Шырав: каçхи

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

вечерний
ночной
каçхи апат — ужин
каçхи кӳлĕм — вторая половина дня, предвечерняя пора
каçхи ăстрăм — вечерняя смена, ночная смена
каçхи шуçăм — вечерняя заря
каçхи шкул — вечерняя школа
Каçхи ĕç — кăнтăр кулли. — посл. Вечерняя работа вызывает утром смех. (соотв. Утро вечера мудренее).

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

назв. болезни. Орау. См. каçăхтар.

вечерний. СТИК. Мана каçхи пекех туйăнса карĕ. Мне показалось, как будто вечер. Собр. Каçхи сăмах çине хура чăх сăхат, теççĕ. (Послов.). Ой-к. Первейхи каçхи пекех. Как и в первый вечер (или ночь.) Хора-к. Каçхи ĕç кăнтăрла колли полнă, тет. (Послов.) Орау. Пырсан, пырсан, каçхи япала, пуçпа пĕр йăвăçа пытăм-перĕнтĕм (или: пуçа пĕр йăвăçа пытăм-петĕм). Я шел, шел в темноте, и вдруг ударился головою о дерево. Трхбл. Каçхи сăмах çине хура чăх сысат (каçпа сăмахпа паттăр, ирхине ĕçĕнчен çук). Шурăм-п. Çимен ашшĕ тырă выракансене: каçхи çăккăр çырткалăпăр (давайте закусим), тет. Бгтр. Онтан вара татах олпутсам, салтаксам килчĕç те, малтанхи каçхисенчен те хытăрах топсампа, пăшалсампа переççĕ, тет. || Назв. злого духа. Золотн. Каçхи — вечерний демон. || Назв. болезни. Яргуньк. Авалхи çынсем каçăхтарса яракан чире каçхи тенĕ. Çав чир çынна е сасартăк варсăр, е чикен тапратсан, каçхи тесе, уншăн, пĕр çут çине кайса, пуянсем е тиха, е пăру, тата хытăрах ыратать е чикет пулсан, хăш чух лаша касса пăрахнă; çавна вĕсем: каçхи касатпăр, тенĕ; касса пăрахсан, тӳрленнĕ, кайран пурăнма та аван пулнă, тесе шухăшланă. Каçхи касмасан, çынни вилнĕ, кайран пурăнма та кансĕр пулнă, тесе шухăшланă авалхи çынсем. || Фамильное прозвище в дер. Хир-Бось, Вурнар. р. N. Каçхи Микихвер.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

кичке

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, каçхинехи «вечерний»; алт. В, кирг., узб. кечки, уйг. кәчки, казах., к. калп. кешки, тат. кичке «вечерний»; казах., к. калп. кешеги, башк. кисенге, тат. кичэге «вчерашний». Происходит от каç.

Çавăн пекех пăхăр:

Каçунни вăрманĕ каçхĕне каçхĕнелĕ-мĕнлĕ каçхапат « каçхи » каçхи çăккăр каçхи çăккăр-апат каçхи апат каçхи кĕтӳ каçхи кӳлĕм