Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

мăшăлтат

1.
то же, что мĕшĕлтет

мăштăртат

то же, что мĕшĕлтет

мĕшĕлтет

1.
медленно двигаться
тащиться разг.
мĕшĕлтетсе ут — идти медленно, нога за ногу
мĕшĕлтетсе çит — добрести, дотащиться

мĕшĕлтет

2.
копаться, возиться
канителиться разг.
шофер машина патĕнче мĕшĕлтетет — шофер возится с машиной
эсĕ халĕ те çав задачăпа мĕшĕлтетсе ларатăн-и? — ты все еще бьешься над этой задачей?

мĕштĕртет

то же, что мĕшĕлтет

ĕнелле

как корова, подобно корове
ĕнелле мĕшĕлтет — ходить, двигаться как корова (тяжело и медленно)

вĕселен

II.
то же, что мĕшĕлтет

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

мешĕлтет

(_мэ_жэ̆л’д’эт’); первое э неск. лаб.), мешкать, быть вялым. КС. Мешĕлтетсе ĕçлет. Работает очень вяло. (Ib. Мĕшĕлтетсе ĕçлет — с обыкновенной вялостью). См. мĕшĕлтет.

мăшăлтат

(мы̆жы̆лдат), копошиться, медленно двигаться, медленно работать. См. мĕшĕлтет. Çамр. Хр. Мăшăлтатса ĕçлеççĕ (работают медленно). Хурамал. Мăшăлтат, ходить увальнем. См. мĕçеккен. КС. Мăшăлтатса çӳрет, ходит тихо, не обращая особого внимания на окружающих. N. Кçта пăхнă унта пĕчĕк ача-пăча мăшăлтатса çӳрет. Урож. год. Уртеми хăй пуçĕнче, мăшăлтатать çул çинче. || Шевелиться. Сред. Юм. Мăшăлтатать, шевелится. Орау. Пуçра темскер мăшăлтатать: те пыйтă, темскер. Альш. Акă хайхи çĕрле вăранат та, хăйĕн çумĕнче темĕн мăшăлтатнине илтех каят (это был теленок). || Бормотать. В. Олг.: мы̆жы̆лдатса с’ӳ_рэ_т; ан мы̆жы̆лдатса лар (ворчать). N. Ватăраххи пырать ун патне, аллине тытса, темскер мăшăлтатса сурать те, çыхса ярать. || В перен зн. N. Пирĕнсем мĕнле мăшăлтатса пурăнаççĕ?

мĕшĕлтет

(-_дэ_т), медленно двигаться; копошиться. Хурамал. Пăйтă мĕшĕлтетсе кăна утать. КС. Мĕшĕлтет, производить небольшие движения. Сред. Юм. Мĕн пыйтă пик мĕшĕлтетен, çав кăлт ĕçе те ĕçлесе пĕтерместĕн кô таранччин. Чем люди живы. Чавсавайран иртсен, каялла çавăрăнса пăхать те, хай çын тăрса ларнă, мĕшĕлтетсе ларать, темĕскер тинкерсе пăхнă пек хăй. Ир. Сывл. 30. Çав мĕлкесем хыçĕнчен пĕр вĕçĕмсĕр пĕлĕтсем мĕшĕлтетсе пуç йăтаççĕ. СТИК. Мĕн мĕшĕлтетсе ларан çав япалапа, тытасчĕ тăвасчĕ ак çакна! (Мешĕлтетсе ларат тени — темĕскер аппаланса, нимĕн тумасăр пуç пăхса, е чĕрне чаваласа ларнине калама пулат). Ст. Чек. Тек мĕшĕлтетсе çӳрет. Хорачка: _мэ̆_шэ̆_лдэ_тсэ с’ӧ_рэ_дэ̆_н чазрак туас э̆з’э. Йӳç. такăнт. 7. Пĕтет-и сан паян мĕшĕлтетесси? Сунт. Хватейсенсте лартса станцăран аран-аран мĕшĕлтетсе тухса кайрĕ. СТИК. Пӳртре ватă старик пур, тет, карчăкĕ тĕпелĕнче мĕшĕлтетет, тет. Н. Чукалы. Хĕрт-сурт кăмака айĕнче пурăнат, теççĕ, çав хĕрт-сурт кăмака айĕнче мĕшĕлтетсе тăрсан, çав çуртра лайăх ырă пурăнассине пĕлтерсе мĕшĕлтет, теççĕ. N. Аран мĕшĕлтетсе, пĕр сиккеленмесĕр пекех пурăнаççĕ. Ск. и пред. Йăкăр-йăкăр хĕр утать, мĕшĕлтетсе карчăк пырать.

мĕшĕлтеткеле

учащ. ф. от мĕшĕлтет. Ачач 41. Ерипен мĕшĕлтеткелесе ура çине тăрать.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

копаться

глаг. несов.
1. в чем чавалан, чакалан; копаться в огороде пахчара чакалан
2. с чем (син. возиться) аппалан, мĕшĕлтет, çăрăл; Что ты долго копаешься? Ма эсĕ пит вăрах мĕшĕлтететĕн?

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

возиться

несов. 1. йăшăлтат, кĕрмеш, кĕшĕлтет, айкаш; 2. с чем, над чем (заниматься чем-л. кропотливым) аппалан, муталан, тăрмаш; 3. разг. (медлить) кăштăртат, мĕшĕлтет, çăрăл.

канителить

несов. разг. мĕшĕлтет, аппалан, çăрăл.

канителиться

несов. разг. мĕшĕлтет, аппалан, çăрăл.

копаться

несов. 1. в чём (рыться) чавалан, чакалан; копаться в песке хăйăр çинче чавалан; 2. в чём, разг. (искать, перебирая) шыра, пăлхат, чавалан; копаться в сундуке арчана пăлхат; 3. прост. (копошиться) мĕшĕлтет, йăралан.

мешкать

несов. разг. 1. (медлить) йăралан, чакалан, мĕшĕлтет, мăштăртат; 2. (задерживаться) вăраха яр, тытăнса тăр, вăхăт ирттер; выезжайте не мешкая пĕр тăхтамасăр çула тухса кайăр.

мямлить

несов. разг. 1. (невнятно говорить) мăйла, чăмласа калаç; 2. (нерешительно действовать) мĕшĕлтет, çăрăл, ӳрĕк-сӳрĕк хăтлан.

Çавăн пекех пăхăр: