Шырав: хĕтĕрт
Чăвашла-вырăсла словарь (1982)
1.
подстрекать, науськивать
провоцировать
подбивать на что-л.
йĕркене пăсма хĕтĕрт — подстрекать к беспорядкам, провоцировать беспорядки
усал ĕç тума хĕтĕрт — подбивать на дурное дело
ăна вăл çын хĕтĕртнипе тунă — он это сделал по наущению других
2.
понуждать, принуждать, заставлять
эс хĕтĕртмесĕрех тăватăп — я сделаю и без твоих понуждений
1.
то же, что хĕтĕрт
хĕтĕхлесе яр — натравить на кого-л.
ачасене вулама хĕтĕхле — заставлять детей читать, побуждать детей к чтению
Чăваш сăмахĕсен кĕнеки
то же, что хĕтĕрт, подговаривать. Бес. чув. З. Пĕр тутар, хăйĕн те ĕçес килнĕрен, юлташĕсене эрех илме хăтăрта пуçларĕ.
побуждать, заставлять что-нибудь делать; науськивать, натравливать, подстрекать. Истор. Вара хрантсуссен патши турккăсене вырăссемпе вăрçă кăларма хĕтĕрте пуçланă. N. Вăл ăна сута кайма хĕтĕртнĕ. Он заставил его подать на суд. Сред. Юм. Лайăхрах хĕтĕртес пулать она, хĕтĕртмесĕн пит тума хытланмас ô ĕçе. Ib. Эсĕ мана пит ан хĕтĕрт те, эпĕ те каяйрап тем ôнта. СПВВ. ВХ. Хĕтĕртме — пĕр çын теприне пĕр-пĕр япала тума хушать. Ск. и пред. чув. З4. Чуиĕсене хăпартса, ташламашкăн хĕтĕртет. КВИ. Ватă юман хыçĕнчен шуйттан татах хĕтĕртет.
Вырăсла-чăвашла словарь (2002)
глаг. сов.
1. что (ант. разрушить ) юса, çĕнет, юсаса çĕклентер; разрушенные войной города восстановлены вăрçă аркатнă хуласене юсаса çĕклентернĕ
2. кого (син. вернуть; ант. снять, уволить) тавăр; его восстановили в прежней должности ăна малтанхи ĕçе тавăрнă
3. кого против кого-чего хирĕçтер, хирĕç тăрат, хĕтĕрт; он восстановил всех против себя вăл пурне те хăйне хирĕç тăратнă
глаг. несов.
хĕтĕрт, хĕтĕхле, ĕскĕрт; подстрекать к шалости ашкăнма хĕтĕрт
глаг. несов.
1. кого-что тĕк, тĕрт, чыш; толкать в спину çурăмран чыш
2. кого-что (ант. тянуть) тĕк, тĕксе пыр; толкать детскую коляску ача кӳми тĕксе пыр
3. кого (син. побуждать) хисте, хĕтĕрт; толкать на обман улталама хĕтĕрт
Вырăсла-чăвашла словарь (1972)
что несов., возбудить, -жу, -удишь сов. хускат, тапрат, тапратса яр, пуçласа яр; хĕтĕрт; возбуждать аппетит аппетит хӑпарт, апат анмалла ту; возбуждать судебное дело судра ĕç пуçарса яр, суда пар.
кого, что несов., вооружить, -жу, -жишь сов. 1. хĕç-пăшаллантар; 2. хĕтĕрт, хирĕç тăрат; он его вооружает против меня вăл ăна мана хирĕç пыма хĕтӗртет.
несов., подбить, подобью сов. 1. мĕн те пулсан аялтан ҫапса ларт; 2. персе ӳкер (тӑшман самолётне); 3. хĕтĕрт, илĕрт (мĕн те пулин тума).
кого, что несов.. подговорить, -ю сов. хĕтĕрт, илĕрт.
кого, что, к чему несов., подстрекнуть сов. хĕтĕрт (усал тума), пӑлхат; хӗтӗкле, терт.
кого, что сов., подталкивать несов. 1. тĕксе ил (чавсапа); хĕтĕрт, хисте (мĕн те пулин тума).
