Шырав: çемçет

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

кăмăл

2.
настроение, самочувствие, расположение духа
пусăрăнчăк кăмăл — подавленность
тулли кăмăл — удовлетворенность, удовлетворение
хаваслă кăмăл — радостное настроение
кăмăла кай — нравиться, прийтись по вкусу
кăмăла кил — нравиться, прийтись по вкусу
кăмăла пăс — испортить настроение
кăмăла хуç — испортить настроение
кăмăла пусар — успокоить душу, утешить
кăмăла çавăр — 1) привести в хорошее расположение духа 2) угодить, ублажить
кăмăла уç — 1) привести в хорошее расположение духа 2) угодить, ублажить
кăмăла çемçет — смягчить душу, сердце
кăмăла çĕкле — поднять настроение, воодушевить
кăмăла хăпарт — поднять настроение, воодушевить
кăмăла хытарса — скрепя сердце
эпĕ ăна хам кăмăлпа турăм — я это сделал по своей воле
Кăмăл вылянă хыççăн ан çӳре. — посл. Не следуй за игрой настроения.
Кăмăла хирĕç кăмăл. — погов. Добро за добро.

чав

I.

1.
рыть, копать
ковырять
разг.
канав чав копать канаву
окоп чавса вырнаç — окопаться
çăл чав — рыть колодец
çĕр чавакан машина — землеройная машина
çĕр чавакан — землекоп
чавса кĕрсе кай — зарыться, закопаться
чавса салат — разгрести
чавса çемçет — взрыхлить, разрыхлить
тĕмескене чавса так — срыть бугор
чавса тултар — нарыть, накопать (много)
чавса тух — прорыть, прокопать
Çыншăн кăвар чавма хушман. — посл. Не давай твоими руками жар загребать.

чăмла

1.
жевать
çăкăр чăмла — жевать хлеб
чăмламалли резинка — жевательная резинка
чăмламалли тапак — жевательный табак
чăмласа çемçет — разжевать
ку какая чăмласа çемçетме йывăр — это мясо трудно разжевать
чăмласа яр — сжевать
Çăкăра чăмласа çи, сăмаха шухăшласа калаç. — посл. Хлеб ешь прожевывая, речь говори обдумывая.

çемçелет

то же, что çемçет

çемçет

1.
размягчать, смягчать, делать мягким
рыхлить, разрыхлять

сăтăрса çемçет — размять
çăрса çемçет — размесить
йăран хусăкласа çемçет — вскопать грядку
улăма пăспа çемçет — запарить солому (для скота)
ӳт-тире çемçетекен крем — смягчающий кожу крем
çемçетсе яр — размягчить

çемçет

2.
расслаблять, ослаблять, делать вялым, лишать сил, стойкости
чир çан-çурăма çемçетет — болезнь ослабляет организм

çемçет

3.
разминать, снимать скованность
урасене çемçет — разминать ноги

çемçет

4.
удобрять, утучнять
имçам сапса çемçет — вносить удобрения (в почву)
тислĕкпе çемçет — унавоживать (землю)
тăпрана çемçет — 1) взрыхлить почву 2) удобрить, внести в почву удобрения

çемçет

5. перен.
смягчать, ослаблять
вăрмансем климата çемçетеççĕ — леса смягчают климат

çемçет

6.
смягчать, лишать извести (воду)
кĕл шыва çемçетет — зола смягчает воду

çемçет

7. мед.
слабить
çемçетекен эмел — слабительное

çемçет

8. перен.
смягчать, делать мягче, ласковее
хаяр кăмăла çемçет — смягчить гнев
сасса çемçет — смягчить голос

