пăван
слепень
суккăр пăван — слепень
пăван пек çыпçăнчĕ — он пристал как слепень
çулла пăван таврашĕ лашасене аптăратать — летом слепни донимают лошадей
суккăр
◊
суккăр вĕлтĕрен — глухая крапива
суккăр шăнкăрав — бубенец
суккăр пăван — слепень
суккăр çĕлен — медянка (змея)
суккăр шăши — диал. крот
суккăр турат — сук, заплывший болоний
суккăр куçла выля — играть в жмурки
суккăр такалла выля — играть в жмурки
суккăр упалла выля — играть в жмурки
кукăр кут
слепень
овод
пăван
слепень
комар
çулла вăрманта пăван нумай — летом в лесу много слепней
сукăр-лăван
слепень „зеленая головка“. Мыслец.
суккăр-пăван
назв. насекомого, слепень. Шумерля. СТИК. Ăх çуккăр-пăван, тек алă айĕнче явкаланса çӳрен. („Как слепой, наталкивается на других, мешает работать“).
çӳрлĕçен
(с’ӳрл’э̆з’эн’), глиста. || Овод; слепень. Н. Карм. Çӳрлĕçен = кукăр кут; лашăна хăратать.
пуан
слепень. Б. Олг. Пуан калат ута: ста каян, ста каян! тет. Ут калат: сан мĕн ĕç, сан мĕн ĕç? тет. СПВВ. АП. Пуан = пăван. См. пăван.
пăан
(пŏан), слепень. В. Олг. || Прозвище мужч. В. Олг.
пăван
(пы̆ван), слепень. Альш. Пăван, жук-навозник (!). Ib. Суккăр-пăван, слепень, овод. N. Пăван — общее название жуков и некоторых др. насекомых: сар пăван, суккăр пăван, шăршлă пăван, пĕчĕкçĕ пăван, çинче пăван. Орау. Паван вăл виçĕ тĕслĕ: шултăри пур, сар пăван, тата вĕтти, шурри. Саррисемпе вĕттисем выльăха пит сĕмсĕр çыпçăнаççĕ. Ib. Выçă пăван пек пырса кĕчĕ (или: килсе кĕчĕ, ворвался как голодный слепень). Ib. Чăвашла пĕлмест вăл, сăмаха пак персе ярать, суккăр пăван пырса перĕннĕ пек, пашалу тута. Собр. Симĕс пăван тухсан çиçĕмлĕ çăмăр пулат, теççĕ. ТММ. Иван — пăван, йытапа пĕр тăван. Сред. Юм. Пăван ларсан, лаша хӳрипе çапать. Если на лошадь сядет слепень, лошадь машет хвостом.
кукăр кут
овод. Абыз. Н.Седяк. «Кукăр-кут — то же, что слепень». || В неизв. зн. N. † Маяк (кустарник на вешки) касма карăм та, пĕчик пуртăна (= пуртта) тытса илчĕç, кукăр-кутне кукăртрĕç (т. е. надавали колотушек по горбу, по спине, накостыляли шею?).
пăван
«слепень», суккăр пăван «слепень»; уйг. кӧкӳюн, кирг. кӧгӧӧн, алт. В кӧгӳун «слепень», «овод»; алт. В кӧгӧн, азерб. кӧйӳн, узб. С кугун, башк. кӳрәӳен, тат. кигәвен «слепень», «овод».
шăна
«муха»; МК сӓнӓк «муха»; «комар»; Замахш. сингек, МНХ, чаг. саңек, тур., гаг., туркм. синек «муха»; узб. суна, кирг., казах., к. калп. соно, желт. уйг. соно, «слепень», «овод»; ног. сона «оса»; ср. монг. соно «овод».
пăван
слепень — tabanus [йĕкĕр çунатлисен йăхĕнчи юн ĕçекен кăпшанкă]
Çавăн пекех пăхăр:
слезиться слезливый слезотечение слезть « слепень». » слепец слепить слепиться слепнуть слепой