-жу кого, что сов., понуждать несов. хисте, хĕтĕрт, хĕтĕкле, ирĕксĕрлесе тутар (ӗҫлеттер), пусахласа.
кого, что несов., спровоцировать сов. 1. провокаци туса хĕтĕрт (пĕр-пĕр ӗҫ тума); 2. провокаци ту.
-зжу, -здишь кого, что сов. разг. терт, хисте, хĕтĕрт, хуш (ăнăçсăр ĕç тума); угораздило же его прийти сюда ăçтан шухăшласа кăларнă вăл кунта килме, мĕне кирлĕ пулнă ăна кунта килме.
Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)
несов. кого-что, разг. пăлхат, пăлхантар, хĕтĕрт.
сов. кого-что пăлхава хĕтĕрт, пăлхатса яр.
сов. кого-что 1. хĕçпăшаллантар; вооружить армию çара хĕçпăшаллантар; 2. (снабдить) хĕçпăшаллантар, пуянлат, тăрат; вооружить промышленность новой техникой промышленноçа çĕнĕ техникăпа пуянлат; 3. перен. (восстановить против кого-чего) хирĕç тăрат, хĕтĕрт.
сов. 1. что (привести в прежний вид) юсаса çĕнет, юсаса ларт, ура çине тăрат, çирĕплет; восстановить разрушенное войной хозяйство вăрçăпа юхăннă хуçалăха ура çине тăрат; восстановить здоровье сывлăха çирĕплет; 2. что (воспроизвести) аса ил, çĕнет, куç умне тăрат; восстановить надпись çырăва çĕнет; 3. кого в чём (вернуть в прежнее положение) тавăр, тавăрса пар; восстановить в правах прависене тавăр; 4. кого, против кого-чего хирĕçтер, хирĕç тăрат, хĕтĕрт; восстановить против себя грубостью тӳрккесленсе хăвна хирĕç тăрат.
сов. и несов. кого-что хĕтĕрт; хисте, (майлă е хирĕç) тăрат; инспирировать общественное мнение обществăна пĕр-пĕр шухăш майлă тăрат.
несов. 1. что пăлхат, пăтрат, пăлхантар; мутить воду шыва пăтрат; 2. кого-что, перен. (сознание, разум) хĕтĕрт, пăлхантар; 3. безл. кого, разг. (о состоянии тошноты) ăша пăтрат, лĕклентер, хăстар; меня мутит от этого запаха ку шăршă ман ăша пăтратать.
сов. 1. кого ĕслет, вĕслет, вĕскĕрт; натравить собак на зайца йытăсене мулкач çине вĕслетсе яр; 2. кого, перен. разг. (подстрекнуть) хĕтĕрт, вĕслет; 3. что (уничтожить отравой) наркăмăшласа (е наркăмăшпа) вĕлерсе пĕтер.
сов. кого-что к чему и с не-опр. хисте, хĕтĕрт, тапрат, ⸗тар [⸗тер], ⸗ат [⸗ет], ⸗т; ⸗малла [⸗мелле] ту; дела побудили меня уехать ĕçсене пула ман кайма тиврĕ.
сов. 1. что çап, çапса ларт (е хур); подбить подмётку тĕп хур, тĕпле; подбить подкову такан çап; 2. что чем, разг. (подшить с изнанки) айне (е ăшне, тӳнтер енне) хур, яр, хурса çĕле; подбить пальто шёлком пальто ăшне пурçăн çĕле; 3. кого на что и с неопр., перен. разг. (подстрекнуть) хĕтĕрт, çавăр; 4. кого-что, разг. (уронить, сбить, ударив снизу) çапса (е персе) ӳкер, амант; ◇ подбить тесто чустана çăратса çăр.
сов. кого хĕтĕрт, илĕрт, тимле, уçкăрт.
сов. кого, разг. хĕтĕрт, йĕкĕлтесе тар.
сов. 1. кого хĕтĕрт, хĕтĕхле, вĕскĕрт, пăлхат; подстрекнуть к бунту пăлханма хĕтĕрт; 2. что (какое-л. чувство) хисте, вăй(лă)лат (туйăмсене).