çемçет

9. лингв.
смягчать
сасăсене çемçет — смягчать звуки

çемçеттер

понуд. от çемçет

çĕр

земляной, почвенный, грунтовой
йӳçек çĕр — кислая почва
йӳçек çĕрсене извеçлени — известкование кислых почв
кăрачă çĕр — неплодородная земля
пулăхлă çĕр — плодородная почва
тăмлă çĕр — суглинок
хăйăрлă çĕр — супесь
хура çĕр — чернозем
çĕр айĕнчи пуянлăхсем — ископаемые богатства
çĕр айĕнчи шывсем — почвенные воды
çĕр дамба — земляная дамба
çĕр кĕпер — насыпь, дамба (через болото)
çĕр мунча — баня, вырытая в земле
çĕр сийĕ — пласт земли
çĕр тĕслĕ — землистого цвета
çĕр урай — земляной пол
çĕр ӳпле — землянка
çĕр хăвăлĕ — пещера, подземелье
çĕре сыхламалли ĕçсем — почвозащитные мероприятия
çĕре çемçет — 1) разрыхлять почву 2) удобрять землю
çĕр чавакан — землекоп
çĕр чавакан техника — землеройная техника
çĕр чĕтренни — землетрясение
çĕр чĕтреннĕ — произошло землетрясение
Хирте тимĕр чĕрнеллĕ асамçă çĕр чавать. (Акапуç). — загадка В поле роет землю волшебник с железными когтями. (Плуг).

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

çамçелет

то же, что çемçет. N. Пеншак çемçелетсе тăхăнтăм(?).

çемçет

(с’элз’эт’), смягчить. Орау. Пыр шăтăкне çемçетет çак сĕт... кăккăра çемçетет. Изамб. Т. Час-часах кĕрӳ халатне юри хывма ирĕк памасть, вара кĕрĕве тумлантаракан арăм чуп тăвать. Ул вара аллисене çемçетет. || В перен. смысле Кан. Хăйсен варлисемпе кăмăлĕсене çемçетсе ларчĕç. Альш. † Ырă тантăшçăм (çавă), хытă сăмах ан кала: кăмăлăмсе çемçетеймĕп. (Хĕр йĕрри). || Удобрять (землю). N. Эпир çĕре çемçетмешкĕн тислĕк (тирĕс) анчах мар, урăх япаласем те тăкатпăр. Кан. Тата, çарансене сӳресе, ун çине çемçетекен япаласем тăкмалла. || Ослаблять, опьянять. Орау. Тапак туртсан, пĕтĕмпех çемçетсе ярать, хуть те çавăнтах кукленсе ан. ||Избить. N. Ăна вăрăсем пиллĕкĕн тапăннă, тит те, пиллĕкĕшне те хăй пĕчченех çемçетсе хăварнă, тит (он им всем пятерым наклеил).

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

гнев

сущ.муж.
çилĕ, тарăху, хаярлăх; быть в гневе çилленсе кай; говорить с гневом тарăхса калаç ♦ сменить гнев на милость çилле шăнар, кăмăла çемçет

трогать

глаг. несов.
1. кого-что (син. прикасаться) тĕкĕн, перĕн, тив; трогать руками алăпа перĕн
2. что (син. брать) ил, тыт; я не трогал твоих вещей эпĕ сан япалусене илмен
3. хумхантар, чуна тив, кăмăла çемçет

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

взрыхлить

что сов., взрыхлять несов. кăпăшлантар, кăпкалат, çемçет, хăлтăхла (çĕре).

вскопать

что сов., вскапывать несов. çĕре алт (чав), çĕре алтса (чавса) çемçет, кăпкат, кăпăшкалат.

трогать

кого, что несов., тронуть сов. 1. тив, тĕрт, тĕртĕн, тĕк, тĕкĕн, хускат; тиверт, тыт; я его пальцем не тронул эпĕ ăна пӳрнепе те тĕртмен, тĕкĕнмен; 2. перен. кăмăла çемçет; 3. тив, çап; мороз тронул, деревья йывăçсене тăм тивнĕ.

удобрить

что сов., удобрять несов. çĕре тислĕк е хими имçамĕсем тăкса çемçет, лайăхлат.

уминать

что несов., умять, умну сов. 1. лайăхрах çăрса çемçет (тăма); 2. чышса тултар (утта миххе); 3. таптаса пĕтер (курăка); 4. разг. ытла пыран (нумай) çи, пĕтĕр.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

взрыхлить

сов. что чавса çемçет, кăпăшлат, кăпкалат.

загладить

сов. что 1. якат, тикеслет; загладить складки хуçланчăксене якат; 2. перен. тӳрлет, çемçет; каçарттар, ирттерсе яр; загладить ошибку йăнăша тӳрлет; загладить обиду кӳренĕве ирттерсе яр.

массировать

несов. кого-что массаж ту, сăтăрса çемçет (е имле); массировать место ушиба ыраттарнă вырăна сăтăрса имле.

ослабить

сов. 1. кого-что (лишить прежней силы) вăйсăрлат, халсăрлат, хавшат, халран яр; 2. что (уменьшить силу чего-л.) чакар; ослабить гнев çилле чакар; 3. что (сделать менее тугим) пушат, çемçет, лăнчăлат; ослабить пояс пиçиххине пушат; ослабить режим режима çемçет.

