. Хватил по спине так, что (у меня) просто перехватило дух. Ст. Чек. Çапса антăхтарчĕ. Ошеломил (ударом). Череп. Выççăн антăхтарчĕ. Заморил голодом (не до смерти).
выççăн
(выс’сы̆н), в голодном состоянии. Хыпар № 9, 1906. Анчах банк (= панккă) тăрăх илсен, эпир каллех выççăн лара пуçлăпăр. Ib. Вĕсен пăланĕсем (олени) вилсе пĕтсе, хăйсем выççăн аптăранă пирки, хăйсене-хăйсем вĕлерсе пĕтернĕ. Ib. № 37. Çапла ĕнтĕ унти халăхăн малалла выççăн ларас пулать. Ib. Ку хĕр-арăм выççăн вилнĕ-мĕн. N. Ахаль (иначе) эпир пурсăмăр та выççăн вилĕпĕр. Ч. С. Халччен эпĕ выççăн çӳременччĕ, халĕ ĕнтĕ выççăн та çӳреме лекĕ (придется). Ib. Тĕнчере пуринчен те хăрасан, выççăн та вилĕн (с голода).
жадно
нареч. 1. (с большой охотой) çăтăхса, антăхса; жадно есть çăтăхса çи; жадно курить антăхса турт (табак); 2. перен. (с вниманием) выççăн, тилмĕрсе; жадно глядеть тилмĕрсе (е çăтса ярасла) пăх; жадно слушать тилмĕрсе итле, çăвара карса итле; 3. перен. (быстро) питĕ хăвăрт (çăтса ил); питĕ хытă; земля жадно впитывает влагу çĕр нӳрĕке питĕ хăвăрт çăтса илет.
Куçран пăх
Куçран пăх 1. смотреть в глаза кому-чему; 2. смотреть в глаза [в лицо] чему (не бояться чего-либо); 3. находиться в зависимости от кого-чего.
1. «Вутлă арман» патне ялти çынсем пухăнчĕç. Пурте атте куçĕнчен пăхаççĕ. А. Талвир. Тусем канаççĕ тăвăл хыççăн, Канать тусан çул çинче, Аманнă йывăçсем çеç выççăн Пăхаççĕ пĕлĕт куçĕнчен. А. Алка. 2. Хатĕр-и куçран пăхмашкăн Вилĕме тепре? Эп иккĕленместĕп саншăн: Пăхăн тӳп-тӳрех. П. Хусанкай. Пăхатăп сивĕ вилĕме куçран, хаярланса, вут-çулăмра çунатăп. А. Алка. 3. Ĕлĕк чухăнсем пуянсен куçĕнчен пăхса тăнă. Тасатам, пăшал, санах халь, — Пăхмаллах сан куçунтан. П. Хусанкай.
Çавăн пекех пăхăр:
выçăх выçăхтар выççăлкă выççăлккă « выççăн » выççăн-туттăн выççăшĕ выççа вил выççи-тутти выçа