сов. кого-что 1. (слегка толкнуть) аялтан (е хыçалтан) тĕк (е тĕрт); 2. (продвинуть по направлению к кому-чему-л.) кăштах тĕксе (е тĕртсе) яр; 3. перен. разг. (побудить к чему-л.) хĕтĕрт, хисте.
сов. разг. 1. кого (немного обучить чему-л.) кăшт (е пăртак) вĕрент, вĕренткеле, вĕрентсе ил; 2. что (получше заучить) лайахрах вĕрен; 3. кого, разг. (подговорить) хĕтĕрт, вĕрент (усал ĕç тума).
сов. кого, разг. хĕтĕрт, илĕрт, явăçтар, хутшăнтар; бес попутал шуйттан хĕтĕртрĕ.
несов. 1. см. предрасположить; 2. кого-что к чему ⸗ас [⸗ес] килтер; çавăр, хĕтĕрт.
несов. 1. кого на что (подстрекать) хĕтĕрт, провокаци ту; 2. что (умышленно вызывать) ⸗ма [⸗ме] хĕтĕрт; 3. что, мед. хĕтĕрт, хускат, вăйлат.
сов. 1. кого-что хĕтĕрт, хĕтĕхле; 2. что хĕтĕрт; спровоцировать нападение тапăнса кĕме хĕтĕрт.
сов. 1. кого (натравить друг на друга животных, птиц) вăрçтар, çапăçтар, вĕслеттер (йытта); стравить петухов автансене вăрçтар; 2. кого, перен. разг. (подстрекнуть к спору, драке) хĕтĕрт, хирĕçтер, йĕкĕлтесе вăрçтар; 3. что (произвести потраву) тапта, таптаттар; стравить луга улăхсене таптаттар; 4. кого-что (уничтожить) пĕтер, вĕлер, вĕлерсе пĕтер.
несов. 1. кого тĕрт, тĕк, чыш, тап; толкать под локоть чавсаран тĕк; толкать в грудь кăкăртан чыш; 2. кого-что (толчками заставить двигаться) тĕксе пыр, тапса пыр, хăвала; толкать перед собой тачку умра тачка тĕксе пыр; 3. кого-что, перен. хисте, хĕтĕрт, ĕскĕрт, васкат; толкать на преступление преступлени тума хĕтĕрт; 4. что, спорт. ывăт; толкать ядро йĕтре ывăт; ◇ толкать в пропасть кого-л. пĕтер, тĕп ту.
сов. разг. хĕтĕрт, тĕрт, хисте, хуш; угораздило же меня выйти в такой дождь! çакăн пек çумăр витĕр кайма мана кам хĕтĕртрĕ-ши!; как тебя угораздило упасть? сана ӳкме кам хушрĕ?
Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарӗ (2004)
хĕтĕрт; инспирировать террористическую деятельность террор тума хĕтĕрт
провокаци ту, хĕтĕрт, хĕтĕхтер; провоцировать антиправительственные выступления правительствăна хирĕç çĕкленме хĕтĕрт
Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)
«побуждать», «понуждать», «подстрекать», «натравливать»; уйг., узб., кумык. кутурт, башк. которт, тат. котырт «подстрекать», «подзадоривать», «возбуждать», «натравливать»; хак. кӧӧктир «подстрекать», «поощрять», «заставить подражать» (кӧӧк «подражать»).
Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ
гл. хĕтĕрт. Хăш-хăш çĕрте çĕр ĕçлесе пурăнакан хура халăха çын çĕрне е хысна çĕрне вăйпа туртса илме хĕтĕртсе (кăтăртса) çӳрекенсем пур [О манифестах 1905:15].
Çавăн пекех пăхăр:
хĕтĕк хĕтĕкле хĕтĕр хĕтĕр-хатĕр « хĕтĕрт » хĕтĕх хĕтĕхле хĕтĕхлеттер хĕтĕхсĕр хĕтевлĕх 2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.
2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.
2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.
2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.
2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.
2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.
2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.
2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.
Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.
Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.
RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.
Куçармалли счётсем:
Yoomoney: 41001106956150