отпустить

сое. 1. кого-что яр, салат; отпустить рабочих рабочисене яр; 2. кого-что (освободить) кăларса яр; отпустить птичку на волю кайăка ирĕке кăларса яр; 3. что (перестать держать) яр, вĕçерт; он отпустил мою руку вăл ман алла ячĕ; 4. что (ослабить) пушат, лăнчăлат; отпустить ремень чĕн пиçиххине пушат; 5. что (отрастить) ӳстер, ӳстерсе яр; отпустить усы майăх ӳстерев яр; 6. что (продать, выдать) парса яр, сут; отпустить товар тавар парса яр; 7. что (ассигновать, предоставить) пар, уйăрса пар; отпустить средства укçа-тенкĕ пар; 8. что, разг. каласа хур, персе яр; отпустить шутку шӳт сăмахĕ каласа хур; 9. что, спец. (наточить) тупта, çивĕчле; отпустить косу çава тупта; 10. что, тех. пиçĕхтер, çемçет; отпустить сталь хурса пиçĕхтер; 10. что, уст. (простить грех и т. п.) каçар.

перемять

сов. что 1. (заново) çĕнĕрен (е тепĕр хут) çăр (е ир, çемçет); перемять глину тăма çĕнĕрен çăр; 2. (всё многое) çăр, лӳчĕрке, тапта, ир, çемçет; перемять траву курăка таптаса пĕтер; перемять все бельё пĕтĕм кĕпе-йĕме лӳчĕркесе пĕтер.

подрыхлить

сов. что, разг. кăшт çемçет (е кăпкалат, кăпăшлантар).

промять

сов. что 1. (продавить) лапчăт, лапчăтса пăрах (е хур); 2. кого-что (заставить побегать, походить) çемçет, вылят; промять лошадь лаша вылят; промять ноги урана çемçет (çӳресе).

пушить

несов. что мамăклантар, çемçет, кăпăшлантар, кăпкалат, кăпăшлат.

разжалобить

сов. кого кăмăла (е чĕрене) çемçет, хĕрхенекен ту.

разжевать

сов. что 1. чăмласа çемçет (е вĕтет), лайăх чăмла; это мясо трудно разжевать ку какая чăмласа çемçетме йывăр; 2. перен. разг. (растолковать) чăмласа пар, тĕплĕн ăнлантарса пар; разжевать каждую мысль кому-л. кашни шухăша тĕплĕн ăнлантарса пар; разжевать и в рот положить чăмласа хыптар, янтă туса пар.

размягчить

сов. 1. что çемçет, çемĕçтер; 2. кого-что, перен. çемçет, йăвашлантар; размягчить сердце чĕрене çемçет (е йăвашлантар).

размять

сов. что 1. çемçет, çăр, çăрса çемçет; размять глину тăма çăрса çемçет; 2. перен. разг. çемçет (чупса е утса); размять ноги урасене çемçет.

разрыхлить

сов. что кăпкалат, çемçет, кăпăшлантар, йăшăклат, хусăкла, катмакла, кăпăшкалат, хăлтăла; разрыхлить почву тăпрана йăшăклат.

распарить

сов. 1. что (размягчить действием пара) вĕриле, çемçет, пăспа пĕçер, вĕр и пăспа (е шывпа) çемçет; распарить репу çарăка пăспа пĕçер; 2. кого, разг. (разогреть до пота) тарлат, тарличчен ăшăт, çап (милĕкпе), çемçет; распарить свои косточки шăм-шака çемçет.

растереть

сов. 1. что (размельчить) сĕрсе вĕтет, вакла; растереть краски сăрă вĕтет; 2. что (размазать) варала, вараласа пĕтер; он растёр грязь по лицу вăл питне пылчăкпа вараласа пĕтернĕ; 3. кого-что (произвести массаж) сăтăр, сĕр, шăл, сĕрсе çемçет; растереть тело ӳт-пĕве сăтăр; ◇ растереть в порошок см. href='/s/стереть'>стереть.

растрогать

сов. кого-что кăмăла хускат (е хумхат), кăмăла çемçет (е хуç); рассказ растрогал детей калав ачасен кăмăлне хускатрĕ.

