1.
ягода картофельная
2. разг., диал.
картофель
картофельный
паранкă аври — ботва
паранкă шӳрпи — картофельный суп
3. диал.
название рода клубеньковых растений
◊
сысна паранки — бот. чина клубневая
картофель
епĕ унтан пĕр витре улмапа икĕ пăтавкка паранкăлла илтĕм — я купил у него ведро яблоков за две пудовки картошки
(параҥгы̆), картофель. Юрк. Паранка шуратса та, сĕтпе хутăштарса пĕçереççĕ. Пиçсен, тӳсе, паранкă пăтти тăваççĕ. Çу сапсан, ăна кашăкпа ăсса, çăкăрпа пĕрле çиеççĕ. Чураль-к. † Картиш, картиш паранки, çимелле мар, хытăллă. || Назв. особого растения. Н. Якушк. Хурамал. Паранкă, зонтичное растение (тĕпĕнчине ачасем кăларса çиеççĕ. Красноватый корень, довольно мясистый). Б. Аккоз. Паранкă назыв. в Б. Аккозине, Марпос. р. растение сарана. Имен. Паранкă, растение; иначе вир кĕпçи или сысна кепçи.
(параҥгы̆), см. арман, паранкă.
«кяртофель». Для объяснения этимологии этого слова Рясянен ссылается на указанное у Даля в словаре русское слово паренка «пареная репа», «морковь» (TLT 267), с чем нельзя согласиться. Нам кажется, что слово это получилось иным способом. Русские вначале картофель называли американка, мериканка, татары м заменили звуком б, один из одинаковых слогов (ка) опустили (гаплология) и произносили это слово как беринке > бәрәнге, а за ними соседние чуваши — паранкăçĕр улми (букв. «земляные яблоки»).
çĕр улми. Йинкĕшĕ каланă: «Акă паранкă (çĕр улми) шуратмалла, пӳрт ăш-чиккине çумалла <…>» тенĕ [Хĕн-хур 1900:5].
Çавăн пекех пăхăр:
паранк нимри паранк пылĕ паранк улми паранк чĕр « Паранкă » паранкă çеçки паранкă аври паранкă алки паранкă икерчи паранкă кĕпçи