рыхлить

несов. что кăпкалат, çемçет, кăпăшлантар, кăпкалантар.

слабить

несов. 1. безл. кого чĕкĕрт, тула хăвала; 2. (послаблять) çемçет, вар-хырăма тасат; касторовое масло слабит касторка çăвĕ вар-хырăма тасатать.

смягчить

сов. что 1. çемçет, çемĕçтер; смягчить кожу тире çемĕçтер; 2. кого-что (умерить строгость) çемçет, йăвашлат; смягчить сердце чĕрене çемçет; 3. что (ослабить) пусар, лăплантар, чакар, вăйсăрлат; смягчить гнев çилле пусар; 4. что, лингв. (звуки) çемçет (сасса).

смять

сов. 1. что лутăрка, лӳчĕрке, тĕркеле; смять платье кĕпене лутăркаса пĕтер; 2. что (пригнуть, притоптать) тапта, таптаса лапчăт, тĕшĕр, çĕмĕр; смять траву курăка тапта; 3. кого-что (расстроить ряды, сломить сопротивление) çĕнтер, парăнтар, аркатса (е тустарса, çĕмĕрсе) тăк; смять противника тăшмана аркатса тăк; 4. кого-что, перен. (сломить душевные силы) хуç; ◇ смять лён йĕтĕн тылла; смять глину тăм çемçет (çăрса).

томить

несов. 1. кого-что асаплантар, тертлентер, ĕшентер, халран яр; томить в тюрьме тĕрмере асаплантар; 2. что, кул. (долго парить) пыллантар, пăспа пĕçер; томить мясо аша пăспа пĕçер; томить калину в горшке палана чӳлмекре пыллантар; 3. что, тех. çемçет (нумайччен хĕртсе); томить чугун чугуна хĕртсе çемçет.

трогать

несов. 1. кого-что (прикасаться) тĕкĕн, тив, тĕрт, тĕк, хăйăхла; не трогаи его! ан хăйăхла ăна!; трогать за плечо хулпуççинчен тĕк; не трогай маленьких пĕчĕккисене ан тив; 2. кого-что, перен. (волновать, умилять) хумхантар, кăмăла çемçет; 3. без доп. (начинать движение) вырăнтан тапрат (е хускат), хускантар; ну, трогай! айта, тапрантăмăр!

удобрить

сов. что çĕнет, çемçет, им-çамла, тислĕклĕ.

умилить

сов. кого-что кăмăла çемçет; ребёнок умилил всех ача пурин кăмăлне те çемçетрĕ.

умилиться

сов. кăмăла çемçет, хĕрхенекен пул.

умять

сов. что, разг. 1. (сделать мягким) çемçет, çăрса çемçет; умять глину тăма çăрса çемçет; 2. (уплотнить) тапта, таптаса ларт, чых, пусăрăнтар; умять сено утта тапта.

унавозить

сов. что тислĕкле, тислĕкпе çемçет.

упарить

сов. 1. что пăспа пĕçер (е çемçет); упарить капусту купăстана пăспа пĕçер; 2. кого, прост. (измучить) тара (е кăпăка) ӳкер, хытă тарлат.

хромировать

сов. и несов. что 1. хромла, хромпа вит (метала); 2. хромпа çемçет (тир-сăрана).

шаровать

сов. и несов. что, с.. кăпкалат, çемçет (рет хушшисене).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

çемçет

йомшартырга

Чăвашла-вырăсла фразеологи словарĕ

Кăмăла çемçет

Кăмăла [чĕрене, чуна] çемçет приводить / привести в умиление кого, растрогать кого.
Ывăлĕ ӳкĕнни ашшĕн кăмăлне кăшт çемçетрĕ. Н. Мранькка. Юрамасть чуна ун пек çемçетме! К. Турхан. Халиччен пуспа кăна шутлакан хăйĕн хыт кукар чунне çемçетрĕ, тенкĕ çине куçрĕ. М. Ухсай. Аллах вĕрентнĕ пек, тутаршăн ырă Тума çемçетрĕм хамăн чĕреме. Я. Ухсай.

Чĕрене çемçет

Чĕрене çемçет. См. кăмăла çемçет

Чуна çемçет

Чуна çемçет. См. кăмăла çемçет

Çавăн пекех пăхăр:

çемçелен çемçелет çемçелле çемçен « çемçет » çемçеттер çемçетӳ çемçешке çемçешкелен çемçуркка

çемçет
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150